Cytryn

Cytryn
Ilustracja
Cytryn po oszlifowaniu
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

SiO2 (ditlenek krzemu)

Twardość w skali Mohsa

7

Przełam

muszlowy

Gęstość minerału

2,65 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

żółta do ciemnopomarańczowej

Rysa

biała lub szarawa

Połysk

szklisty, na przełamie tłusty

Citrine 1 (Russie).jpg
Kryształy cytrynu z Brazylii

Cytryn (kwarc żółty) – kamień szlachetny, odmiana kwarcu. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od: starofrancuskiego słowa citrinżółty; gr. kitros = cytryna; łac. citrus = drzewo cytrusowe. Inne nazwy (niedopuszczalne w handlu) to: topaz czeski, topaz złoty, topaz fałszywy, topaz Madeira.

Właściwości

Niekiedy wytwarza formy dwubarwne, będące w części cytrynem, a w części ametystem tzw. ametryn. Tworzy prawidłowo wykształcone kryształy (najczęściej w formie szczotek krystalicznych), także skupienia zbite i ziarniste.

Występowanie

Stanowi składnik pegmatytów i utworów hydrotermalnych. Spotyka się go w geodach wśród melafirów i jako otoczaki w aluwiach rzecznych. Występuje w bogatych w krzem pegmatytach, gdzie często towarzyszą mu turmalin, beryl i mika.

Miejsca występowania: Najbardziej czyste i największe kryształy pochodzą z Campo Belo, Sete Lagoas, Minas Gerais w Brazylii. Oprócz tego na Uralu – Rosja i Madagaskarze. W innych złożach rzadko spotyka się okazy o wartości jubilerskiej: Kazachstan, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Hiszpania.

W Polsce występuje koło Jeleniej Góry i Nowej Rudy w Sudetach.

Zastosowanie

  • Ze względu na barwę jest cenionym kamieniem jubilerskim. Największe oszlifowane okazy, o masie powyżej 1150 ct znajdują się w Smithsonian Institution (USA), w tzw. kolekcji brazylijskiej
  • Oferowany jest jako talizman, mający jakoby zwalczać „negatywną energię” oraz zwiększać optymizm[1].

Przypisy

  1. Cytryn, 21 maja 2021 [dostęp 2022-03-23].

Bibliografia

  • Jerzy Żaba, Ilustrowany słownik skał i minerałów, Katowice: Videograf II, 2003, ISBN 83-7183-174-9, OCLC 749479172.
  • Walter Schumann, Minerały świata, Warszawa: Alma-Press, 2003, ISBN 83-7020-313-2, OCLC 69626441.
  • Jaroslav Bauer, Skały i minerały. Przewodnik, Warszawa: Multico, 1997, ISBN 83-7073-050-7, OCLC 69557360.
  • K. Maślankiewicz, Kamienie szlachetne, Wyd. Geologiczne, 1982.
  • N. Sobczak, Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych, Alfa, 1986.
  • Cally Hall, Klejnoty. Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Wiedza i Życie, 1996, ISBN 83-86805-02-1, OCLC 751197018.
  • Walter Schumann, Kamienie szlachetne i ozdobne, Warszawa: Alma-Press, 2004, ISBN 83-7020-324-8, OCLC 69313468.

Media użyte na tej stronie

Citrin cut.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Citrine 1 (Russie).jpg
quartz var. citrine : Russia