Crithagra

Crithagra[1]
Swainson, 1827[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – afrokulczyk leśny (C. scotops)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadaptaki
PodgromadaNeornithes
Infragromadaptaki neognatyczne
Rządwróblowe
Podrządśpiewające
Rodzinałuszczakowate
Podrodzinałuskacze
PlemięCarduelini
RodzajCrithagra
Typ nomenklatoryczny

Loxia sulphurata Linnaeus, 1766

Synonimy
  • Neospiza Salvadori, 1903[3]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Crithagra – rodzaj ptaka z podrodziny łuskaczy (Carduelinae) w rodzinie łuszczakowatych (Fringillidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce i na Półwyspie Arabskim[4].

Morfologia

Długość ciała 10–16 cm, masa ciała 8–35,3 g[5].

Systematyka

Etymologia

  • Crithagra: gr. κριθη krithē – jęczmień; γρα agra – polowanie, od αγρεω agreō – polować[6].
  • Neospiza: gr. νεος neos – nowy; σπιζα spiza – zięba, od σπιζω spizō – ćwierkać[7]. Gatunek typowy: Amblyospiza concolor Bocage, 1888.

Podział systematyczny

Takson wyodrębniony ostatnio z Serinus[8][9][10][11][12][13][14][15][16][17]. Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:

  • Crithagra citrinelloides – afrokulczyk maskowy
  • Crithagra hyposticta – afrokulczyk ciemnolicy
  • Crithagra frontalis – afrokulczyk diademowy
  • Crithagra capistrata – afrokulczyk czarnolicy
  • Crithagra koliensis – afrokulczyk papirusowy
  • Crithagra scotops – afrokulczyk leśny
  • Crithagra leucopygia – afrokulczyk białorzytny
  • Crithagra atrogularis – afrokulczyk żółtorzytny
  • Crithagra reichenowi – afrokulczyk etiopski – takson wyodrębniony z C. atrogularis[19][20][21][22]
  • Crithagra xanthopygia – afrokulczyk blady – takson wyodrębniony z C. atrogularis[19][20][21][23]
  • Crithagra rothschildi – afrokulczyk arabski
  • Crithagra flavigula – afrokulczyk żółtogardły
  • Crithagra xantholaema – afrokulczyk obrożny
  • Crithagra citrinipectus – afrokulczyk żółtopierśny
  • Crithagra mozambica – afrokulczyk mozambijski
  • Crithagra donaldsoni – afrokulczyk tęgodzioby
  • Crithagra buchanani – afrokulczyk sawannowy
  • Crithagra flaviventris – afrokulczyk żółtobrzuchy
  • Crithagra dorsostriata – afrokulczyk białobrzuchy
  • Crithagra sulphurata – afrokulczyk siarkowy
  • Crithagra albogularis – afrokulczyk białogardły
  • Crithagra reichardi – afrokulczyk białobrewy
  • Crithagra striatipectus – afrokulczyk wyżynny
  • Crithagra gularis – afrokulczyk paskogłowy
  • Crithagra canicapilla – afrokulczyk brunatny
  • Crithagra mennelli – afrokulczyk czarnouchy
  • Crithagra tristriata – afrokulczyk skromny
  • Crithagra ankoberensis – afrokulczyk smugowany
  • Crithagra menachensis – afrokulczyk piaskowy
  • Crithagra striolata – afrokulczyk kreskowany
  • Crithagra burtoni – afrokulczyk grubodzioby
  • Crithagra melanochroa – afrokulczyk sędziwy – takson wyodrębniony ostatnio z C. burtoni[19][20][16][21][24]
  • Crithagra rufobrunnea – afrokulczyk zatokowy
  • Crithagra concolor – afrokulczyk olbrzymi
  • Crithagra leucoptera – afrokulczyk płowy
  • Crithagra totta – afrokulczyk przylądkowy
  • Crithagra symonsi – afrokulczyk natalski

Przypisy

  1. ↑ Crithagra, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ W. Swainson. On several Groups and Forms in Ornithology, not hitherto defined. „The Zoological Journal”. 3 (11), s. 348, 1827 (ang.). 
  3. ↑ T. Salvadori. Contribuzioni alla ornitologia delle Isole del Golfo di Guinea. II - Ucelli dell'Isola di San Thomé. „Memorie della Reale accademia delle scienze di Torino”. Serie Seconda. 53, s. 26, 1903 (wł.). 
  4. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager (ang.). IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-25].
  5. ↑ Collar i in. 2010 ↓, s. 521–570.
  6. ↑ Crithagra, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
  7. ↑ Neospiza, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
  8. ↑ A. Arnaiz-Villena, M. Álvarez-Tejado, V. Rúzı-del-Valle, C. Garćia-de-la-Torre, P. Varela, M.J. Recio, S. Ferre & J. Martinez-Laso. Rapid Radiation of Canaries (Genus Serinus). „Molecular Biology and Evolution”. 16 (1), s. 2–11, 1999 (ang.). 
  9. ↑ A. Arnaiz-Villena, E. Lowy, V. Ruiz-del-Valle, H. Westerdahl, J. Moscoso, J.I. Serrano-Vela, H. Witzell, J. Zamora. Evolution of the major histocompatibility complex class I genes in Serinus canaria from the Canary Islands is different from that of Asian and African continental Serinus species. „Journal of Ornithology”. 148 (Suppl. 2), s. S479–S484, 2007. DOI: 10.1007/s10336-007-0146-0 (ang.). 
  10. ↑ A. Arnaiz-Villena, J. Moscoso, V. Ruiz-Del-valle, J. Gonzalez, Ra. Reguera, M. Wink & J.I. Serrano-Vela. Bayesian phylogeny of Fringillinae birds: status of the singular African oriole finch Linurgus olivaceus and evolution and heterogeneity of the genus Carpodacus. „Acta Zoologica Siniaca”. 53 (5), s. 826–834, 2007 (ang.). 
  11. ↑ A. Arnaiz-Villena, J. Moscoso, V. Ruiz-del-Valle, J. Gonzalez, R. Reguera, A. Ferri, M. Wink & J.I. Serrano-Vela. Mitochondrial DNA Phylogenetic Definition of a Group of ‘Arid-Zone’ Carduelini Finches. „The Open Ornithology Journal”. 1, s. 1–7, 2008 (ang.). 
  12. ↑ P.G. Ryan, D. Wright, G. Oatley, J. Wakeling, C. Cohen, T.L. Nowell, R.C.K. Bowie, V. Ward & T.M. Crowe. Systematics of Serinus canaries and the status of Cape and Yellow-crowned Canaries inferred from mtDNA and morphology. „Ostrich”. 75 (4), s. 288–294, 2004 (ang.). 
  13. ↑ P.A.R. Hockey, W.R.J. Dean & P.G. Ryan: Robert's Birds of Southern Africa. Wyd. 7. Kapsztad: Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund, 2005. ISBN 0-620-34053-3. (ang.)
  14. ↑ J. Zamora, E. Lowy, V. Ruiz-del-Valle, J. Moscoso, J.I. Serrano-Vela, J. Rivero-de-Aguilar & A. Arnaiz-Villena. Rhodopechys obsoleta (desert finch): a pale ancestor of greenfinches (Carduelis spp.) according to molecular phylogeny. „Journal of Ornithology”. 147, s. 448–456, 2006. DOI: 10.1007/s10336-005-0036-2 (ang.). 
  15. ↑ J.T. Weir, E. Bermingham & D. Schluter. The Great American Biotic Interchange in birds. „Proceedings of the National Academy Sciences”. 106 (51), s. 21737–21742, 2009. DOI: 10.1073/pnas.0903811106 (ang.). 
  16. ↑ a b B. Nguembock, J. Fjeldså, A. Couloux & E. Pasquet. Molecular phylogeny of Carduelinae (Aves, Passeriformes, Fringillidae) proves polyphyletic origin of the genera Serinus and Carduelis and suggests redefined generic limits. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 51 (2), s. 169–181, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.10.022 (ang.). 
  17. ↑ D. Zuccon, R. Prŷs-Jones, P.C. Rasmussen & P.G.P. Ericson. The phylogenetic relationships and generic limits of finches (Fringillidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 62 (2), s. 581–596, 2012. DOI: 10.1016/j.ympev.2011.10.002 (ang.). 
  18. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2020-09-26). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-25].
  19. ↑ a b c Ch.G. Sibley, B.L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of the Birds of the World. New Haven: Yale University Press, 1990. ISBN 0-300-04969-2.
  20. ↑ a b c C.H. Fry & S. Keith: The Birds of Africa. Cz. 7: Sparrows to Buntings. Londyn: Christopher Helm, 2004. ISBN 0-7136-6531-9. (ang.)
  21. ↑ a b c I. Sinclair & P. Ryan: Birds of Africa South of the Sahara. Wyd. 2. Kapsztad: Struik Publishers, 2010. ISBN 1-77007-623-9. (ang.)
  22. ↑ Collar i in. 2010 ↓, s. 523.
  23. ↑ Collar i in. 2010 ↓, s. 524.
  24. ↑ Collar i in. 2010 ↓, s. 536.

Bibliografia

  • N. Collar i inni, Family Fringillidae (Finches), [w:] J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie, Handbook of the Birds of the World, część 15 Weavers to New World Warblers, Barcelona: Lynx Edicions, 2010, s. 440–617, ISBN 978-84-96553-68-2 (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Forest Canary (Serinus scotops) facing left, side view.jpg
Autor: Alan Manson, Licencja: CC BY-SA 2.0

Forest Canary (Serinus scotops) in our garden (Pietermaritzburg, South Africa).

Endemic to southern Africa. For more information about this species go to www.birdforum.net/opus/Forest_Canary