Cylindry Nabonida z Ur

Cylinder Nabonida z Ur (BM 91128) w zbiorach Muzeum Brytyjskiego

Cylindry Nabonida z Ur – cztery niewielkie cylindry gliniane nowobabilońskiego króla Nabonida (556–539 p.n.e.) odnalezione w 1854 roku przez J.E. Taylora w ruinach zigguratu w Ur w południowym Iraku[1]. Każdy z nich znaleziony został w jednym z czterech rogów najwyższego piętra zigguratu[1]. Na wszystkich cylindrach znajduje się tekst tej samej inskrypcji fundacyjnej Nabonida[1]. Obecnie cylindry te znajdują się w zbiorach Muzeum Brytyjskiego (nr inwent. BM 91125, BM 91126, BM 91127 i BM 91128)[2][3][4][5].

W starożytnym Ur znajdował się ważny kompleks świątynny poświęcony Sinowi, bogu Księżyca[1]. Ziggurat, w którego ruinach cylindry te znaleziono, był jego częścią[6]. Pierwsze zakrojone na szeroką skalę prace budowlane przy kompleksie świątynnym prowadzili Ur-Nammu (2113–2096 p.n.e.) i jego syn Szulgi (2096–2048 p.n.e.), królowie z III dynastii z Ur[7]. Kompleks ten był następnie wielokrotnie przebudowywany i odbudowywany przez wielu późniejszych mezopotamskich władców, w tym przez Nabonida, który rozkazał umieścić cylindry ze swą inskrypcją w zigguracie[6]. Królowie często umieszczali we wznoszonych lub odbudowywanych przez siebie budowlach tego rodzaju depozyty fundacyjne z inskrypcjami mającymi informować bogów i potomnych o ich budowlanych osiągnięciach[6].

Na wszystkich czterech cylindrach Nabonida z Ur znajduje się ta sama inskrypcja tego króla[1]. Jest to tekst fundacyjny w którym Nabonid opisuje renowację zigguratu E-lugalgalgasisa (sum. é.lugal.ğalga.si.sá, tłum. „Dom króla, który pozwala radzie kwitnąć”)[8] należącego do kompleksu świątynnego E-gisznugal (sum. é.ğiš.nu11.gal, też é.kiš.nu.ğál)[9] boga Sina w Ur[10]. Babiloński król wspomina również o wcześniejszych sumeryjskich królach Ur-Nammu i Szulgim, którzy też prowadzili prace budowlane przy tym zigguracie[10]. Nabonid kończy swą inskrypcję modlitwą do Sina, w której wzmiankowany jest Bel-szar-usur (biblijny Baltazar), pierworodny syn króla:

„Jeżeli chodzi o mnie, Nabonida, króla Babilonu, uchroń mnie od grzechów przeciw twej wielkiej boskości i przyznaj mi w darze życie (pełne) długich dni, a jeżeli chodzi o Bel-szar-usura, mego najstarszego syna, mego potomka, wlej cześć dla twej wielkiej boskości w jego serce aby nie popełnił żadnych rytualnych pomyłek, niechaj nasyci się pełnią życia”[6][10]

końcowy fragment z inskrypcji na cylindrach Nabonida z Ur

Inskrypcja z cylindrów Nabonida z Ur ważna jest również dlatego, iż przedstawiony w niej został pełny synkretyzm bogów Marduka i Nabu z Sinem[10]. Widać to dobrze we fragmencie poświęconym bogu Sinowi, gdzie Nabonid opisując go używa słowa „bogowie” w liczbie mnogiej (na podobnej zasadzie jak w Biblii użyto hebrajskiego słowa elohim na określenie Boga Jahwe) i gdzie świątynia Marduka (E-sagila) i świątynia Nabu (E-zida) przypisane zostają Sinowi:

„O Sinie, moi pańscy 'bogowie', królu bogów niebios i świata podziemnego, 'bogowie' bogów, który mieszkasz w wielkich niebiosach, gdy radośnie wkroczysz do tej świątyni, niechaj dobre zalecenia dla E-sagili, E-zidy i E-gisznugal, świątyń twej wielkiej boskości, będą na twoich ustach”[10]

fragment z inskrypcji na cylindrach Nabonida z Ur

Tekst z cylindrów Nabonida z Ur, datowany na ok. 540 r. p.n.e., jest najprawdopodobniej ostatnią inskrypcją budowlaną tego króla[10].

Cylindry Nabonida z Ur przechowywane w Muzeum Brytyjskim
ZdjęcieNumer inwentarzowyNumer rejestracyjnyRozmiaryInskrypcja
Clay Cylinder with Cuneiform Script of King Nabonidus.jpgBM 91125[2]K.1689[2]długość: 10,2 cm; szerokość: 5,1 cm[2]Inskrypcja zapisana w dwóch kolumnach, a każda kolumna zawiera 31 linijek tekstu. Wszystkie linijki tekstu oddzieone są od siebie poziomymi liniami. Babilońskie znaki klinowe tworzące inskrypcję są bardzo dobrze zachowane i bardzo starannie wykonane[2].
BM 91126[3]K.1690[3]długość: 9,5 cm; szerokość: 3,2 cm[3]Inskrypcja zapisana w dwóch kolumnach, a każda kolumna zawiera 26 linijek tekstu. Wszystkie linijki tekstu oddzieone są od siebie poziomymi liniami. Babilońskie znaki klinowe tworzące inskrypcję są bardzo dobrze zachowane i bardzo starannie wykonane[3].
BM 91127[4]K.1691[4]długość: 11,7 cm; szerokość: 4,4 cm[4]Inskrypcja zapisana w dwóch kolumnach, a każda kolumna zawiera 26 linijek tekstu. Wszystkie linijki tekstu oddzieone są od siebie poziomymi liniami. Babilońskie znaki klinowe tworzące inskrypcję są bardzo dobrze zachowane i bardzo starannie wykonane[4].
Cylinder Nabonidus BM WA91128.jpgBM 91128[5]K.1692[5]długość: 10,2 cm; średnica: 5,1 cm[5]Inskrypcja zapisana w dwóch kolumnach, a każda kolumna zawiera 26 linijek tekstu. Wszystkie linijki tekstu oddzieone są od siebie poziomymi liniami. Babilońskie znaki klinowe tworzące inskrypcję są bardzo dobrze zachowane i bardzo starannie wykonane[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Fant i Reddish 2008 ↓, s. 232.
  2. ↑ a b c d e Nabonidus Cylinder BM 91125 (ang.). britishmuseum.org. [dostęp 2020-10-06].
  3. ↑ a b c d e Nabonidus Cylinder BM 91126 (ang.). britishmuseum.org. [dostęp 2020-10-06].
  4. ↑ a b c d e Nabonidus Cylinder BM 91127 (ang.). britishmuseum.org. [dostęp 2020-10-06].
  5. ↑ a b c d e Nabonidus Cylinder BM 91128 (ang.). britishmuseum.org. [dostęp 2020-10-06].
  6. ↑ a b c d Fant i Reddish 2008 ↓, s. 233.
  7. ↑ Fant i Reddish 2008 ↓, s. 232–233.
  8. ↑ George 1993 ↓, s. 119.
  9. ↑ George 1993 ↓, s. 114.
  10. ↑ a b c d e f Nabonidus Cylinder from Ur (Cylinder Nabonida z Ur) (ang.). livius.org. [dostęp 2020-10-07].

Bibliografia

  • Clyde E Fant, Mitchell Glenn Reddish: Lost treasures of the Bible : understanding the Bible through archaeological artifacts in world museums. Grand Rapids, Mich.: William B. Eerdmans Pub. Co., 2008. ISBN 978-0-8028-2881-1. OCLC 221160424. (ang.)
  • A.R. George: House Most High. The Temples of Ancient Mesopotamia. Winona Lake: Eisenbrauns, 1993. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Cylinder of Nabonidus from the temple of God Sin at UR, Mesopotamia. ..JPG
Autor: Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg), Licencja: CC BY-SA 4.0
The cuneiform inscription on this clay cylinder mentions the work on the temple of God Sin at Ur by Nabonidus. It also narrates a prayer for the king and his son Beslshazzar. From Ur, southern Mesopotamia. Neo-Babylonian period, 555-539 BCE. The British Museum, London. Reference
Clay Cylinder with Cuneiform Script of King Nabonidus.jpg
Autor: Gary Todd, Licencja: CC0
Clay Cylinder with Cuneiform Script of King Nabonidus Mesopotamia 1500-539 BC Gallery, British Museum, London, England, UK. Complete indexed photo collection at WorldHistoryPics.com. [1]
Cylinder Nabonidus BM WA91128.jpg
Autor:
NieznanyUnknown artist
, Licencja: CC BY 2.5
Cylinder describing repairs on the temple of the moon-god Sin at Ur by King Nabonidus, with a prayer for his son Belshazzar. Terracotta, 555-539 BC. [1]