Cwaliny (województwo podlaskie)

Cwaliny
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	kolneński
Gmina	Stawiski
Liczba ludności (2011)	31[1][2]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-520[3]
Tablice rejestracyjne	BKL
SIMC	0406386[4]
Położenie na mapie gminy Stawiski Cwaliny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cwaliny
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cwaliny
Położenie na mapie powiatu kolneńskiego Cwaliny
53°20′06″N 22°12′23″E/53,335000 22,206389

Cwaliny – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Stawiski^[4][5]. W miejscowości znajduje się obecnie dwanaście domostw.

Wieś przynależy do parafii św. Antoniego Padewskiego w Stawiskach^[6] od momentu jej utworzenia w pierwszych latach XX wieku. Wcześniej Cwaliny stanowiły część ciągle istniejącej parafii Dobrzyjałowo.

Historia

Pierwsza wzmianka na temat miejscowości dotyczy roku 1439^[7], kiedy to miejscowość Cwaliny – Dołęgi (wcześniejsza nazwa miejscowości) została nadana Wawrzyńcowi z Rykaczewa (ziemia zakrzewińska) w postaci 10 włók ziemi między granicami Woduny, Karwowskich, Floriana z Kęs, Lisa i Rostkami. Rykaczewscy należeli do rodu Dołęgów.

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wiskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego^[8].

Przez miejscowość Cwaliny w trakcie I wojny światowej chwilowo przebiegała linia frontu. Do tej pory w pobliskim lesie znajduje się pozostałość okopów i lejów po wybuchach pocisków artyleryjskich. Na okres działań wojennych mieszkańcy zostali przesiedleni do pobliskiego kompleksu leśnego zwanego przez miejscowych „Karwowiakiem” z uwagi na położenie w granicach administracyjnych wsi Karwowo. Ówcześni mieszkańcy przezimowali okres wysiedlenia w ziemiankach.

W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie kolneńskim (od 1932 w powiecie łomżyńskim), w gminie Stawiski.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 49 osób w 9 budynkach mieszkalnych^[9]. Podlegała pod Sąd Grodzki w Stawiskach i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Stawiski^[10].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją sowiecką. W październiku 1939 roku weszła w skład Zachodniej Białorusi – a 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do wyzwolenia w styczniu 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy^[11].

Podczas II wojny światowej w miejscowości stacjonowali niemieccy żołnierze zajmujący się wyrębem lasu „Cwaliniaku”.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Zobacz też

• Cwaliny,
• Cwaliny Duże, Cwaliny Małe

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Cwaliny (1) C. Dołęgi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 716 .