Czapla czarnogłowa
| Ardea melanocephala[1] | |
| Children & Vigors, 1826 | |
.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | czapla czarnogłowa |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 | |
Czapla czarnogłowa[3] (Ardea melanocephala) – gatunek dużego ptaka z rodziny czaplowatych (Ardeidae). Zamieszkuje Afrykę Subsaharyjską, nie jest zagrożony.
Systematyka
Gatunek ten po raz pierwszy naukowo opisali w 1826 roku John George Children & Nicholas Aylward Vigors, nadając mu nazwę Ardea melanocephala[4], która obowiązuje do tej pory[3][5]. Autorzy nie wskazali miejsca typowego[4], prawdopodobnie było to jezioro Czad[6]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][5].
Morfologia
- Wygląd
- Wierzch głowy, kark i nogi – czarne, gardło – białe. W locie jasne pokrywy podskrzydłowe przechodzą w czarne lotki. Kark i wierzch głowy młodych ptaków – szarawe, szyja biała z rdzawym lub płowym nalotem.
Zasięg występowania
Afryka Subsaharyjska – na południe od 15 stopnia szerokości geograficznej północnej aż po południowe krańce kontynentu. Pospolita, lecz niezbyt liczna.
Sporadycznie zalatuje na Półwysep Arabski – widziano ją w Arabii Saudyjskiej, Jemenie (prawdopodobnie dochodziło tam do lęgów na co najmniej dwóch stanowiskach) i Omanie; pojedyncze stwierdzenia odnotowano też w południowym Izraelu/Jordanii, na Sokotrze, Komorach, Madagaskarze, Wyspach Zielonego Przylądka, a nawet we Francji. Historyczne stwierdzenia z Algierii są uznawane za wątpliwe[7].
Ekologia i zachowanie
- Biotop
Zamieszkuje rozmaite środowiska wodne i bagienne, także daleko od wody, np. na terenach uprawnych. Osiadła, po lęgach koczująca, po deszczach wędruje również w rejony pustynne.
- Tryb życia
Żyje samotnie lub w małych grupach, żeruje na lądzie lub brzegach wód; średnio płochliwa.
- Głos
Chrapliwe dźwięki.
- Lęgi
Wyprowadza jeden lęg w roku, rzadko dwa lub trzy. Lęgi mają miejsce zwykle w porze deszczowej, w niektórych rejonach w ciągu całego roku. Czaple czarnogłowe gniazdują w koloniach, często mieszanych z innymi gatunkami ptaków. Gniazdo zwykle wysoko na drzewie (8–30 m nad ziemią), rzadko w szuwarach lub na ziemi. Samica składa zwykle 2–3 (maksymalnie 6) bladoniebieskie jaja. Wysiadują oboje rodzice przez 23–27 dni. Pisklęta uzyskują zdolność lotu 40–50 dni od wyklucia, lecz wracają jeszcze do gniazda po pożywienie. W pełni usamodzielniają się po około 60 dniach od wyklucia[8].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę czarnogłową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Ze względu na to, że degradacja środowiska powoduje powstawanie nowych, dogodnych dla tego gatunku siedlisk, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za wzrostowy[2].
Przypisy
- ↑ Ardea melanocephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Ardea melanocephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (wersja: 2016-03-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-21].
- ↑ a b App. XXI „Zoology”, [w:] D. Denham, H. Clapperton, W. Oudney, Narrative of Travels and Discoveries in Northern and Central Africa, in the years 1822, 1823, and 1824, Londyn 1826, s. 201–202 (łac. • ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-21]. (ang.).
- ↑ a b c d Martínez-Vilalta, A., Motis, A. & Kirwan, G.M.: Black-headed Heron (Ardea melanocephala). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
- ↑ Martínez-Vilalta, A., A. Motis & G.M. Kirwan: Black-headed Heron (Ardea melanocephala), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-10-29]. (ang.).
- ↑ Nicole Bouglouan: Black-headed Heron Ardea melanocephala. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-02-21]. (ang.).
Bibliografia
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Black-headed Heron. [w:] HeronConservation [on-line]. The IUCN-SCC Heron Specialist Group. [dostęp 2020-02-21]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution map of Black-headed Heron. Adapted from: Kushlan, James A. and James A. Hancock, Herons, Oxford ; New York : Oxford University Press, 2005. (ISBN 9780198549819) (OCLC 54913407)
Autor: DickDaniels (http://theworldbirds.org/), Licencja: CC BY-SA 3.0
Black-headed Heron (Ardea melanocephala) - Keekorok Lodge in the Masai Mara, Kenya
Autor:
 |
The making of this document was supported by Wikimedia CH. (Submit your project!) For all the files concerned, please see the category Supported by Wikimedia CH. |
Black-headed Heron (Ardea melanocephala), Mikumi National Park, Tanzania.