Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck

Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck
Ilustracja
Portret, ok. 1680
Data i miejsce urodzenia20 sierpnia 1637
Haga
Data i miejsce śmierci19 lipca 1688
Paramaribo
Gubernator Surinamu
Okresod 1683
do 1688
PoprzednikLaurens Verboom
NastępcaAbraham van Vredenburgh

Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck, pan Sommelsdijk, Epen, Zaltbommel i Spijk (ur. 20 sierpnia 1637, zm. 19 lipca 1688 w Paramaribo) – holenderski szlachcic, wojskowy, gubernator Surinamu (1683–1688).

Życiorys

Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck urodził się 20 sierpnia 1637 roku jako syn Cornelisa van Aerssena van Sommelsdijcka (1600–1662) i jego żony Lucii van Waltha (ok. 1610–1674)[1]. W 1664 roku ożenił się z Marguerite du Puy de St. André Montbrun (ok. 1640–1694)[1], z którą miał dwóch synów François (1669–1740)[2] i Alexandra oraz dwie córki[3].

Podczas II wojny angielsko-holenderskiej brał udział w bitwie morskiej pod North Foreland w dniach 4–5 sierpnia 1666 roku[2]. Był podejrzewany o zmowę z Cornelisem Trompem (1629–1691) przeciwko dowodzącemu admirałowi Michielowi de Ruyterowi (1607–1676)[2]. W 1680 roku van Aerssen van Sommelsdijck został pułkownikiem, lecz nie miał większych zasług na polu wojskowym[2].

Gubernator Surinamu

W 1683 roku dołączył, obok miasta Amsterdam, do spółki Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej (hol. West-Indische Compagnie, WIC) – Towarzystwa Surinamu – która zarządzała holenderską kolonią Surinamu[4]. W tym samym roku został gubernatorem Surinamu[5] i zaczął zakładać liczne plantacje trzciny cukrowej[6]. Na plantacjach pracowali niewolnicy, których dostarczała WIC[6]. WIC miała monopol na sprowadzanie niewolników do Surinamu[7], a miasto Amsterdam i van Aerssen van Sommelsdijck współfinansowali wyposażenie ich statków[7].

W 1684 roku van Aerssen van Sommelsdijck podpisał traktat pokojowy z tubylczymi Indianami[8]. Aby utrzymać pokój, wziął Indiankę za konkubinę[a], a indiańskie dzieci wysyłał do Holandii, by poznały kraj[8]. Około 1685 roku podpisał traktat pokojowy z Maronami – zbuntowanymi zbiegłymi czarnymi niewolnikami, którym przewodził Jermes[8]. Zawarcie traktatów zapewniło pokój i dało podstawy do rozbudowy kolonii[8].

Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck zreformował administrację kolonii, przede wszystkim usprawnił siły porządkowe[2]. W 1684 roku założył Radę Policji i Sprawiedliwości, która zajmowała się m.in. karaniem przestępców[3]. Wprowadził również zakaz okaleczania niewolników i karania ich śmiercią[3].

Wprowadził 2,5% podatek od eksportu cukru, który zapewnił stały dochód dla budżetu kolonii[4]. Usprawnił system irygacyjny, budując kanał nazwany później Van Sommelsdijckkreek[4].

Sam będąc kalwinistą[8], prowadził tolerancyjną politykę wobec przedstawicieli innych religii, zezwalając na osiedlanie się w kolonii labadystom, hugenotom, żydom i katolikom[4].

Liczba plantacji za rządów van Aerssena van Sommelsdijcka wzrosła z 50 do 200[8].

Został zabity 19 lipca 1688 roku w Paramaribo podczas zamieszek wywołanych przez żołnierzy[2].

Uwagi

  1. ↑ Żona gubernatora nigdy nie przybyła do Surinamu, co może tłumaczyć zgodę van Aerssena van Sommelsdijcka na konkubinat[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Cornelis van Aerssen (niderl.). W: www.biografischportaal.nl [on-line]. [dostęp 2019-07-29].
  2. ↑ a b c d e f Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek 1910 ↓, s. 10.
  3. ↑ a b c Biographisch Woordenboek der Nederlanden ↓.
  4. ↑ a b c d Goslinga 2012 ↓, s. 96.
  5. ↑ Fergus MacKay (red.): The Rights of Indigenous Peoples and Maroons in Suriname. IWGIA, 1999, s. 52. ISBN 978-87-90730-17-8. [dostęp 2019-07-29]. (ang.)
  6. ↑ a b Sociëteit van Suriname. Overgekomen brieven en papieren (niderl.). W: www.nationaalarchief.nl [on-line]. [dostęp 2019-07-29].
  7. ↑ a b 1683 Amsterdam koopt Suriname (niderl.). W: Stadsarchief Amsterdam: Amsterdam en Slavernij [on-line]. [dostęp 2019-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-27)].
  8. ↑ a b c d e f g Jabini 2012 ↓, s. 44.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie