Czapa lodowa

Penny Ice Cap z lotu ptaka
Vatnajökull – czapa lodowa na Islandii

Czapa lodowa[1][2] – forma lodowca o kształcie zbliżonym do kopuły, opadającym na zewnątrz od swojego środka pod wpływem grawitacji. Czapy przykrywają szczyty górskie lub wyspy w sposób całkowity. Formę, w której np. wierzchołek góry "przebija się" przez lód, nazywa się nunatakiem[3].

Czapy lodowe są zwykle większe od pól lodowych, jednak mniejsze niż 50 000 km²[4][5]. Formy większe nazywane są lądolodami. Od tej reguły istnieją jednak wyjątki: często niektóre lodowce o większej powierzchni nadal nazywane są czapami lodowymi. Istnieje również termin polarnej czapy lodowej, dotyczący lodowców na dużych szerokościach geograficznych, a więc w wypadku Ziemi w Arktyce i Antarktyce.

Przykłady czap lodowych

  • Vatnajökull – czapa lodowa na Islandii, pokrywająca 8% powierzchni wyspy (i większa niż 50 000 km², jednak powszechnie tak nazywana w mediach[6] i publikacjach naukowych[7])
  • Austfonna – największa czapa lodowa w Skandynawii, na Svalbardzie
  • Czapa przykrywająca Wyspę Północną archipelagu Nowa Ziemia – prawdopodobnie największa na świecie[3]
  • Furtwangler – ostatnia z wielu czap przykrywających Kilimandżaro, obecnie szybko kurcząca się[3]
  • Czapy lodowe w Kanadzie
    • Penny Ice Cap
    • Barnes Ice Cap
    • Agassiz Ice Cap
    • Devon Ice Cap

Przypisy

  1. ↑ Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny, hydrologie.org [dostęp 2017-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-26].
  2. ↑ Jacek A. Jania, Konsekwencje globalnego ocieplenia dla kriosfery, „Nauka”, 3/2008, s. 36 [dostęp 2017-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-26].
  3. ↑ a b c ice cap, „National Geographic Society”, 17 sierpnia 2012 [dostęp 2017-02-25] (ang.).
  4. ↑ Glacial Geology glossary, paos.colorado.edu [dostęp 2017-02-25].
  5. ↑ ice cap, National Snow and Ice Data Center [dostęp 2017-02-25].
  6. ↑ Iceland's Giant's Causeway discovered by photographer on visit to century-old glacier, „Mail Online” [dostęp 2017-02-25].
  7. ↑ H. Hannesdóttir i inni, Changes in the southeast Vatnajökull ice cap, Iceland, between ~ 1890 and 2010, „The Cryosphere”, 9 (2), 2015, s. 565–585, DOI: 10.5194/tc-9-565-2015, ISSN 1994-0424 [dostęp 2017-02-25].

Media użyte na tej stronie

Vatnajokull,Skaftafell 021.jpg
Czapa lodowa Vatnajokull - Islandia
Penny Ice Cap aerial.jpg
Autor: Doc Searls from Santa Barbara, USA, Licencja: CC BY 2.0
The Penny Ice Cap, in Baffin Island's Auyuittuq National Park, which is on the island's Cumberland Peninsula.