Crocodylus

	Crocodylus
	Laurenti, 1768
	; Przedstawiciele rodzaju – krokodyle nilowe (C. niloticus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	krokodyle
Rodzina	krokodylowate
Rodzaj	Crocodylus
	Typ nomenklatoryczny
	Crocodilus niloticus Laurenti, 1768
Synonimy
	Champse Merrem, 1820; Oopholis Gray, 1844; Palinia Gray, 1844; Bombifrons Gray, 1862; Temsacus Gray, 1862; Philas Gray, 1874;
	Champse Merrem, 1820; Oopholis Gray, 1844; Palinia Gray, 1844; Bombifrons Gray, 1862; Temsacus Gray, 1862; Philas Gray, 1874;
Gatunki
	19 gatunków (13 żyjących i 6 wymarłych) (zobacz opis w tekście)
	19 gatunków (13 żyjących i 6 wymarłych) (zobacz opis w tekście)

Crocodylus – rodzaj zauropsyda z rodziny krokodylowatych (Crocodylidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w tropikalnych regionach Afryki, Azji, Australii oraz południowej części Ameryki Północnej i północnej części Ameryki Południowej^[9]^[10].

Systematyka

Do rodzaju Crocodylus zaliczano również gatunki opisane w oparciu o skamieniałości pochodzące z kredy, co sprawiło, że Crocodylus bywa postrzegany jako prastary i ewolucyjnie konserwatywny rodzaj. Cechy na podstawie których przypisywano mezozoiczne szczątki do tego rodzaju to jednak głównie plezjomorfie i jako takie nie są filogenetycznie informatywne. Nowsze analizy genetyczne jednoznacznie wskazują, że Crocodylus to znacznie młodsza radiacja, a poziom zróżnicowania genetycznego pomiędzy współczesnymi przedstawicielami rodzaju jest bardzo niski^[11]. Badania genetyczne i morfologiczne sugerują, że krokodyl wąskopyski oddzielił się linii ewolucyjnej prowadzącej do pozostałych Crocodylus około 12–24 mln lat temu i jest od nich na tyle odmienny, że zasadne staje się zaliczenie go do odrębnego rodzaju Mecistops, a nie Crocodylus^[12].

Etymologia

Crocodylus: łac. crocodilus „krokodyl”, od gr. κροκoδιλος krokodilos lub κροκoδειλος krokodeilos „krokodyl”^[13].
Champse: gr. χαμψα khampsa „krokodyl”, od egipskiej nazwy oznaczającej krokodyla^[14]. Gatunek typowy: Crocodilus biscutatus Cuvier, 1807 (= Crocodilus acutus Cuvier, 1807).
Oopholis: gr. ωον ōon „jajo”^[15]; φολις pholis, φολιδος pholidos „rogowa łuska”^[16]. Gatunek typowy: Crocodilus oopholis Schneider, 1801 (= Crocodilus porosus Schneider, 1801).
Palinia: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[5]. Gatunek typowy: Crocodilus rhombifer Cuvier, 1807.
Bombifrons: gr. βομβος bombos „brzęczenie”^[17]; łac. frons, frontis „czoło”^[18]. Gatunek typowy: Crocodilus bombifrons Gray, 1844 (= Crocodilus palustris Lesson, 1831).
Temsacus: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[7]. Gatunek typowy: Crocodilus intermedius Graves, 1819.
Philas: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[8], być może od gr. φιλος philos „miłośnik”, od φιλεω phileō „kochać”^[19]. Gatunek typowy: Crocodilus johnsoni Krefft, 1873.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki żyjące współcześnie^[9]:

Crocodylus acutus (Cuvier, 1807) – krokodyl amerykański
Crocodylus halli^[20] Murray, Russo, Zorilla & Mcmahan, 2019
Crocodylus intermedius (Graves, 1819) – krokodyl orinokański
Crocodylus johnsoni Krefft, 1873 – krokodyl australijski
Crocodylus mindorensis Schmidt, 1935 – krokodyl filipiński
Crocodylus moreletii (Duméril & Bibron, 1851) – krokodyl meksykański
Crocodylus niloticus Laurenti, 1768 – krokodyl nilowy
Crocodylus novaeguineae Schmidt, 1928 – krokodyl nowogwinejski
Crocodylus palustris (Lesson, 1831) – krokodyl błotny
Crocodylus porosus Schneider, 1801 – krokodyl różańcowy
Crocodylus rhombifer (Cuvier, 1807) – krokodyl kubański
Crocodylus siamensis Schneider, 1801 – krokodyl syjamski
Crocodylus suchus Geoffroy Saint-Hilaire, 1807

oraz wymarłe^[21]:

Crocodylus anthropophagus Brochu, Njau, Blumenschine & Densmore, 2010
Crocodylus checchiai Maccagno, 1957
Crocodylus falconensis Scheyer, Aguilera, Delfino, Fortier, Carlini, Sánchez, Carrillo-Briceño, Quiroz & Sánchez-Villagra, 2013
Crocodylus palaeindicus Falconer, 1859
Crocodilus raninus Schlegel & Müller, 1844
Crocodylus thorbjarnarsoni Brochu & Storrs, 2012

Przypisy

↑ Crocodylus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Joan. Thomae, 1768, s. 53. (łac.).
↑ B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 36. (niem.).
↑ Gray 1844 ↓, s. 58.
↑ ^a ^b Gray 1844 ↓, s. 60.
↑ Gray 1862 ↓, s. 269.
↑ ^a ^b Gray 1862 ↓, s. 272.
↑ ^a ^b J.E. Gray. On Crocodilus johnstoni, Krefft. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1874, s. 178, 1874. (ang.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Crocodylus. The Reptile Database. [dostęp 2021-02-26]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Crocodylus. RepFocus. [dostęp 2021-02-26]. (ang.).
↑ Christopher A. Brochu. Phylogenetic approaches toward crocodylian history. „Annual Review of Earth and Planetary Science”. 31, s. 357–397, 2003. DOI: 10.1146/annurev.earth.31.100901.141308. (ang.).
↑ L. Rex McAliley, Ray E. Willis, David A. Ray, P. Scott White, Christopher A. Brochu, Llewellyn D. Densmore III. Are crocodiles really monophyletic?—Evidence for subdivisions from sequence and morphological data. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 39 (1), s. 16–32, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.01.012. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 62.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 46.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 154.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 172.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 33.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 93.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 171.
↑ Christopher M. Murray, Peter Russo, Alexander Zorrilla i Caleb D. McMahan. Divergent morphology among populations of the New Guinea Crocodile, Crocodylus novaeguineae (Schmidt, 1928): diagnosis of an independent lineage and description of a new species. „Copeia”. 107 (3), s. 517–523, 2019. DOI: 10.1643/CG-19-240. (ang.).
↑ J. Zijlstra: Crocodylus. Hesperomys project. [dostęp 2022-03-02]. (ang.).

Bibliografia

J.E. Gray: Catalogue of the tortoises, crocodiles, and amphisbaenians, in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1844, s. 1–85. (ang.).
J.E. Gray. A Synopsis of the Species of Crocodiles. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third series. 10, s. 265–274, 1862. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256. (ang.).

[itis-1] Crocodylus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Laurenti-2] J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Joan. Thomae, 1768, s. 53. (łac.).

[Merrem-3] B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 36. (niem.).

[CITEREFGray1844[https://www.biodiversitylibrary.org/page/18728278_58]-4] Gray 1844 ↓, s. 58.

[CITEREFGray1844[https://www.biodiversitylibrary.org/page/18728280_60]-5] Gray 1844 ↓, s. 60.

[CITEREFGray1862[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15602870_269]-6] Gray 1862 ↓, s. 269.

[CITEREFGray1862[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15602873_272]-7] Gray 1862 ↓, s. 272.

[Gray-8] J.E. Gray. On Crocodilus johnstoni, Krefft. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1874, s. 178, 1874. (ang.).

[Uetz&Hallermann-9] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Crocodylus. The Reptile Database. [dostęp 2021-02-26]. (ang.).

[repfocus-10] R. Midtgaard: Crocodylus. RepFocus. [dostęp 2021-02-26]. (ang.).

[CAB03-11] Christopher A. Brochu. Phylogenetic approaches toward crocodylian history. „Annual Review of Earth and Planetary Science”. 31, s. 357–397, 2003. DOI: 10.1146/annurev.earth.31.100901.141308. (ang.).

[Mecistops-12] L. Rex McAliley, Ray E. Willis, David A. Ray, P. Scott White, Christopher A. Brochu, Llewellyn D. Densmore III. Are crocodiles really monophyletic?—Evidence for subdivisions from sequence and morphological data. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 39 (1), s. 16–32, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.01.012. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=92_62]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 62.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=76_46]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 46.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=184_154]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 154.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=202_172]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 172.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=63_33]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 33.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=123_93]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 93.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=201_171]-19] Jaeger 1944 ↓, s. 171.

[Copeia2019-20] Christopher M. Murray, Peter Russo, Alexander Zorrilla i Caleb D. McMahan. Divergent morphology among populations of the New Guinea Crocodile, Crocodylus novaeguineae (Schmidt, 1928): diagnosis of an independent lineage and description of a new species. „Copeia”. 107 (3), s. 517–523, 2019. DOI: 10.1643/CG-19-240. (ang.).

[Zijlstra-21] J. Zijlstra: Crocodylus. Hesperomys project. [dostęp 2022-03-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne