Częstochowskie Towarzystwo Naukowe

Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, CzTN – towarzystwo służące rozwojowi nauki i kultury regionu częstochowskiego poprzez działalność popularyzatorską oraz wydawniczą.

W ramach działalności CzTN odbywają się konferencje, sesje i spotkania naukowe i popularnonaukowe na różne tematy; a także zakończony już cykl audycji o fizyce prof. Mariana Głowackiego w Radiu F.I.A.T. Towarzystwo wydaje roku od 1934 czasopismo Ziemia Częstochowska. Zrzesza 79 członków czynnych, dwóch honorowych (rektor AJD w Częstochowie – prof. Janusz Berdowski i dyrektor Biblioteki Publicznej w Częstochowie – mgr Ewa Derda).

CzTN prowadzi działalność w zakresie propagowania idei utworzenia Jurajskiego Parku Narodowego (szczególnie prof. J. Hereźniak), współorganizuje konkursy dla młodzieży szkolnej oraz włącza się w akcje o szerszym zasięgu (jak w 2005 Światowy Rok Fizyki).

CzTN nie posiada własnego lokalu, spotkania odbywają się w budynkach Akademii im. Jana Długosza i Muzeum Częstochowskiego.

Cyklicznie w ostatnie poniedziałki miesiąca (z wyjątkiem okresu wakacyjnego: lipiec - wrzesień) prowadzi wykłady naukowe i popularnonaukowe dla mieszkańców Częstochowy i gości w "Centrum Promocji Młodych" - Willa Generała Al. Wolności 30 w Częstochowie.

Historia

Towarzystwo zostało założone staraniami inż. Kazimierza Kühna 25 lutego 1932 roku, jako Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej. W początkowym okresie działalności położono nacisk na ochronę przyrody (działania mające na celu utworzenie rezerwatów: bukowego w Złotym Potoku, w pobliżu Jasnej Góry, opiekę nad cisami i jałowcami w Częstochowie), ochronę i konserwację zabytków regionu oraz utworzenie stref turystycznych wokół miasta (co miało zaowocować ulgami dla turystów i pielgrzymów na przejazdy PKP). Już w 1934 ukazał się pierwszy numer Ziemi Częstochowskiej nakładem tysiąca egzemplarzy.

W okresie napaści i okupacji hitlerowskiej Towarzystwo przestało działać, a nieomal cały dorobek został zniszczony. Jedynie część dokumentacji uratował Kazimierz Saboka, ówczesny dyrektor Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza. Towarzystwo ponownie zaczęło działać 11 kwietnia 1946, lecz w 1950 roku władze miejskie zawiesiły jego działalność. Oficjalnie umotywowane to było tym, że Towarzystwo częściowo dublowało pracę instytucji miejskich, lecz faktycznie powiązane to było z faktem, że TPKR kontynuowało przedwojenną tradycję, co nie podobało się władzy komunistycznej.

29 listopada 1957 powołano z powrotem Towarzystwo podzielone na dwie sekcje: naukową i artystyczną. 26 kwietnia 1979 roku na walnym zebraniu zmieniono nazwę Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej na obecną.

W 1993 zrezygnowało z podziału na wydziały.

Prezesi

• 1932-1932 Kazimierz Kühn
• 1932-1938 Wacław Płodowski
• 1938-1939 Aleksander Radłowski
• 1939-1946 działalność zawieszona
• 1946-1950 Aleksander Radłowski
• 1950-1957 działalność zawieszona
• 1957-1962 Antoni Kłyk
• 1962-1979 Eugeniusz Suchecki
• 1979-1984 Jerzy Kołakowski
• 1984-1989 Leopold Jezierski
• 1989-1993 Marceli Antoniewicz
• 1993-2013 Marian Głowacki
• 2013-2015 Grzegorz Majkowski
• 2015 - Cezary Gębicki

Bibliografia

• Odpis aktualny KRS 0000009561, stan na dzień 21.11.2013 godz. 23:22:06
• Marian Głowacki: Słownik Polskich Towarzystw Naukowych - Towarzystwa Naukowe Ogólne (pol.). Rada Towarzystw Naukowych przy Polskiej Akademii Nauk. s. 23-26. [dostęp 2013-11-21].