Czapla złotawa

Czapla złotawa
	Bubulcus ibis
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	pelikanowe
Podrząd	czaplowce
Rodzina	czaplowate
Rodzaj	Bubulcus; Bonaparte, 1855
Gatunek	czapla złotawa
Synonimy
	Ardea Ibis Linnaeus, 1758; Ardeola ibis (Linnaeus, 1758);
	Ardea Ibis Linnaeus, 1758; Ardeola ibis (Linnaeus, 1758);
Podgatunki
	B. i. ibis (Linnaeus, 1758); B. i. coromandus (Boddaert, 1783);
	B. i. ibis (Linnaeus, 1758); B. i. coromandus (Boddaert, 1783);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Terytorium lęgowe Terytorium poza sezonem lęgowym Zasięg całorocznego występowania

Czapla złotawa^[5], czapelka złotawa^[6] (Bubulcus ibis) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae).

Podgatunki i zasięg występowania

Czapla złotawa zamieszkuje w zależności od podgatunku^[5]:

B. ibis ibis – czapla złotawa – Afryka, południowa Europa, Azja Mniejsza i Bliski Wschód po Morze Kaspijskie. Introdukowana około 1910 roku w Ameryce Południowej rozpoczęła ekspansję, około 1930 r. kolonizując w szybkim tempie obszary o ciepłym klimacie Ameryki Południowej i Północnej. Np. w 1956 na Florydzie było już około 6000 par lęgowych.

Do Polski zalatuje (do 2016 roku włącznie stwierdzono ją 19 razy^[7]).

B. ibis coromandus – czapla złotoszyja – południowa i wschodnia Azja, Australazja. Przez niektórych autorów uznawana za osobny gatunek^[8].

Gatunek inwazyjny^[9].

Morfologia

Cechy gatunku: Upierzenie białe, z żółtym czubem na głowie, żółtą piersią i częścią grzbietu. Nogi i dziób czerwone.
Wymiary średnie: dł. ciała ok. 48–52 cm^[10]
rozpiętość skrzydeł 90–95 cm^[10]
masa ciała ok. 300–400 g

Ekologia i zachowanie

Biotop: Bagna, pola ryżowe, łąki, sawanny i inne środowiska. Jest słabiej związana z wodą niż inne gatunki czapli. Często towarzyszy stadom dużych ssaków.
Gniazdo: Na drzewie, krzewie lub w trzcinach. Tworzy zwarte kolonie, często w towarzystwie innych gatunków czapli.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 2 do 5 błękitnych jaj^[11]: w kwietniu – maju w Ameryce Północnej, kwietniu – czerwcu w Eurazji, wrześniu – lutym w Australii, a w różnych porach roku w strefie równikowej.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 21–24 dni przez obydwoje rodziców^[11]. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 45 dniach.
Pożywienie: Głównie owady, które są wypłaszane z trawy przez duże zwierzęta.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę złotawą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 4 000 000 – 9 850 000 osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[12].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Bubulcus ibis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Bubulcus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-02-24] (ang.).
↑ Cattle Egret (Bubulcus ibis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Bubulcus ibis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2016-03-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-20].
↑ G. Kopij. Diet of Cattle Egret Bubulcus ibis Chicks in an Intensively Managed Farmland in South Africa. „Acta Ornithologica”. 38 (2), s. 155–157, 2003. Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny. DOI: 10.3161/068.038.0203.
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-20]. (ang.).
↑ Bubulcus ibis, [w:] GISD – Global Invasive Species Database [online], Invasive Species Specialist Group (ISSG) [dostęp 2019-09-03] .
↑ ^a ^b P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 44-45. ISBN 83-7311-341-X.
↑ ^a ^b E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 50. ISBN 83-7227-891-1.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Bubulcus ibis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[itis2-2] Bubulcus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-02-24] (ang.).

[ibc-3] Cattle Egret (Bubulcus ibis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).

[iucn-4] BirdLife International, Bubulcus ibis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2016-03-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-20].

[ao-6] G. Kopij. Diet of Cattle Egret Bubulcus ibis Chicks in an Intensively Managed Farmland in South Africa. „Acta Ornithologica”. 38 (2), s. 155–157, 2003. Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny. DOI: 10.3161/068.038.0203.

[kf2016-7] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-20]. (ang.).

[gisd-9] Bubulcus ibis, [w:] GISD – Global Invasive Species Database [online], Invasive Species Specialist Group (ISSG) [dostęp 2019-09-03] .

[sterry-10] P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 44-45. ISBN 83-7311-341-X.

[lz-11] E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 50. ISBN 83-7227-891-1.

[12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne