Creaphis

Creaphis – wymarły rodzaj owadów z rzędu pluskwiaków i infrarzędu mszyc. Jedyny z monotypowej rodziny Creaphididae. Obejmuje tylko gatunek C. theodora.

Taksonomia

Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały w 1991 roku przez Dimitrija Szczerbakowa i Piotra Węgierka na łamach „Psyche”. Opisu dokonano na podstawie pojedynczej skamieniałości odnalezionej w formacji Madygen, w Dzhailoucho^[1], na terenie obecnego obwodu oszyńskiego w Kirgistanie. Datowana jest ona na karnik w triasie^[1][2].

Szerbakow i Węgierek umieścili go w monotypowej rodzinie Creaphididae^[1]. W 2010 roku Szczerbakow podzielił tę rodzinę na trzy monotypowe podrodziny: Creaphidinae, Leaphidinae i Triassoaphidinae^[3], jednak w 2011 roku Jacek Szwedo i André Nel wynieśli pierwszą do rangi odrębnej rodziny Leaphididae, a drugiej przywrócili status takowej (Triassoaphididae), w związku z czym Creaphididae znów stały się monotypowe^[2]. Inną klasyfikację stosują autorzy bazy Aphid Species File wyróżniając w obrębie Creaphididae podrodziny Leaphidinae i Creaphidinae, natomiast pozostawiając status odrębnej rodziny w przypadku Triassoaphididae^[4].

Morfologia

Owad znany tylko z przedniego skrzydła o długości 3 mm i szerokości 1,1 mm. Jego krawędź przednia była u nasady łukowato zakrzywiona, a dalej prosta^[1]. Pterostygma miała kształt silnie wydłużony i zwężający się ku szczytowi, o prostej krawędzi tylnej i swym czubkiem sięgała wierzchołkowego brzegu skrzydła. Żyłka subkostalna wykształcona była w postaci głębokiej bruzdy, biegnącej równolegle do wspólnego pnia żyłek radialnej i medialnej (R+M)^[1][2], a dalej słabła, by na wysokości nasady sektora radialnego odbić po skosie ku brzegowi skrzydła. Pień R+M był bardzo gruby i wyrastał z bulwiasto nabrzmiałej nasady skrzydła^[1]. Sektor radialny (RS), opisywany też jako tylna żyłka radialna (RP), odchodził od wspólnego pnia tuż przy nasadzie pterostygmy i był bardzo długi, w nasadowym odcinku zakrzywiony, ale dalej prosty. Pień przedniej żyłki kubitalnej (CuA) był znacznie krótszy i grubszy niż pień żyłki medialnej (M)^[1][2]. Żyłka medialna rozdzielała się na gałęzie M₁₊₂ i M₃₊₄, a ta pierwsza następnie rozwidlała się na gałęzie M₁ i M₂^[1].

Przypisy