Cyfry arabskie

Europejskie i arabskie cyfry na znaku drogowym w Abu Zabi

Cyfry arabskie, właściwie europeizowane cyfry hinduskie – cyfry stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania liczb. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w systemie dziesiętnym. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami alfabetu łacińskiego).

Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z Indii^[1], które około VII wieku najechali Arabowie. Uczeni arabscy wraz z poznaniem sanskrytu uzyskali dostęp do tej wiedzy. Cyfry weszły do powszechnego użytku, a ich propagatorem był perski matematyk Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi^[2], który zastosował je do badań nad algebrą i trygonometrią. W średniowieczu cyfry arabskie z systemem dziesiętnym rozprzestrzenili na zachód Arabowie^[1] (stąd ich przyjęta w Europie nazwa), a ich propagatorem w Europie był włoski matematyk Fibonacci^[3].

W systemie dziesiętnym wartość cyfry zależy od jej miejsca w szeregu. Zaczynając od prawej strony, pierwsze miejsce zajmują jednostki i przesuwając się w lewo, drugie miejsce zajmują dziesiątki, trzecie setki itd. Dodatkowo wprowadzono do niego wartość zerową, której nie było w poprzednich systemach^[4].

Cyfry współcześnie używane w krajach arabskich znacznie różnią się od nam znanych, dostosowanych do alfabetu łacińskiego, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: ‏٠ ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩‎. Liczby za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w systemie europejskim – czyli jedności po prawej.

Etniczne warianty dziesiętnych cyfr arabsko-indyjskich

Zobacz też

• cyfry nautyczne
• cyfry rzymskie
• cyfry arabskie w krajach islamskich

Przypisy