Częstochowa Stradom
 Budynek dworca od strony peronów (2015 r.) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Poprzednie nazwy | Stradom, Tschenstochau Stradom |
| Rodzaj | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | |
| Liczba krawędzi peronowych | 3[1] |
| Kasy | czynne[2] |
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Częstochowy  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°47′51,30″N 19°06′26,40″E/50,797583 19,107333 | |
Portal  Transport szynowy | |
Częstochowa Stradom – druga co do wielkości stacja kolejowa Częstochowy, położona w dzielnicy Podjasnogórska (do 2004 roku w dzielnicy Stradom)[3]. Dworzec kategorii „A” (aglomeracyjny)[4].
W roku 2018 stacja obsługiwała 1000–1500 pasażerów na dobę[5].
Gmach stacyjny
Budynek dworca jest dwubryłowy. Budynek jest podpiwniczony, główna część gmachu jest trzykondygnacyjna, po wschodniej stronie znajduje się jednokondygnacyjna dobudówka kotłowni. Budynek wzniesiono z otynkowanej cegły, część budynku olicowano płytami z piaskowca; strop budynku jest żelbetowy. Od wewnątrz ściany wybudowano z użyciem cegły ceramicznej i zaprawy wapiennej, otynkowano. Zadaszenie drewniane kryte blachą. Kubatura budynku to 7756 m³, a powierzchnia użytkowa pomieszczeń – 1466 m²[6].
Obecnie w jego budynku siedzibę ma też Muzeum Historii Kolei[7], bufet i firma usługowa[8].
Historia
W 1903 roku, gdy uruchomiono linię kolejową Częstochowa–Herby, w pobliżu ul. Kościelnej (obecnie Loretańskiej) wybudowano dworzec Stradom (jego budynek nie zachował się). Osiem lat później (1911), gdy linię tę przedłużono do Kielc i przekuto na szerokotorową, przeniesiono dworzec w dzisiejsze miejsce[7]. Po II wojnie światowej budynek podwyższono o jedno piętro, zlikwidowano wieżę i otynkowano ceglano-kamienną elewację. Przed VI Światowym Dniem Młodzieży (1991) przebudowano hol, zaś portal wejściowy od strony miasta obłożono piaskowcem[8].
Przy dworcu znajduje się budynek nastawni postawionej w latach 80 XX wieku z myślą o uruchomieniu urządzeń przekaźnikowych. Pod koniec roku 2003 usunięto mechaniczne urządzenia sterowania ruchem i zastąpiono je umieszczonym w nastawni systemem komputerowym[1]. W 1991 roku perony wyposażono w pragotronowy system informacji pasażerskiej, a ściany poczekalni wyłożono piaskowcem[2]. We wrześniu 2009 zamknięto kasę[1].
W 2009 roku na stacji odkryto ludzkie szczątki, które najprawdopodobniej pochodzą z czasów II wojny światowej. 7 lipca śledczy Instytutu Pamięci Narodowej poinformowali o odnalezieniu 4 szkieletów. W odkrytych grobach pochowano najprawdopodobniej ludzi zmarłych wskutek nieludzkiego traktowania podczas transportu kolejowego[9]. Kolejne badania prowadzone w maju i sierpniu 2010 roku określiły liczbę odkrytych ofiar na szesnaście[10]. Pochowano je we wspólnym grobie na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Radomskiej.
W lutym 2013 roku PKP SA rozpisały przetarg na projekt remontu dworca, przetarg na prace budowlane zapowiedziano natomiast na koniec tego samego roku. Wstępna data zakończenia prac budowlanych nie została podana – miało ono nastąpić już po uruchomieniu protezy koniecpolskiej. Plany remontu dworca obejmowały wymianę dachu, okien, drzwi, instalacji wodnej, kanalizacyjnej i elektrycznej oraz remont parkingu i elewacji wraz z montażem iluminacji nocnej, nową aranżację holu dworcowego obejmującą jego powiększenie i wyposażenie w wyświetlacze ciekłokrystaliczne oraz przebudowę toalet na przystosowane dla osób niepełnosprawnych[8]. Pod koniec grudnia 2013 roku PKP SA zrezygnowały z remontu dworca z powodu rezygnacji Miejskiego Zarządu Dróg i Transportu z przejęcia budynku i braku możliwości komercyjnego zagospodarowania obiektu oraz jego stosunkowo dobrego stanu technicznego. Plany remontowe ograniczono do odnowienia peronów, które zrealizowały PKP Polskie Linie Kolejowe[11]. W sierpniu 2014 roku ponownie otwarto temat remontu budynku dworca, obejmującego odnowienie elewacji wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, remont dachu, holu dworca, kas biletowych i toalet wraz z budową parkingu przystosowanego dla osób niepełnosprawnych[12]. W ramach prac wykonano termomodernizację elewacji, wymieniono dach, wyremontowano toalety, odświeżono wnętrze budynku i wyposażono poczekalnię w ławki. W budynku pojawiła się także kasa PKP IC. W ramach prac wybudowano od nowa perony, zamontowano na nich wiaty, ławki tablice z rozkładami jazdy. W czasie remontu peron pierwszy skrócono z 340 do 180 m, a peron drugi z 400 do 350 metrów[2].
14 grudnia 2014 na stacji Częstochowa Stradom zaczęły się zatrzymywać pociągi kategorii Express InterCity Premium obsługiwane składami ED250 Pendolino[13].
W październiku 2015 r. PKP PLK zapowiedziały[14] budowę tunelu do peronu 2, zadaszenie peronów i przejścia od hali dworca do wejścia do tunelu. Zgodnie z deklaracją inwestorską rozpisanie przetargu zaplanowano w styczniu 2016 roku, początek prac budowlanych w marcu, zakończenie do lipca 2016 roku[15]. Przetarg ogłoszono w połowie lutego 2016 r[16]. Prace rozpoczęły się pod koniec marca 2016 r[17]. Przed rozpoczęciem Światowych Dni Młodzieży (20 lipca) oddano do użytku tunel wraz z zadaszeniem części peronu 2[18], a zadaszenie peronu 1 oraz przejścia do budynku dworca ukończono jesienią 2016 roku[19]. Koszt inwestycji na stacji Stradom wyniósł 6,4 mln zł[18]. W 2021 r. PKP PLK powiększyły wiatę na peronie nr 2 o 50 m oraz dwie otwarte i przeszklone poczekalnie[20].
Galeria
Nastawnia "CS"
Dworzec od strony podjazdu dla samochodów (2009 r.)
Widok z nastawni na perony (2010 r.)
Peron 2 (2015 r.)
Dworzec nocą od strony podjazdu dla samochodów (2015 r.)
Kasy biletowe
Poczekalnia
Przypisy
- ↑ a b c d Częstochowa Stradom w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- ↑ a b c d Dominik Wójcik: Częstochowa Stradom: Dworzec już gotowy, stacja niemalże (pol.). W: Rynek Kolejowy [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o., 2014-12-26. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ UCHWAŁA Nr 318/XXVIII/2004 Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Dzielnic oraz nadania im Statutów.
- ↑ Michał Hyra: Mamy w Częstochowie dworzec klasy premium. Ale nie jest to Stradom (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-08-19. [dostęp 2015-08-21].
- ↑ Wymiana pasażerska – Dane o stacjach 2018. W: utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2020-01-28].
- ↑ Departemnt Inwestycji PKP SA: SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA POSTĘPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO W TRYBIE PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO NA OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ PRZEBUDOWA DWORCA KOLEJOWEGO CZĘSTOCHOWA STRADOM (pol.). Polskie Koleje Państwowe SA. [dostęp 2013-03-23].
- ↑ a b Historia kolejowych podróży z Częstochowy (pol.). Onet.Wiadomości.
- ↑ a b c Tomasz Haładyj: Czekając na szybki pociąg Pendolino, remontujemy zapyziały dworzec Stradom (pol.). W: Gazeta Wyborcza Częstochowa [on-line]. Gazeta.pl, 2013-03-01. [dostęp 2013-03-22].
- ↑ onet.pl – Masowe groby na dworcu PKP (pol.). Onet.Wiadomości. [dostęp 2015-06-14].
- ↑ Częstochowa/ Zakończona ekshumacja przy dworcu Stradom (pol.). W: PAP [on-line]. Dzieje.pl - portal historyczny, 23-08-2010. [dostęp 2013-03-22].
- ↑ Tomasz Haładyj: Dworzec kolejowy na Stradomiu będzie musiał obejść się bez remontu (pol.). Gazeta.pl Częstochowa, 2013-12-30. [dostęp 2014-03-08].
- ↑ Odnowią dworzec na przyjazd Pendolino (pol.). W: Kurier Kolejowy [on-line]. 2014-08-22. [dostęp 2014-08-24].
- ↑ Pendolino w Częstochowie. Na nowy pociąg czekał wyremontowany dworzec na Stradomiu. dziennikzachodni.pl, 2014-12-14. [dostęp 2016-09-06].
- ↑ Michał Hyra: Częstochowski dworzec Stradom zmieni się nie do poznania (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-10-28. [dostęp 2015-10-28].
- ↑ Częstochowa Stradom. Tunel pod torami jest niezbędny [ZDJĘCIA] (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-14].
- ↑ Jakub Madrjas, Częstochowa Stradom: Jest przetarg na tunel pod torami, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2016-02-13].
- ↑ PKP Częstochowa. Już kopią tunel na Stradomiu [ZDJĘCIA], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-25].
- ↑ a b Michał Hyra, Przygotowania do ŚDM. Tunel pod torami na dworcu Częstochowa Stradom już gotowy, czestochowa.wyborcza.pl, 19 lipca 2016 [dostęp 2016-07-19].
- ↑ Częstochowa Stradom. Efektowna wiata na peronie 1, czestochowa.wyborcza.pl, 21 października 2016 [dostęp 2016-10-21].
- ↑ Kolejarze na dworcu Częstochowa Stradom budują jeszcze większą wiatę dla pasażerów, czestochowa.wyborcza.pl, 27 lipca 2021 [dostęp 2021-07-28].
Linki zewnętrzne
- Częstochowa Stradom w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Towarzystwo Przyjaciół Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Częstochowie
| Częstochowa Stradom | ||
| Linia 61 Kielce – Fosowskie | ||
  odległość: 9,78 km |  | odległość: 5,74 km |
| Linia 700 Częstochowa Stradom – Częstochowa | ||
| odległość: 2,204 km | |
| Linia 702 Częstochowa Stradom – Częstochowa Towarowa | ||
| odległość: 1,807 km | |
| czynne |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nieczynne |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
head station, track to the left
head station, track to the left
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
station at track aqross
head station, track to the right
head station, track to the right
Autor: Mix321, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec Częstochowa Stradom nocą - budynek od strony parkingu (2015)
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dworzec PKP Częstochowa - Stradom.
_Travelarz.jpg)
Autor: Travelarz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Autor: Mix321, Licencja: CC BY-SA 4.0
Częstochowa Stradom - budynek od strony torów, styczeń 2015 r.
Autor: Paweł 'pbm' Szubert (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Dni Techniki Kolejowej 2010 w Częstochowie
_Travelarz.jpg)
Autor: Travelarz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Autor: Mix321, Licencja: CC BY-SA 4.0
Częstochowa Stradom – peron 2, styczeń 2015 r.
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa najważniejszych linii kolejowych województwa śląskiego
_Travelarz.jpg)
Autor: Travelarz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.