Człowiek z Grauballe

Całościowy wygląd znaleziska z Grauballe
Głowa mężczyzny z Grauballe

Człowiek z Grauballe – zmumifikowane szczątki około 30-letniego mężczyzny odnalezione 26 kwietnia 1952 roku w torfowisku niedaleko duńskiej miejscowości Grauballe w środkowej Jutlandii. Ich wiek datowany metodą węgla radioaktywnego szacuje się na ok. 290 rok p.n.e.

Pochodzące z epoki żelaza zwłoki uległy naturalnej mumifikacji wskutek procesu garbowania zawartymi w torfie substancjami kwasowymi, podobnie jak w przypadku wcześniejszego znaleziska (1950) zwłok z okresu przerzymskiego (V w. p.n.e.), nazwanego umownie człowiekiem z Tollund. Dla trwałego ich zabezpieczenia zostały natychmiast po odkryciu nasycone roztworami bazującymi na korze dębowej w pracowniach Uniwersytetu w Aarhus[1].

Ciało jest wyjątkowo dobrze zachowane, włącznie z włosami i paznokciami; także palce pozostały w tak dobrym stanie, iż możliwe było zdjęcie ich odcisków. Wskutek upływu czasu barwę zmieniła zarówno skóra, jak i włosy. Nie znaleziono przy nim żadnego ubrania ani ozdób.

Mężczyzna zginął wskutek poderżnięcia gardła, ponadto stwierdzono też złamania czaszki oraz nogi. Powód zadania mu śmierci jest nieznany; przyjęto, że mogły nim być zarówno względy religijne (zwyczajowe ofiary z ludzi związane z kultem natury), jak i forma plemiennej kary wymierzonej za dokonane przestępstwo. Prześwietlenia jego ciała umożliwiły m.in. dokładną rekonstrukcję twarzy. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że cierpiał na dnę moczanową.

W bagnach i torfowiskach północnych Niemiec i Danii odnaleziono co najmniej 40 podobnie zmumifikowanych zwłok mężczyzn i kobiet. Mumia z Grauballe eksponowana jest w Moesgård Museum niedaleko Aarhus w Danii[2].

Seamus Heaney upamiętnił ją w jednym ze swych wierszy (The Grauballe Man)[3].

Przypisy

  1. ↑ Siegfried J. De Laet: Archeologia i jej problemy. Warszawa: PWN, 1960, s. 164, tab. VI-VII.
  2. ↑ Siegfried J. De Laet: Archeologia i jej problemy, dz. cyt., s. 24.
  3. ↑ The Grauballe Man – utwór Seamusa Heaneya (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie