Cyklizacja

Cyklizacja – reakcja chemiczna, w wyniku której związek acykliczny (łańcuchowy) przekształca się w związek cykliczny. Procesowi towarzyszy wytworzenie nowego wiązania chemicznego^[1]. Reakcje tego typu zachodzą najłatwiej, jeśli produktami są pierścienie 5-, 6- i 7-członowe^[2]. Cyklizacja zwykle dotyczy związków organicznych, a jej produktami mogą być m.in. związki aromatyczne, związki heterocykliczne, cykliczne imidy, laktony, laktamy i wiele innych^[2]^[3]^[4].

Przykładem reakcji cyklizacji jest powstawanie γ-butyrolaktonu z kwasu γ-hydroksymasłowego^[5]:

+ Ac₂O

+ 2AcO⁻

Zobacz też

cykloaddycja – inny typ reakcji prowadzący do uzyskania związków pierścieniowych; zachodzi dla związków nienasyconych^[7]

↑ cyclization, [w:] A.D.A.D. McNaught A.D.A.D., A.A. Wilkinson A.A., Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.C01494, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
↑ ^a ^b Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
↑ Cyklizacja. W: Encyklopedia WIEM [on-line]. [dostęp 2014-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-17)].
↑ cyklizacja, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2014-10-22] .
↑ J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969, s. 561.
↑ Neels, J.. Oligomere Diacetylphosphate. „Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie”. 500 (5), s. 97-103, 1983. DOI: 10.1002/zaac.19835000513.
↑ cycloaddition, [w:] A.D.A.D. McNaught A.D.A.D., A.A. Wilkinson A.A., Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.C01494, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).