Cypryśnik meksykański
| ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | nagonasienne | |
Klasa | iglaste | |
Rząd | cyprysowce | |
Rodzina | cyprysowate | |
Rodzaj | cypryśnik | |
Gatunek | cypryśnik meksykański | |
Nazwa systematyczna | ||
Taxodium mucronatum Tenroe. Ann. Sci. Nat., Bot. sér. 3, 19: 355. 1854 | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
Zasięg występowania | ||
Cypryśnik meksykański, Drzewo Montezumy (Taxodium mucronatum) – gatunek drzew należących do rodziny cyprysowatych[4]. Występuje w stanie dzikim w chłodniejszych rejonach Meksyku, w Gwatemali i na południu Stanów Zjednoczonych w Teksasie, w dolinie rzeki Rio Grande. Gatunek znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych[5].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo długowieczne, zwykle osiąga około 30 m wysokości[6], choć w ojczyźnie nawet 50 m.
- Pień
- Kora ma barwę szarobrązową o włóknistej fakturze. Pień jest często rozszerzony u nasady, czasem składa się z wielu pni, zwykle ma 1–3 metrów średnicy, choć zdarza się też znacznie więcej. W miejscowości Santa Maria del Tule, w stanie Oaxaca, w Meksyku rośnie drzewo tego gatunku (tzw. drzewo z Tule) o najgrubszym pniu na świecie, według niektórych opinii także drzewo o największej objętości[7][8]. Średnica pnia tego okazu wynosi 14,05 m, wysokość drzewa 41,85 m, objętość korony 816,8 m³, a szacunkowa masa 637 ton. Według opisu znajdującego się pod drzewem ma ono ponad 2000 lat, lecz szacunki naukowe wskazują na wiek pomiędzy 1433 a 1600 lat[9].
- Korzeń
- W przeciwieństwie do cypryśnika błotnego nie wytwarza korzeni oddechowych (pneumatoforów).
- Liście
- Igły mają trwałość od 1–3 lat, osiągają długość 1–2 cm i szerokość 1–2 mm. Ułożone są spiralnie, zakrzywione u podstawy układają się w dwa poziome rzędy.
- Kwiaty
- Męskie zebrane w długie wiechy, żeńskie są pojedyncze, siedzące. Szyszki są owalne 1,5–2 cm długości i 1–2 cm szerokości. Kwitnie od marca do kwietnia.
Zastosowanie
Ze względu na wytrzymałość na długotrwałe okresy suszy sadzi się je w krajach o ciepłym i suchym kimacie, np. na południu Europy. Z powodu wrażliwości na niskie temperatury nie rośnie w Polsce (strefy mrozoodporności 8-10).
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-24] .
- ↑ Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Drzewa.net: <[/http://drzewa.net/]
- ↑ A. Farjon , Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-13] (ang.).
- ↑ Ernie Wasson (Chef Consultant). The Complete Encyclopedia of Trees (2003). Thunder Bay Press, San Diego. ISBN 1-59223-055-5
- ↑ Gymnosperm Database: Taxodium mucronatum (archiwum)
- ↑ Pakenham, T. (2002). Remarkable trees of the world. Weidenfeld & Nicolson.
- ↑ Conzatti, C. (1921). Monograph on the Tree of Santa Maria del Tule, tr. Ralph Summers. Mexico: Imprenta Mundial (cited by Debreczy & Racz 1998).
Media użyte na tej stronie
Autor: Glysiak, Licencja: CC BY-SA 4.0
liscie i kwiatostan taxodium mucronatum
Autor: Glysiak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Drzewo cypryśnika meksykańskiego w miasteczku Santa Maria del Thule w Meksyku
Range distribution map of Taxodium mucronatum — Montezuma cypress, in North America.
Autor: User:Gengiskanhg, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A detail of the trunk of the Tule Tree.
Located in: Santa María del Tule, Oaxaca, Mexico.