Cytadela we Lwowie

Cytadela we Lwowie

Wieża maksymiliańska w cytadeli lwowskiej
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Lwów
Adres	вул. Грабовского, 11 (główny korpus) Lwów
Typ budynku	cytadela
Architekt	K. Ressig, A. Wondraschko
Rozpoczęcie budowy	1852
Ukończenie budowy	1854
Położenie na mapie Lwowa Cytadela we Lwowie
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cytadela we Lwowie
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Cytadela we Lwowie
49°50′08,08″N 24°01′25,58″E/49,835578 24,023772

Cytadela we Lwowie – cytadela wzniesiona przez austriackie władze zaborcze w latach 1852–1854 według projektu K. Ressiga i A. Wondraschki w południowej części Lwowa, w obrębie ówczesnych ulic: Pełczyńskiej i Mochnackiego.

Cytadela miała być pierwszym elementem systemu fortyfikacji otaczających całe miasto.

Historia

Cytadela

Lwowska Cytadela, fragment koszar, 2010 r.

Lwowska Cytadela, fragment koszar, 2010 r.

Lwowska cytadela, fragment koszar, 2007 r.

Cytadela, baszta, obecnie hotel, 2010 r.

Baszta, 2011 r.

Lwowska cytadela, baszta zniszczona w 1939 r., 2007 r.

Wnętrze baszty, 2011 r.

Wnętrze baszty, 2011 r.

Wnętrze baszty, 2011 r.

Baszta, obecnie magazyn książek

Baszta, obecnie magazyn książek

Baszta, obecnie magazyn książek

Baszta, obecnie magazyn książek

Baszta, obecnie magazyn książek

Teren, na którym jest położona cytadela lwowska, stanowi wzniesienie o trzech wierzchołkach (góry: Kalecza, Pełczyńska i Szembeka).

W 1607 powstał projekt otoczenia przedmieść lwowskich systemem fortyfikacji, wśród których szczególną rolę miały odgrywać te na Górze Kaleczej. Projekt okazał się zbyt kosztowny i nie doczekał się realizacji, za to obszar niedoszłych obwarowań zaczął być z czasem zabudowywany letnimi domkami lwowskich patrycjuszy, a następnie rezydencjami mieszczańskimi i ziemiańskimi, m.in. Bożków, Tołłoczków, Ostrogórskich; miał tu też swą siedzibę XVII-wieczny poeta, kronikarz i burmistrz miasta w jednej osobie – Józef Bartłomiej Zimorowic.

W 1672 w czasie oblężenia Lwowa Turcy z tych wzgórz prowadzili ostrzał miasta.

W 1791 teren zakupił lwowski kolekcjoner i mecenas sztuki, dr Stanisław Wronowski. Od tego momentu miejsce to zaczęto określać mianem Gór Wronowskich.

W 1848 po uśmierzeniu rewolucji Austriacy podjęli decyzję o zbudowaniu twierdzy mającej być punktem oparcia dla władz na wypadek buntu ludności. W latach 1852-1854 zbudowali w tym miejscu gmach koszarowy, otoczony rowem i czterema flankującymi je ceglanymi bastionami.

W cytadeli mieściły się austriackie, a w okresie międzywojennym polskie koszary wojskowe. Po powstaniu styczniowym przejściowo mieściło się w niej więzienie a podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej – obóz koncentracyjny, w którym zamordowano kilka tysięcy jeńców wojennych.

Po wojnie w obiektach cytadeli stacjonowało wojsko.

Od lat 90. XX w. teren cytadeli jest dostępny dla ogółu, a w jej budynkach znalazły siedzibę różne instytucje cywilne.

W ostatnim czasie (po 2005) pojawił się pomysł przebudowy cytadeli na kompleks hotelowy^[1].

Opis

Cytadela zajmuje obszar nieregularnego czworoboku, porośniętego drzewami, częściowo zagospodarowanego jako Park Cytadela. W centrum terenu znajduje się duży, wydłużony budynek koszar z półkolistym ryzalitem centralnym, flankowany dwiema masywnymi, czworobocznymi wieżami na osiach skrajnych.

Przed koszarami rozciąga się duży plac, używany dawniej do apeli, parad i musztr.

W narożach Cytadeli, w pobliżu stromych krawędzi wzniesienia znajdują się cztery wieże maksymiliańskie, zbudowane z czerwonej cegły, otoczone fosami i umocnieniami ziemnymi.

Zobacz też

• 19 Pułk Piechoty Odsieczy Lwowa

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Chanas, Janusz Czerwiński, Lwów, Przewodnik turystyczny, wyd. Ossolineum 1992, Wrocław, ISBN 83-04-03913-3
• Aleksander Medyński, Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto, wyd. nakładem autora, Lwów 1937
• GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., LWÓW. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Część IV, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, ISBN 978-83-89188-70-0, OCLC 297704281 .

Linki zewnętrzne

• Artykuł Stanisława Kobielskiego o Cytadeli we Lwowie oraz fotografie Grażyny Basarabowicz
• projekt Lwowska Cytadela w serwisie Interaktywny Lwów