Czapla modronosa
Ardeola ralloides[1] | |||
(Scopoli, 1769) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | czapla modronosa | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Zasięg występowania | |||
zimą latem cały rok |
Czapla modronosa[4] (Ardeola ralloides) – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae).
Systematyka
Jest to gatunek monotypowy[2][5]. Proponowany podgatunek paludivaga nie jest uznawany[5].
Zasięg występowania
Zamieszkuje południową Europę, południową część Europy środkowej i wschodniej, rejon Kaukazu, Bliski Wschód po Iran na wschodzie, tereny wokół Jeziora Aralskiego i jego dopływów aż po Afganistan, oraz Afrykę (poza Saharą) wraz z Madagaskarem. Populacje z Palearktyki są wędrowne; populacje afrykańskie są koczownicze lub osiadłe, ale przemieszczające się lokalnie na tereny tymczasowo podmokłe po sezonowych deszczach[6].
Do Polski zalatuje sporadycznie (do 2017 roku włącznie stwierdzono ją 83 razy, w sumie zaobserwowano 88 osobników[7]).
Morfologia
- Wygląd
- Czapla o krępej sylwetce, upierzeniu płowożółtym, białych skrzydłach, brzuchu i ogonie, na głowie ciemniejszy czub. W okresie godowym dziób niebieski, nogi czerwone. Osobniki młodociane ciemniejsze, z ciemnym, podłużnym prążkowaniem.
- Wymiary średnie
- dł. ciała 45–47 cm[8]
rozpiętość skrzydeł 80–90 cm[8]
masa ciała ok. 230–370 g
Ekologia i zachowanie
- Biotop
- Bagniste brzegi rzek i jezior, trzcinowiska i pola ryżowe.
- Gniazdo
- Na krzewach i drzewach, tworząc duże kolonie często wraz z innymi gatunkami czapli. Gniazdo jest lepiej ukryte niż u pozostałych członków rodziny.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu – czerwcu (w Afryce podczas pory deszczowej) 4 do 6 jaj o średnich wymiarach 38,2 x 28,9 mm[9].
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 22–24 dni przez obydwoje rodziców[9]. Pisklęta opuszczają gniazdo po 35 dniach, ale usamodzielniają się po 45 dniach.
- Pożywienie
- Drobne zwierzęta. Szczególnie aktywna o zmierzchu i w nocy.
Status i ochrona
IUCN uznaje czaplę modronosą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 370–780 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności nie jest znany, choć populacja europejska wydaje się stabilna. Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata i degradacja naturalnych lub stworzonych przez człowieka siedlisk słodkowodnych oraz podmokłych terenów zadrzewionych[3][6].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[10].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Ardeola ralloides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Squacco Heron (Ardeola ralloides). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. (ang.).
- ↑ a b Ardeola ralloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-20].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, Hamerkop, Shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-20]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Ardeola ralloides. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-20]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
- ↑ a b P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 44–45. ISBN 83-7311-341-X.
- ↑ a b E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 56. ISBN 83-7227-891-1.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Steve Garvie from Dunfermline, Fife, Scotland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Image taken at Abuko Ricefields, The Gambia
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution map of Squacco Heron. Yellow: breeding, green: year-round, blue: nonbreeding. Adapted from: Kushlan, James A. and James A. Hancock, Herons, Oxford ; New York : Oxford University Press, 2005. (ISBN 9780198549819) (OCLC 54913407)
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Egg of Squacco Heron. Former Collection of Jacques Perrin de Brichambaut; Collector René de Naurois.
- Locality: Dakkar - Bango, Senegal