Cyfry ormiańskie
|
Ormiański system zapisywania liczb jest systemem addytywnym. Jego cyfry oparte są na alfabecie ormiańskim. Nie ma pośród nich znaku oznaczającego zero. Były w użyciu aż do upowszechnienia się cyfr arabskich. Obecnie używa się ich w Armenii jedynie sporadycznie, np. do określania daty lub numerów rozdziałów (tak jak m.in. cyfr rzymskich w języku polskim czy angielskim).
Ormiańskie | Transliteracja | Arabskie |
---|---|---|
Ա | A | 1 |
Բ | B | 2 |
Գ | G | 3 |
Դ | D | 4 |
Ե | E / YE | 5 |
Զ | Z | 6 |
Է | É | 7 |
Ը | Ě (Ə/ə) | 8 |
Թ | T‘ | 9 |
Ժ | Ž | 10 |
Ի | I (Ē) | 20 |
Լ | L | 30 |
Խ | X (KH) | 40 |
Ծ | C ('tDZ) | 50 |
Կ | K' | 60 |
Հ | H | 70 |
Ձ | DZ | 80 |
Ղ | GH | 90 |
Ճ | Č ('TCH) | 100 |
Մ | M | 200 |
Յ | Y | 300 |
Ն | N | 400 |
Շ | Š (SH) | 500 |
Ո | O / V | 600 |
Չ | Č‘ (CH) | 700 |
Պ | P' | 800 |
Ջ | J' | 900 |
Ռ | RR | 1000 |
Ս | S | 2000 |
Վ | V | 3000 |
Տ | T' | 4000 |
Ր | `R | 5000 |
Ց | C‘ (TS) | 6000 |
Ւ | Y / I / V (H) | 7000 |
Փ | P | 8000 |
Ք | K | 9000 |
Cyfry reprezentują jedynie wielkie litery, gdyż pierwotnie pismo ormiańskie nie miało małych liter. Należy zauważyć, że litery Օ i Ֆ dodane zostały dopiero w średniowieczu w celu ułatwienia transliteracji, kiedy cyfry arabskie były już w powszechnym użyciu. Stąd też nie przypisane są do nich żadne wartości liczbowe.
Liczby w systemie ormiańskim są uzyskiwane przez proste dodawanie. Choć kolejność cyfr nie ma znaczenia, zgodnie z przyjętą konwencją należy je zapisywać według malejącej wartości.
Przykłady:
- ՌՋՀԵ = 1975 = 1000 + 900 + 70 + 5
- ՍՄԻԲ = 2222 = 2000 + 200 + 20 + 2
- ՍԴ = 2004 = 2000 + 4
- ՃԻ = 120 = 100 + 20
- Ծ = 50
Dla liczb większych niż 9000, nad odpowiednią cyfrą rysuje się kreskę, tym samym mnożąc ją przez 10 000 (np. 10 000 wyglądałoby jak cyfra Ա z kreską poziomą nad nią, 20 000 jak Բ z kreską itd.).