Cypryśnik błotny
| ||
![]() | ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | nagonasienne | |
Klasa | iglaste | |
Rząd | cyprysowce | |
Rodzina | cyprysowate | |
Rodzaj | cypryśnik | |
Gatunek | cypryśnik błotny | |
Nazwa systematyczna | ||
Taxodium distichum (L.) Rich. Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 16:298. 1810 | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
![]() | ||
Zasięg występowania | ||
![]() |
Cypryśnik błotny (Taxodium distichum) – gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych (dawniej zaliczana do wyodrębnianych cypryśnikowatych). Występuje naturalnie w południowo-wschodnich stanach USA, szczególnie na błotnistych obszarach Florydy, jednak już od dłuższego czasu sadzi się go w Europie jako drzewo ozdobne i parkowe[4].
Morfologia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/K%C3%B3rnik_cypry%C5%9Bnik_b%C5%82otny_2003_1.jpg/220px-K%C3%B3rnik_cypry%C5%9Bnik_b%C5%82otny_2003_1.jpg)
- Pokrój
- Korona młodych drzew wąska, stożkowata, później coraz bardziej okrągło sklepiona i na wierzchołku prawie zawsze zaokrąglona.
- Pień
- U nasady bardzo szeroki, szybko zwężający się i wyżej prosty. Konary u nasady wznoszą się nieco w górę, dalej lekko się zwieszają. Po 10 latach w Polsce osiąga wysokość 5 i szerokość 2 metrów. Maksymalne 25 metrów, w ojczyźnie 50[5]. Drzewo jednopienne.
- Kora
- Czerwonobrązowa lub bladobrunatna, włóknista, łuszczy się podłużnymi pasami.
- Pędy
- Jednoroczne niezwykle cienkie, czerwonawe, późno pokrywają się liśćmi.
- Liście
- Na długopędach ustawione skrętolegle. Krótkopędy stojące pojedynczo mają około 10 cm długości. Dwurzędowo ułożone igły o długości do 2 cm są równowąskie i płaskie. Na początku listnienia przybierają żywą, jasnozieloną barwę, potem ciemnieją. Są zrzucane jesienią razem z krótkopędami.
- Kwiaty
- Męskie licznie zebrane na końcach zeszłorocznych długopędów, żółtawe albo purpurowe. Szyszki żeńskie mają długość 1–3 cm, są kuliste lub nieco podłużne, składają się z niewielu łusek.
- Korzenie
- Na okresowo zalewanych bądź trwale podmokłych obszarach tworzy tak zwane korzenie oddechowe (pneumatofory, inaczej kolana oddechowe). Są to zgrubienia na korzeniach wyrastające powyżej poziomu gleby lub wody w odległości do kilkunastu metrów od pnia. Dostarczają one niezbędnej ilości tlenu do systemu korzeniowego.
Biologia i ekologia
Drzewo iglaste zrzucające liście na zimę. Kwitnie od kwietnia do maja. W warunkach naturalnych porasta wilgotne niziny o wysokim poziomie wód gruntowych, względnie okresowo lub trwale zalewane.
Las w zachodniej Luizjanie
Obsypana szyszkami korona drzewa w Parku Skaryszewskim w Warszawie jesienią
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-24] .
- ↑ Taxodium distichum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
- ↑ Ilustrowana encyklopedia roślin ISBN 978-83-7552-276-1
- BioLib: 2401
- EoL: 1061709
- EUNIS: 150838
- Flora of China: 200005404
- Flora of North America: 200005404
- GBIF: 2684191
- iNaturalist: 49666
- IPNI: 30052311-2
- ITIS: 18041
- NCPI: 28982
- The Plant List: kew-2434119
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30052311-2
- Tela Botanica: 67141
- Tropicos: 31300230
- USDA PLANTS: TADI2
Media użyte na tej stronie
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Sten (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Taxodium distichum: Young shoot and needles.
Photo: Sten PorseAutor: Liné1, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Racine aérienne (Pneumatophore) de Taxodium distichum (fr:Cyprès chauve) in Arboretum de la Vallée-aux-Loups
Autor: Crusier, Licencja: CC BY 3.0
Kwiaty męskie Cypryśnika błotnego; Park Skaryszewski w Warszawie
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Basik07 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Cypryśnik Błotny w arboretum w Kórniku 24 maja 2003 r.
Autor: Barbara Wrzesińska
Autor: Crusier, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cypryśnik błotny odm. 'Fastigiatum' ('Taxodium distichum 'Fastigiatum') jesienią, Park Skaryszewski w Warszawie
Autor: Halava, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flora distribution map of Taxodium distichum (Baldcypress).
- Map showing the native range of the North American species.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Jan Kronsell (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Taxodium distichum (Baldcypress) Swamp in southern Louisiana.
Photo by Jan Kronsell, 2004Taxodium distichum in the park of Schloss Pillnitz, Dresden