Curtiss XBTC

Curtiss XBTC
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Curtiss-Wright Corporation

Typ

torpedowo-bombowy

Załoga

1

Historia
Data oblotu

20 stycznia 1945

Liczba egzemplarzy

2

Liczba wypadków
 • w tym katastrof


2

Dane techniczne
Napęd

1 x silnik gwiazdowy Pratt and Whitney R-4360-8A

Moc

3000 KM (2237 kW)

Wymiary
Rozpiętość

15,24 m

Długość

11,76 m

Wysokość

5,08 m

Powierzchnia nośna

37,72 m²

Masa
Własna

6481 kg

Startowa

8278 kg
9327 kg (maks.)

Osiągi
Prędkość maks.

620 km/h

Pułap praktyczny

7620 m

Zasięg

2000 km (z jedną torpedą)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 x działka kalibru 20 mm
726 kg bomb
torpeda
bomby głębinowe
Rzuty
Rzuty samolotu

Curtiss XBTC – amerykański prototypowy pokładowy samolot bombowo-torpedowy opracowany na początku lat 40. XX wieku przez firmę Curtiss-Wright Corporation.

Historia

Geneza

29 stycznia 1942 roku Dyrektor ds. Planowania i Szef Działu Inżynieryjnego marynarki (Director of Planning and the Head of Engineering) zlecił Bureau of Aeronautics (Biuro Aeronautyki US Navy) zastąpienie na pokładach lotniskowców dwumiejscowych samolotów rozpoznawczo-bombowych (VSB) jednomiejscowymi maszynami bombowo-torpedowymi (VBT), a dotychczasowych trzymiejscowych samolotów torpedowo-bombowych (VTB), również trzymiejscowymi samolotami torpedowo-bombowymi, ale przystosowanymi do wypełniania zadań rozpoznawczych (VTSB). W tym celu Bureau of Aeronautics zwróciło się do kilku wytwórni o przedstawienie wstępnych projektów jednomiejscowych, pokładowych samolotów typu VBT. W poufnym liście z dnia 9 lutego 1942 roku Bureau of Aeronautics zwróciło się do firmy Curtiss-Wright Corporation z prośbą o przedstawienie kosztów i harmonogramu prac, jakie pociągnęło by za sobą zaprojektowanie i zbudowanie dwóch prototypów jednomiejscowego samolotu bombowo-torpedowego. Podstawową formą ataku nowej maszyny miał być atak bombowy (również z lotu nurkowego), jak również możliwość przeprowadzenia ataku przy użyciu torped. Szczegółowa charakterystyka samolotu zaproponowana przez Biuro Aeronautyki wymieniała również użycie silnika Wright R-3350 Double Cyclone z jednostopniową dwubiegową sprężarką, rozbieg nie dłuższy niż 76 metrów, zasięg z 454 kg bomb i paliwem w zbiornikach wewnętrznych wynoszący 1600 km i 2400 km z dodatkowymi zbiornikami. Samolot miał być uzbrojony w cztery działka kalibru 20 mm zamontowane w skrzydłach i możliwość przenoszenia 1450 kg bomb lub jednej torpedy Mk 13.

Projekt

XBTC-2 z klasycznym płatem
XBTC-2 z klapami typu Duplex

15 czerwca 1942 roku Curtiss przedstawił dwa projekty samolotu XBTC. W pierwszym z nich oznaczonym jako XBTC-1 firma zamierzała zastosować rekomendowany przez Biuro silnik R-3350 napędzający czterołopatowe śmigło. W drugim, oznaczonym jako XBTC-2 zastosowano najmocniejszy z dostępnych wówczas silników Pratt and Whitney R-4360 o mocy 2237 kW (3000 KM) napędzający dwa, przeciwbieżne, trójłopatowe śmigła. Pomimo tego, że obydwie konstrukcje nie wzbudziły zachwytu w Biurze Aeronautyki, to jednak podpisano wstępne porozumienie o budowie czterech prototypów (po dwa każdego typu). W grudniu 1942 roku Bureau of Aeronautics zapoznało się z makietą nowego samolotu. Cały następny rok poświęcono na dyskusje dotyczące szczegółów nowej konstrukcji, tak że ostateczny kontrakt na budowę prototypów podpisano dopiero w grudniu 1943 roku. W tym samym czasie Curtiss borykał się z problemami związanymi z modyfikacjami samolotu Curtiss SB2C Helldiver i Curtiss SC Seahawk; tym samym ilość sił i środków, jakie firma mogła poświęcić na pracę nad obydwoma samolotami XBTC była ograniczona. Zrezygnowano zatem z kontynuowania dalszych prac nad wersją XBTC-1 uznając ją za najmniej perspektywiczną, a skupiono się na wersji XBTC-2. Rezultaty badań prowadzonych w tunelu aerodynamicznym pokazały, że nowa maszyna ma zaburzoną stateczność. W celu przeciwdziałania zaistniałym problemom zdecydowano się zmodyfikować istniejące plany. Jeden z budowanych prototypów zaopatrzono w prostą krawędź natarcia skrzydeł i zwężającą się krawędź spływu. Płat wyposażono również w klasyczne klapy i lotki. Na drugim prototypie zewnętrzne panele skrzydeł miały mieć skos krawędzi natarcia skierowany do tyłu, a na całej długości płata klapy typu Duplex. Poza problemami ze statecznością płatowca prace opóźniał również niedopracowany silnik R-4360. Z braku ostatecznej jednostki napędowej na ukończonym prototypie zainstalowano egzemplarz prototypowy silnika XR-4360-8A. Gotowy samolot (o numerze BuNo 31401) po raz pierwszy wzbił się w powietrze z przyzakładowego lotniska w Columbus w Ohio 20 stycznia 1945 roku. Próby w locie nie przebiegały bezproblemowo. Doszło do pożaru w kabinie pilota, podczas lądowania złamała się goleń podwozia głównego, a w sierpniu 1945 roku silnik ostatecznie odmówił posłuszeństwa i zastąpiono go seryjnym R-4360-14. 19 lipca 1945 roku oblatano drugi prototyp o numerze BuNo 31402, zaopatrzony w klapy typu Duplex. Te same klapy i taką samą geometrię skrzydeł zastosowano również na pierwszym prototypie. W listopadzie 1945 roku zakończono próby w locie. Koniec wojny pokrzyżował dalsze plany związane z samolotem XBTC, który nie został skierowany do produkcji seryjnej. W styczniu 1946 roku podjęto decyzję o skierowaniu obydwu wybudowanych maszyn do ośrodka Naval Air Test Center. Na samolotach zmierzano prowadzić badania klap typu Duplex oraz przeciwbieżnych śmigieł. Kraksa drugiego prototypu w lutym 1947 roku i pierwszego (31401) pół roku później przerwały dalsze badania.

Konstrukcja

Samolot był całkowicie metalowym, wolnonośnym, jednomiejscowym średniopłatem napędzanym 28-cylindrowym, chłodzonym powietrzem silnikiem w układzie poczwórnej gwiazdy z dwoma przeciwbieżnymi, trójłopatowymi śmigłami o zmiennym skoku. Trójpodporowe, chowane podwozie z kółkiem ogonowym; podwozie główne chowane do wnęk w skrzydłach. Usterzenie klasyczne z długą płetwą grzbietową, z tyłu samolotu pod kadłubem zainstalowano hak do lądowań na lotniskowcu. Skrzydła składane w celu ułatwienia hangarowania maszyny.

Uzbrojenie

Samolot uzbrojony był w cztery działka kalibru 20 mm (po dwa na skrzydło). Mógł przenosić jedną bombę o masie 726 kg lub jedną torpedę w komorze bombowej oraz dwie bomby o masie po 227 kg każda lub bomby głębinowe na węzłach podskrzydłowych.

Bibliografia

  • Adam Jarski: Douglas A-1 Skyraider cz. 1, Historia narodzin pokładowych samolotów szturmowych. Gdańsk: AJ-Press, 2007. ISBN 978-83-7237-191-1.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
USAAC Roundel 1919-1941.svg
Roundel used by the United States armed forces from 19 August 1919 to 6 May 1942 until red dot removed to avoid confusion with Japanese insignia. Superseded very similar roundel whose colors and proportions differed slightly - the original version having the colors from the US flag, and a center dot 1/3 of the outer radius. This version has a center dot constrained by the inner vertices of the star, a size that does not translate into an even fraction.
US roundel 1942-1943.svg
Roundel used by US armed forces from 6 May 1942 to 28 June 1943 when white bars and a red outline were added as the result of studies which showed that shape was more important than color from a distance.
US roundel 1943-1947.svg
Autor: NiD.29, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Roundel used by all US armed forces from 31 July 1943 to 14 January 1947, replacing roundel having red outline, or no outline, but with white bars, and was replaced some nine months before the USAF was formed, by roundel having a single lengthwise red bar inset in white bars (bisecting them), giving the insignia the trio of red-white-red stripes evocative of the non-canton areas of the Flag of the United States.
Curtiss XBTC-2 Model B landing.jpg
The Curtiss XBTC-2 "Model B" landing showing the Duplex flaps. The "Model B" featured a full span Duplex flap wing with a straight trailing edge and a swept-back leading edge. It also had a 3,000 hp Pratt & Whitney XR-4360-8A equipped with contrarotating propellers.
Curtiss XBTC drawing NAN11-87.png
3-side drawing of the Curtiss XBTC-2 "Model B". The "Model A" had a conventional wing, the "Model B" featured a full span Duplex flap wing with a straight trailing edge and a swept-back leading edge. It also had a 3,000 hp Pratt & Whitney XR-4360-8A equipped with contrarotating propellers. Two were built, plus nine similar XBT2C-1s with a Wright R-3350 engine and a single propeller.
Curtiss XBTC-2 Model A.jpg
The Curtiss XBTC-2 "Model A", circa 1945. The "Model A" had standard wings and flaps, the "Model B" featured a full span Duplex flap wing with a straight trailing edge and a swept-back leading edge. Both had a 3,000 hp Pratt & Whitney XR-4360-8A equipped with contrarotating propellers.
Curtiss XBTC-2 Model B in flight.jpg
The Curtiss XBTC-2 "Model B" in flight. The "Model B" featured a full span Duplex flap wing with a straight trailing edge and a swept-back leading edge. It also had a 3,000 hp Pratt & Whitney XR-4360-8A equipped with contrarotating propellers.