Cukrownia Żnin

Krajowa Spółka Cukrowa S.A.
Oddział Cukrownia „Żnin”
Państwo

 Polska

Siedziba

Żnin

Adres

88-400 Żnin
ul. Klemensa Janickiego 1

Data założenia

1894

Data likwidacji

2004

Forma prawna

spółka akcyjna

Położenie na mapie Żnina
Mapa konturowa Żnina, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Krajowa Spółka Cukrowa S.A.”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu żnińskiego
Mapa konturowa powiatu żnińskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krajowa Spółka Cukrowa S.A.”
Położenie na mapie gminy Żnin
Mapa konturowa gminy Żnin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krajowa Spółka Cukrowa S.A.”
Ziemia52°50′55,752″N 17°44′18,855″E/52,848820 17,738571

Cukrownia „Żnin”zakład przemysłowy funkcjonujący w Żninie od 1894 do 2004 roku. Był oddziałem Krajowej Spółki Cukrowej S.A. w Toruniu.

15 lipca 1893 roku, z inicjatywy miejscowych ziemian, została podjęta uchwała o budowie cukrowni jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (w tamtym okresie określano to słowami: z ograniczoną poręką). W skład władz, oprócz Niemców, weszli Polacy: J. Malczewski z Młodocina oraz W. Tuchołka z Marcinkowa Dolnego.

Fabryce maszyn w Sangerhausen zlecono dostawę niezbędnych aparatur oraz maszyn za sumę 760 000 marek. Cukrownia docelowo miała przerabiać 5000 – 6000 q buraków na dobę. Budowę budynków zakładowych oraz instalacja maszyn została zakończona zgodnie z planem. 15 października 1894 roku rozpoczęto pierwszą kampanię cukrowniczą, przerabiając w ciągu 94 dób 480 500 q buraków.

W okresie PRL cukrownia należała do największych pracodawców w mieście i jego okolicach.

W 2004 roku Cukrownia „Żnin”, jako oddział w strukturach Krajowej Spółki Cukrowej „Polski Cukier” S.A., wbrew protestom społecznym została wyłączona z produkcji cukru i wystawiona na sprzedaż, pierwotnie za kwotę 7.161.000 zł, obniżoną następnie do 4.780.000 zł. Na terenie nieczynnej cukrowni KSC składowało cukier i melasę, zatrudniając przy dozorze i konserwacji budynków kilkanaście osób[1].

30 września 2015 kompleks terenów dawnej cukrowni o powierzchni 34,3843 ha zakupiła spółka dewelopersko-hotelarska Arche, która rozpoczęła projekt przekształcenia obiektu w kompleks hotelowo-gastronomiczno-rekreacyjny Cukrownia Żnin Park Industrialny[2]. W kompleksie znalazły się m.in. zaaranżowany w XIX-wiecznych budynkach dawnej cukrowni hotel (Hotel Arche Cukrownia Żnin)[3], spa, sala konferencyjna, kino w zbiorniku na melasę, lokalny browar i kręgielnia, planowane jest muzeum cukrownictwa i basen w stylu podberlińskiej tropikalnej wyspy. Nad Jeziorem Dużym Żnińskim powstanie przystań dla żeglarzy i surferów. Komin cukrowni miał zostać obudowany i przekształcony w punkt widokowy[4].

11 sierpnia 2017 około godziny 23.00 w wyniku silnej nawałnicy 83-metrowy komin cukrowni runął, pozostawiając po sobie około połowy swojej pierwotnej wysokości[5] i przekreślając tym samym projekty jego udostępnienia dla turystów, jako że właściciel nie przewiduje jego odbudowy do pierwotnej wysokości[6].

W 2021 zrewitalizowany zespół dawnej cukrowni został nominowany do europejskiej Nagrody Mies van der Rohe 2022[7].

Przypisy

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
Żnin location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Żnin, Polska
Żnin County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Żnin County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.06 N
  • S: 52.58 N
  • W: 17.38 E
  • E: 18.09 E
Żnin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Żnin, Polska