Cypryśnik błotny

Cypryśnik błotny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasanagonasienne
Klasaiglaste
Rządcyprysowce
Rodzinacyprysowate
Rodzajcypryśnik
Gatunekcypryśnik błotny
Nazwa systematyczna
Taxodium distichum (L.) Rich.
Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 16:298. 1810
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa zasięgu

Cypryśnik błotny (Taxodium distichum) – gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych (dawniej zaliczana do wyodrębnianych cypryśnikowatych). Występuje naturalnie w południowo-wschodnich stanach USA, szczególnie na błotnistych obszarach Florydy, jednak już od dłuższego czasu sadzi się go w Europie jako drzewo ozdobne i parkowe[4].

Morfologia

Cypryśnik błotny w Kórniku
Szpilki
Korzenie oddechowe
Pokrój
Korona młodych drzew wąska, stożkowata, później coraz bardziej okrągło sklepiona i na wierzchołku prawie zawsze zaokrąglona.
Pień
U nasady bardzo szeroki, szybko zwężający się i wyżej prosty. Konary u nasady wznoszą się nieco w górę, dalej lekko się zwieszają. Po 10 latach w Polsce osiąga wysokość 5 i szerokość 2 metrów. Maksymalne 25 metrów, w ojczyźnie 50[5]. Drzewo jednopienne.
Kora
Czerwonobrązowa lub bladobrunatna, włóknista, łuszczy się podłużnymi pasami.
Pędy
Jednoroczne niezwykle cienkie, czerwonawe, późno pokrywają się liśćmi.
Liście
Na długopędach ustawione skrętolegle. Krótkopędy stojące pojedynczo mają około 10 cm długości. Dwurzędowo ułożone igły o długości do 2 cm są równowąskie i płaskie. Na początku listnienia przybierają żywą, jasnozieloną barwę, potem ciemnieją. Są zrzucane jesienią razem z krótkopędami.
Kwiaty
Męskie licznie zebrane na końcach zeszłorocznych długopędów, żółtawe albo purpurowe. Szyszki żeńskie mają długość 1–3 cm, są kuliste lub nieco podłużne, składają się z niewielu łusek.
Korzenie
Na okresowo zalewanych bądź trwale podmokłych obszarach tworzy tak zwane korzenie oddechowe (pneumatofory, inaczej kolana oddechowe). Są to zgrubienia na korzeniach wyrastające powyżej poziomu gleby lub wody w odległości do kilkunastu metrów od pnia. Dostarczają one niezbędnej ilości tlenu do systemu korzeniowego.

Biologia i ekologia

Drzewo iglaste zrzucające liście na zimę. Kwitnie od kwietnia do maja. W warunkach naturalnych porasta wilgotne niziny o wysokim poziomie wód gruntowych, względnie okresowo lub trwale zalewane.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-24].
  3. Taxodium distichum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
  5. Ilustrowana encyklopedia roślin ​ISBN 978-83-7552-276-1

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Taxodium-distichum-needles.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Sten (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Taxodium distichum: Young shoot and needles.

Photo: Sten Porse
Kórnik cypryśnik błotny 2003 1.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Basik07 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Cypryśnik Błotny w arboretum w Kórniku 24 maja 2003 r.
Autor: Barbara Wrzesińska
Taxodium distichum Fastigiatum.JPG
Autor: Crusier, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cypryśnik błotny odm. 'Fastigiatum' ('Taxodium distichum 'Fastigiatum') jesienią, Park Skaryszewski w Warszawie
Taxodium distichum range map.svg
Autor: Halava, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flora distribution map of Taxodium distichum (Baldcypress).
  • Map showing the native range of the North American species.
Cypresses.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Jan Kronsell (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Taxodium distichum (Baldcypress) Swamp in southern Louisiana.

Photo by Jan Kronsell, 2004