Critical Role

Critical Role
Ilustracja
Willingham, Ray, Jaffe, Riegel, O'Brien, Bailey i Mercer na WonderConie w 2017
Gatunek

Dungeons & Dragons fantasy

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Matthew Mercer

Główne role

Laura Bailey
Liam O'Brien
Travis Willingham
Sam Riegel
Marisha Ray
Taliesin Jaffe
Ashley Johnson

Muzyka tytułowa

Jason C. Miller

Liczba serii

3

Produkcja
Produkcja

Geek & Sundry (2015–2018)
Critical Role Productions LLC (od 2018)

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

12 marca 2015

Lata emisji

od 2015

Chronologia
Powiązane

Talks Machina
Critical Recap
Exandria Unlimited
Legenda Vox Machiny

Strona internetowa

Critical Role – amerykański serial internetowy, podczas którego grupa profesjonalnych aktorów głosowych gra w Dungeons & Dragons[1].

Opis

Pierwszy odcinek serialu transmitowanego od marca 2015 roku rozpoczyna się w trakcie kampanii, w której wcześniej członkowie obsady brali udział prywatnie[2]. Pierwszy sezon serialu, tzw. "Kampania pierwsza" licząca 115 odcinków, zakończyła się w październiku 2017 roku[3]. Obsada rozpoczęła rozgrywkę drugiej kampanii w styczniu 2018 roku[4]. W przerwie pomiędzy sezonami zostały wypuszczone pojedyncze, niezależne odcinki[5].

Odcinku serialu są emitowane na żywo w czwartki o 19:00 czasu pacyficznego na platformie Twitch, gdzie wideo na życzenie są dostępne dla subskrybentów platformy natychmiast po emisji[6]. W poniedziałki następujące po emisji na żywo, wideo jest udostępniane na stronie internetowej serialu oraz na kanale Critical Role na YouTube'ie[7].

Wydano szereg licencjonowanych prac opartych na serialu, takich jak oficjalny przewodnik po świecie kampanii (tzw. "campaign setting") napisany przez mistrza podziemi serialu, Matthew Mercera[8].

Serial Critical role (oraz talk-show Talks Machina powiązany z serialem) jest produkowany przez należące do obsady studio o tej samej nazwie od 2018 roku[9]. Studio również opracowuje programowanie dla swojego kanału na platformie Twitch i YouTube'ie.

Struktura kampanii

Fabuła Critical Role rozwija się w miarę rozgrywki danej kampanii, w której zawiera się seria łuków narracyjnych, najczęściej o długości kilku odcinków. Oprócz głównych wątków postaci odpoczywają, zaopatrują się w potrzebne materiały lub uczestniczą w pobocznych misjach. Dodatkowo każda postać graczy ma tło fabularne, nieskończoną lub nierozwiązaną część osobistej historii która od czasu do czasu może być istotna dla całej kampanii. Czasami większe łuki narracyjne są powiązane z tłem danej postaci.

Wszystkie kampanie mają miejsce w Exandrii, świecie stworzonym przez Matthew Mercera[10][2][4].

Pierwsza kampania

Wydarzenia pierwszej kampanii rozgrywają się przede wszystkim w Tal'Dorei, jednym z kontynentów. Głównymi bohaterami są członkowie Vox Machina, grupy wcześniej znana jako Super-High Intensity Team (S.H.I.T.S). Jej członkami są postaci graczy: Vax'ildan, Vex'halia, Grog Strongjaw, Pike Trickfoot, Scanlan Shorthalt, Percy de Rolo oraz Keyleth (pierwotnie członkiem drużyny był również Tiberius Stormwind)[1].

Pierwszy odcinek serialu został nadany 12 marca 2015 roku, tym samym rozpoczynając upublicznioną część pierwszej kampanii, która zakończyła się 12 października 2017 wraz z transmisją 115 odcinka[2][3].

Wcześniejsze przygody

Przed wydarzeniami serialu Vox Machina uratowała Suwerena Uriela Tal'Dorei III, władcy Tal'Dorei i stolicę kontynentu, Emon. Jako wyraz uznania, Uriel dał członkom drużyny miejsca w radzie miejskiej oraz podarował im rezydencję nazwaną Twierdzą Greyskull. Odcinek 36, zatytułowany Winter's Crest in Whitestone, zawiera skrót tych wydarzeń[11].

Druga kampania

Druga kampania rozgrywa się około dwudziestu lat po zakończeniu wydarzeń pierwszej kampanii na innym kontynencie Exandrii o nazwie Wildemount. Koncentruje się na przygodach drużyny Mighty Nein, której członkami są Caleb Widogast, Mollymauk Tealeaf, Jester Lavorre, Fjord, Beauregard Lionett, Nott The Brave (Veth Brenatto), Yasha Nydoorin oraz Caduceus Clay (od 28 odcinka)[1]. Główny wątek ma związek z konfliktem dwóch głównych sił politycznych kontynentu, Imperium Dwendalijskiego i Dynastii Kryn.

Obsada i postacie

W okresie od października 2015 r. do końca 2019 r. obsada Critical Role składała się z ośmiu graczy. Podczas pierwszych 27 odcinkach główna obsada składała się z dziewięciu graczy[12]. Ponadto w trakcie obu kampanii pojawiali się gracze-goście.

Główna obsada

Obsada, ich postacie oraz rasy i klasy ich postaci w obu kampaniach są przedstawione poniżej.

AktorPierwsza kampania: Vox MachinaDruga kampania: The Mighty Nein
2015
(1–36)		2016
(37–79)		2017
(80–115)		2019
(odcinki niezależne)		2018
(1–46)		2019
(47–89)
Matthew Mercer[13]Mistrz Podziemi (MP)
Ashley Johnson[13]Pike Trickfoot
(gnom, kleryczka)		Yasha Nydoorin
(aasimar-barbarzyńca)
Laura Bailey[13]Vex'ahlia "Vex" de Rolo
(pół-elfka, łowca/łotr)		Jester Lavorre
(diabelstwo, kleryczka)
Liam O'Brien[13]Vax'ildan "Vax" Vessar
(pół-elf, łotr/paladyn/druid)		Lieve'tel Toluse
(elf, kleryk)		Caleb Widogast
(człowiek, mag)
Marisha Ray[13]Keyleth of the Air Ashari
(pół-elfka, druid)		Beauregard "Beau" Lionett
(człowiek, mnich)
Sam Riegel[13]Scanlan Shorthalt
(gnom, bard; nieobecny w odc. 86–98)		Nott the Brave
(goblin, łotr)
-Tarryon Darrington
(człowiek, rzemieślnik [ang."artificer"]; odc. 85–102)		-
Taliesin Jaffe[13]Percival "Percy" Fredrickstein Von Musel Klossowski de Rolo III
(człowiek, "strzelec" [ang. "gunslinger"])		Mollymauk Tealeaf
(diabelstwo, łowca krwi [ang. "blood hunter"]; odc. 1–26)		Caduceus Clay
(firbolg, kleryk; 28–teraz)
Travis Willingham[13]Grog Strongjaw
(goliat, barbarzyńca/wojownik)		Fjord
(pół-ork, czarownik/paladyn)
-Sir Bertrand Bell
(człowiek, wojownik)
Orion Acaba[12]Tiberius Stormwind
(drakon, zaklinacz; 1–27)		-

Goście

Goście-gracze pojawiają się sporadycznie w kampaniach Critical Role, zwykle zostając na jeden do kilku następujących po sobie odcinków. Tylko kilku gości (Mary Elizabeth McGlynn, Will Friedle i Patrick Rothfuss w pierwszej kampanii oraz Khary Payton w drugiej kampanii) pojawiło się w odcinkach nie następujących po kolei ze względu na ich postacie biorące aktywnie udział w wydarzeniach kampanii. Jedynie Chris Perkins pojawił się jako gość w obydwu kampaniach.

AktorPierwsza kampania
(2015–17)		Druga kampania
(2018–2021)
Felicia Day[14]Lyra
(człowiek, mag)		-
Mary Elizabeth McGlynn[15]Zahra Hydris
(diabelstwo, czarownik)		-
Wil Wheaton[16]Thorbir Falbek
(krasnolud, wojownik)		-
Will Friedle[16]Kashaw Vesh
(człowiek, kleryk)		-
Kit Buss[17]Lillith Anioska Daturai
(diabelstwo, mag)		-
Jason C. Miller[18]Garthok
(pół-ork, łotr)		-
Chris Hardwick[19]Gern Blanston
(drakon, mag)		-
Chris Perkins[20][21]Shale
(goliat, wojownik)		Spurt
(kobold, wynalazca)
Patrick Rothfuss[22]Kerrek
(człowiek, paladyn)		-
Noelle Stevenson[23]Tova
(krasnolud/niedźwiedziołak, łowca krwi [ang.blood hunter])		-
Jon Heder[24]Lionel "Chod" Gayheart
(pół-ork, bard/barbarzyńca)		-
Darin De Paul[25]Ethrid "Sprigg" Brokenbranch
(gnom, łotr)		-
Joe Manganiello[26]Arkhan the Cruel
(drakon, paladyn/barbarzyńca)		-
Khary Payton[27]-Shakäste
(human cleric)
Mark Hulmes[28]-Calianna
(pół-elfka, zaklinaczka)
Ashly Burch[29]-Keg
(krasnolud, wojownik)
Sumalee Montano[29]-Nila
(firbolg, druid)
Deborah Ann Woll[30]-Twiggy
(leśny gnom, łotr)
Mica Burton[31]-Reani
(aasimar, druid)

Historia

Grupa złożona z członków obecnej obsady Critical Role rozpoczęła rozgrywkę pierwszej kampanii dwa lata przed rozpoczęciem transmisji serialu jako pojedynczą sesję zorganizowaną na urodziny Liama O’Briena, podczas której grali w uproszczoną wersję czwartej edycji Dungeons & Dragons[32][33]. Gracze postanowili kontynuować grę, zmieniając wcześniej używany przez nich system na Pathfindera[34][35][36][37]. Kiedy Felicia Day usłyszała o prywatnej grze od Ashley Johnson, zaproponowała grupie jej kontynuowanie w formie transmisji dla Geek & Sundry[35][37], firmie i kanale YouTube zajmującym się głównie produkcją seriali internetowych[38][39]. W tym celu grupa ponownie zmieniła system gry z Pathfindera na piątą edycję Dungeons&Dragons zanim 12 marca 2015 roku rozpoczęła się transmisja serialu[40][41].

W czerwcu 2018 roku powstały oddzielne kanały Critical Role na Twitchu oraz YouTube’ie, a Marisha Ray została dyrektorem kreatywnym franczyzy. Grupa zaczęła samodzielnie produkować treści, które nie pojawiały się na kanale Geek & Sundry[42]. Plany Critical Role i Talks Machina zostały przesunięte ze studia Legendary Digital Network do studia Critical Role w lipcu 2019 roku[43].

W lutym 2019 proces oddzielenia Critical Role od Geek & Sundry i Legendary Digital Networks został zakończony, a serial oraz inne treści produkowane przez studio zaczęły być transmitowane wyłącznie na kanałach Critical Role. Niektóre odcinki (obecnie całość pierwszej kampanii i pierwsze 19 odcinków drugiej kampanii oraz odpowiadające im odcinki serii Talks Machina) pozostały w archiwach i na kanale Geek & Sundry na YouTube'ie[44]. W grudniu 2019 roku rozpoczęła się migracja starszych odcinków Critical Role i Talks Machina: treści usuwane są z kanałów Geek & Sundry i ponownie udostępniane na oficjalnych kanałach Critical Role[45].

Format

Critical Role to połączenie tradycyjnego serialu i współczesnej transmisji gry na platformie Twitch[36]. Każdy odcinek zazwyczaj trwa od 3 do 5 (w niektórych przypadkach 6) godzin[46] i jest transmitowany na żywo na kanale Critical Role na platwormie Twitch w prawie każdy czwartek, przy czym każda możliwa przerwa jest ogłaszana przynajmniej na tydzień przed transmisją. Nagrania są udostępniane dla subskrybentów kanału Critical Role od razu po nadaniu odcinka, a w kolejne poniedziałki zostają udostępnione na kanale Critical Role na YouTube’ie, gdzie można je obejrzeć za darmo[47][44].

Osiem odcinków Critical Role było rozgrywanych w formie wydarzeń teatralnych z publicznością. Pierwsze trzy były odcinkami z pierwszej kampanii: odcinek 60 – Heredity and Hats[48], 62 – The Uninviting Waters[49] oraz odcinek 109,The Ominous March[50]. Podobnie rozegrane zostały trzy z odcinków drugiej kampanii: odcinek 29 – The Stalking Nightmare[51], odcinek 37 – Dangerous Liaisons[52] oraz odcinek 73 – Uthodurn[53]. Dwa razy obsada rozgrywała niezależne gry w formie wystąpień na żywo: odcinek Vox Machina: The Search for Grog 19 stycznia 2019 roku w Teatrze Ace Hotel w Los Angeles[54] oraz odcinek The Adventures of the Darrington Brigade 23 listopada 2019 roku w Bass Concert Hall w Austin w Teksasie[55].

Odbiór

Już w styczniu 2016 roku każdy odcinek serialu miał łącznie ponad milion minut wyświetleń na Twitchu, dając razem ponad 37 milionów minut wyświetleń całego serialu[34][56]. W czerwcu 2017 ilość wyświetleń serialu (liczącego wtedy 100 odcinków) wynosiła łącznie 69 milionów[57].

W artykule umieszczonym na stronie internetowej Polygon ze stycznia 2016 roku Critical Role został opisany jako "na wskroś współczesny" serial z nieustannie rozwijającym się modelem biznesowym[34].

Serial zwrócił uwagę wydawców Dungeons & Dragons, Wizards of the Coast i został dwukrotnie omówiony w ramach ich podcastu dotyczącego gry razem z niektórymi członkami obsady: Matthew Mercerem, Marishą Ray, Laurą Bailey, Liamem O'Brienem oraz Orionem Acabą, obecnie byłym członkiem grupy[58][59]. W wywiadzie z magazynem internetowym Polygon główny projektant gry skomentował Critical Role, mówiąc: "to było naprawdę świetne, jako osoba która pracuje nad Dungeons & Dragons, otworzyć moją aplikację Twitch na moim iPadzie i zobaczyć Dungeons & Dragons w pierwszym rzędzie"[60].

Odpowiedź widzów na serial była przeważająco pozytywna[37]. Wielu fanów Critical Role, nazywanych "Critters"[61], tworzy treści takie jak fanarty[62][63], fan fiction[64], muzykę inspirowaną postaciami[65][66] i inne własnoręcznie stworzone artykuły promocyjne. Fani wysyłają też wiele prezentów obsadzie, które czasami otwierane są podczas odcinków świątecznych[67].

Nagrody

RokNagrodaKategoriaWynik
2016Streamy AwardsGryNominacja[68]
2018Streamy AwardsTransmisja na żywoNominacja[69]
2019Webby AwardsSerie wideo & kanały – gryWygrana (Webby Award & People's Voice)[70]
2019Shorty AwardsGryWygrana (Finalist & Audience Honor)[71]

Spin-offy

Studio produkuje wiele dodatkowych produktów i treści związanych z głównym serialem, między innymi kilka show takich jak talk-show Talks Machina, gdzie członkowie obsady omawiają odcinki serialu z gospodarzem programu, Brianem W. Fosterem[72]. Inne spin-offy to między innymi Critical Recap – seria krótkich wideo podczas których koordynator produkcji Critical Role, Dani Carr, przedstawia skrót wydarzeń z poprzedniego odcinka[73], Handbooker Helper, show podczas którego członkowie obsady omawiają zasady Dungeons & Dragons[74], podcasty[57][75], kilka serii komiksów[76][77][78], licencjonowane figurki[79][80] oraz dodatki do gier[81][82][83].

W 2017 roku został wydany licencjonowany przewodnik po Tal'Dorei – kontynencie, na którym dzieje się akcja pierwszej kampanii[8], a w marcu 2020 zostanie wydany kolejny przedwodnik, tym razem po kontynencie Wildemount, będącym miejscem akcji drugiej kampanii[84].

Powstał także serial animowany Legenda Vox Machiny (The Legend of Vox Machina), ufundowany podczas zbiórki pieniędzy na platformie Kickstarter[85][86].

Przypisy

  1. ↑ a b c FAQ | Critical Role, 24 kwietnia 2018 [dostęp 2020-02-17] (ang.).
  2. ↑ a b c Arrival at Kraghammer - Critical Role RPG Show: Episode 1.
  3. ↑ a b The Chapter Closes | Critical Role RPG Episode 115.
  4. ↑ a b Curious Beginnings | Critical Role | Campaign 2, Episode 1.
  5. ↑ One-shots!
  6. ↑ CriticalRole - Twitch, Twitch [dostęp 2020-02-17].
  7. ↑ Critical Role, YouTube [dostęp 2019-12-17] (pol.).
  8. ↑ a b Evan Sass, Ronin Roundtable: New Year's Message 2017, Critical Role, 9 stycznia 2017 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  9. ↑ Critical Role separates from Geek & Sundry to create new shows, Tabletop Gaming, 19 czerwca 2018 [dostęp 2020-02-17].
  10. ↑ Todd Kenreck, Matthew Mercer On Critical Role's Tal'Dorei Campaign Setting Guide, Forbes [dostęp 2020-02-17] (ang.).
  11. ↑ Winter's Crest in Whitestone | Critical Role RPG Show Episode 36. [dostęp 2020-02-09].
  12. ↑ a b Evan Williamson, Critical role: Making D&D cool again, Western Courier [dostęp 2020-02-10].
  13. ↑ a b c d e f g h Inside Critical Role: The Live D&D show led by voices you might recognize, Destructoid [dostęp 2020-02-10] (ang.).
  14. ↑ Trial of the Take Part 2 ft. FELICIA DAY - Critical Role RPG Show: Episode 19. [dostęp 2020-02-11].
  15. ↑ Trial of the Take - Critical Role RPG Show: Episode 18. [dostęp 2020-02-11].
  16. ↑ a b Trial of the Take, Part 3 - Critical Role RPG Show: Episode 20. [dostęp 2020-02-11].
  17. ↑ Crimson Diplomacy - Critical Role RPG Show Episode 25. [dostęp 2020-02-11].
  18. ↑ In Ruins | Critical Role RPG Show Episode 41. [dostęp 2020-02-11].
  19. ↑ Cindergrove Revisited | Critical Role RPG Show Episode 46 w/ CHRIS HARDWICK. [dostęp 2020-02-11].
  20. ↑ Umbrasyl | Critical Role RPG Show Episode 55. [dostęp 2020-02-11].
  21. ↑ The Endless Burrows | Critical Role | Campaign 2, Episode 50. [dostęp 2020-02-11].
  22. ↑ Hope | Critical Role RPG Show Episode 56. [dostęp 2020-02-11].
  23. ↑ Deals in the Dark | Critical Role RPG Episode 92. [dostęp 2020-02-11].
  24. ↑ Masquerade | Critical Role RPG Episode 99. [dostęp 2020-02-11].
  25. ↑ The Fear of Isolation | Critical Role RPG Episode 105. [dostęp 2020-02-11].
  26. ↑ The Final Ascent | Critical Role RPG Episode 113. [dostęp 2020-02-11].
  27. ↑ Hush | Critical Role | Campaign 2, Episode 7. [dostęp 2020-02-11].
  28. ↑ Stalker in the Swamp | Critical Role | Campaign 2, Episode 21. [dostęp 2020-02-11].
  29. ↑ a b Converging Fury | Critical Role | Campaign 2, Episode 27. [dostęp 2020-02-11].
  30. ↑ The Stowaway | Critical Role | Campaign 2, Episode 45. [dostęp 2020-02-11].
  31. ↑ Manifold Morals | Critical Role | Campaign 2, Episode 74. [dostęp 2020-02-11].
  32. ↑ Matthew Mercer, @jaa0109 @CriticalRole The veeeery first session was very simplified 4E combat rules (we had new players), so we used he sheets/color coding, @matthewmercer, 2015 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  33. ↑ Matthew Mercer, @jaa0109 @CriticalRole @VoiceOfOBrien It was very simplified 4E for just combat abilities.We converted to full Pathfinder right after., @matthewmercer, 2015 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  34. ↑ a b c Ben Kuchera, How the voices behind your favorite games and shows are re-inventing live D&D, Polygon, 11 stycznia 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  35. ↑ a b Russ Burlingame, With Critical Role, Geek & Sundry Score A Hit By Bringing Friends Together For D&D, Comicbook.com, 29 września 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  36. ↑ a b Brian Gallagher, ‘Critical Role’ Cast Talk D&D, World Building & ‘Stranger Things’ | EXCLUSIVE, tvweb.com, 24 sierpnia 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  37. ↑ a b c Brian Shea, How Popular Voice Actors Took A D&D Game Global With Critical Role, Game Informer [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  38. ↑ A tube for all tastes, „The Economist”, ISSN 0013-0613 [dostęp 2020-02-11].
  39. ↑ Felicia Day Shifts to Producing Role with New YouTube Channel, The Hollywood Reporter [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  40. ↑ Gavin Sheehan, 'Critical Role' Is About To Throw A Nat 100 On Episodes, Bleeding Cool News And Rumors, 8 czerwca 2017 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  41. ↑ Travis Willingham, Marisha Ray, and Matthew Mercer: "Critical Role" | Talks at Google. [dostęp 2020-02-11].
  42. ↑ Christian Hoffer, Critical Role Teases New Content With Opening of New Studio, Twitch and Youtube Channel, GAMING [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  43. ↑ Rachel Romero, An Important Announcement Regarding Critical Role | Critical Role, 18 czerwca 2018 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  44. ↑ a b Rachel Romero, Critical Role & Talks Machina Broadcast Updates | Critical Role, 20 lutego 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  45. ↑ Matthew Mercer, For those asking, the migration of some of our #CriticalRole content is still underway, but the briefly-missing CR episodes themselves are now available on our YouTube, with other platforms to come., @matthewmercer, 20 grudnia 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  46. ↑ Cecilia D'Anastasio, Twitch D&D Show 'Critical Role' Is Helping Fuel The Game's Renaissance, Kotaku [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  47. ↑ Ned Ehrbar, "Critical Role" takes Dungeons and Dragons out of the basement and online, www.cbsnews.com [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  48. ↑ Critical Role Live: Los Angeles, Eventbrite [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  49. ↑ Critical Role: Episode 62 – Uninviting Waters, Geek and Sundry, 9 sierpnia 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  50. ↑ Buy Your Tickets for Critical Role LIVE Now!, Geek and Sundry, 7 lipca 2017 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  51. ↑ The Stalking Nightmare | Critical Role | Campaign 2, Episode 29 - Live from Indianapolis!. [dostęp 2020-02-11].
  52. ↑ Dangerous Liaisons | Critical Role | Campaign 2, Episode 37 - Live from New York!. [dostęp 2020-02-11].
  53. ↑ Uthodurn | Critical Role | Campaign 2, Episode 73 - Live From Indianapolis!. [dostęp 2020-02-11].
  54. ↑ The Search For Grog | Critical Role One-Shot. [dostęp 2020-02-11].
  55. ↑ The Adventures of the Darrington Brigade. [dostęp 2020-02-11].
  56. ↑ When Did Dungeons & Dragons Become Cool?, ScreenRant, 14 września 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  57. ↑ a b Critical Role Celebrates Their 100th Episode Tonight!, Geek and Sundry, 8 czerwca 2017 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  58. ↑ Critical Role on Livestreaming D&D | Dungeons & Dragons, dnd.wizards.com [dostęp 2020-02-11].
  59. ↑ Liam O'Brien and Laura Bailey on Critical Role | Dungeons & Dragons, dnd.wizards.com [dostęp 2020-02-11].
  60. ↑ Charlie Hall, Dungeons & Dragons is booming online, but not in the way you think, Polygon, 20 sierpnia 2015 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  61. ↑ “Critters” around the world raise $100k+ for 826LA in Critical Role matching campaign, 826LA, 9 maja 2018 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  62. ↑ FAN ART GALLERY: Stronger Together | Critical Role, 14 listopada 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  63. ↑ FAN ART GALLERY: Trapped | Critical Role, 7 listopada 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  64. ↑ Critical Role (Web Series) - Works | Archive of Our Own, archiveofourown.org [dostęp 2020-02-11].
  65. ↑ The Blooming Grove - Critical Role Unofficial Soundtrack. [dostęp 2020-02-11].
  66. ↑ Long May He Reign - Mollymauk's Theme - The Rise Undaunted. [dostęp 2020-02-11].
  67. ↑ Erik Amaya, Ashley Johnson Discusses Her Critical Role, Bleeding Cool News And Rumors, 25 sierpnia 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  68. ↑ 6th Annual Nominees, The Streamy Awards [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  69. ↑ 8th Annual Nominees, The Streamy Awards [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  70. ↑ Critical Role -- The Webby Awards [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  71. ↑ Critical Role - The Shorty Awards, shortyawards.com [dostęp 2020-02-11].
  72. ↑ Todd Spangler, Todd Spangler, Legendary Digital Sets ‘Alpha’ Subscription VOD Launch Plans, With Nerdist and Geek & Sundry Programming Slate, Variety, 28 września 2016 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  73. ↑ Critical Recap: Campaign 2, Episodes 1 - 10 -- The Story So Far. [dostęp 2020-02-11].
  74. ↑ 'Critical Role' to Explain 'Dungeons & Dragons' Basics in New Weekly Show, GAMING [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  75. ↑ Todd Kenreck, Critical Role's 100th Episode Tonight Is A Milestone For D&D, Forbes [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  76. ↑ Winter’s Crest Festival | Geek and Sundry, geekandsundry.com [dostęp 2020-02-11].
  77. ↑ Geek & Sundry, Just announced! An official #CriticalRole comic book written by @mattcolville is coming later this year! #TalksMachina #SDCCpic.twitter.com/IRM3ke5dJq, @GeekandSundry, 2017 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  78. ↑ HYPE: Dark Horse Comic Series Updates & The Mighty Nein Art Book | Critical Role, 11 marca 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  79. ↑ Charlie Hall, ‘Actual play’ RPG experiences like Critical Role, Adventure Zone are having a moment, Polygon, 9 lipca 2018 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  80. ↑ 'Critical Role' Launches Miniature Line with Steamforged Games, GAMING [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  81. ↑ Pillars of Eternity II: Deadfire - Critical Role Pack w serwisie Steam, store.steampowered.com [dostęp 2020-02-11] (pol.).
  82. ↑ Pillars of Eternity II: Deadfire: Build Vox Machina In-Game! | Critical Role, 18 kwietnia 2018 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  83. ↑ Ashley Roepel, Critical Role Partners with D&D Game Idle Champions of the Forgotten Realms, The Nerd Stash, 17 stycznia 2019 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  84. ↑ HYPE: Explorer's Guide to Wildemount, Our New Campaign Guide from Dungeons & Dragons, is Available for Pre-Order RIGHT NOW! | Critical Role, 13 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  85. ↑ Critical Role: The Legend of Vox Machina Animated Special, Kickstarter [dostęp 2020-02-11] (ang.).
  86. ↑ Update 23: BIG NEWS: Critical Role: The Legend of Vox Machina is Coming to Amazon Prime Video! · Critical Role: The Legend of Vox Machina Animated Special, Kickstarter [dostęp 2020-02-11] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ambox outdated serious.svg
An outdated clock with a serious icon
Travis Willingham, Marisha Ray, Taliesin Jaffe, Sam Riegel, Laura Bailey & Matthew Mercer (33719531601).jpg
Autor: Gage Skidmore from Peoria, AZ, United States of America, Licencja: CC BY-SA 2.0

Travis Willingham, Marisha Ray, Taliesin Jaffe, Sam Riegel, Liam O'Brien, Laura Bailey and Matthew Mercer speaking at the 2017 WonderCon at the Anaheim Convention Center in Anaheim, California.

Please attribute to Gage Skidmore if used elsewhere.