Czapla złotawa

Czapla złotawa
Bubulcus ibis[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

pelikanowe

Podrząd

czaplowce

Rodzina

czaplowate

Rodzaj

Bubulcus[2]
Bonaparte, 1855

Gatunek

czapla złotawa

Synonimy
  • Ardea Ibis Linnaeus, 1758[3]
  • Ardeola ibis (Linnaeus, 1758)
Podgatunki
  • B. i. ibis (Linnaeus, 1758)
  • B. i. coromandus (Boddaert, 1783)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

     Terytorium lęgowe

     Terytorium poza sezonem lęgowym

     Zasięg całorocznego występowania

Czapla złotawa[5], czapelka złotawa[6] (Bubulcus ibis) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae).

Podgatunki i zasięg występowania

Czapla złotawa zamieszkuje w zależności od podgatunku[5]:

Do Polski zalatuje (do 2016 roku włącznie stwierdzono ją 19 razy[7]).
  • B. ibis coromandusczapla złotoszyja – południowa i wschodnia Azja, Australazja. Przez niektórych autorów uznawana za osobny gatunek[8].

Gatunek inwazyjny[9].

Morfologia

Cechy gatunku
Upierzenie białe, z żółtym czubem na głowie, żółtą piersią i częścią grzbietu. Nogi i dziób czerwone.
Wymiary średnie
dł. ciała ok. 48–52 cm[10]
rozpiętość skrzydeł 90–95 cm[10]
masa ciała ok. 300–400 g

Ekologia i zachowanie

Biotop
Bagna, pola ryżowe, łąki, sawanny i inne środowiska. Jest słabiej związana z wodą niż inne gatunki czapli. Często towarzyszy stadom dużych ssaków.
Gniazdo
Na drzewie, krzewie lub w trzcinach. Tworzy zwarte kolonie, często w towarzystwie innych gatunków czapli.
Jaja
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 2 do 5 błękitnych jaj[11]: w kwietniu – maju w Ameryce Północnej, kwietniu – czerwcu w Eurazji, wrześniu – lutym w Australii, a w różnych porach roku w strefie równikowej.
Wysiadywanie
Jaja wysiadywane są przez okres 21–24 dni przez obydwoje rodziców[11]. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 45 dniach.
Pożywienie
Głównie owady, które są wypłaszane z trawy przez duże zwierzęta.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę złotawą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 4 000 000 – 9 850 000 osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. Bubulcus ibis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Bubulcus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-02-24] (ang.).
  3. Cattle Egret (Bubulcus ibis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).
  4. a b BirdLife International, Bubulcus ibis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).
  5. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2016-03-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-20].
  6. G. Kopij. Diet of Cattle Egret Bubulcus ibis Chicks in an Intensively Managed Farmland in South Africa. „Acta Ornithologica”. 38 (2), s. 155–157, 2003. Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny. DOI: 10.3161/068.038.0203. 
  7. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017. 
  8. F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-20]. (ang.).
  9. Bubulcus ibis, [w:] GISD – Global Invasive Species Database [online], Invasive Species Specialist Group (ISSG) [dostęp 2019-09-03].
  10. a b P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 44-45. ISBN 83-7311-341-X.
  11. a b E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 50. ISBN 83-7227-891-1.
  12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Red-flush Cattle Egret.jpg
Autor: su neko, Licencja: CC BY 2.0
Eastern Cattle Egret Bubulcus coromandus in Japan. Showing red flush on bill and legs denotes height of breeding season.
Bubulcus map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution map of Bubulcus, including both species B. coromandus and B. ibis.
 
breeding only
 
year-round
 
nonbreeding