Czarci Ostrów

Czarci Ostrów
Ilustracja
Czarci Ostrów – widok z wsi Niedźwiedzi Róg
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Akwen

Jezioro Śniardwy

Powierzchnia

0,032 km²

Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Czarci Ostrów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Czarci Ostrów”
Ziemia53°43′48″N 21°42′31″E/53,730000 21,708611
Wyspy Czarci Ostrów i Pajęcza

Czarci Ostrów (niem. Teufels Werder)[1] – jedna z ośmiu wysp na jeziorze Śniardwy, wznosi się 12 m ponad wodami jeziora. Położona w odległości około 7 km od śluzy w Karwiku na Kanale Jeglińskim i niespełna 1,5 km od zachodniego brzegu jeziora, gdzie zaczyna się kompleks Puszczy Piskiej. Wyspa zbudowana jest z gliny, piasków, żwiru i głazów granitowych jej długość to około 350 m, a szerokość 200 m.

Wyspa przykuła swą uwagę jako miejsce strategiczne w 1784 roku. Fryderyk II Wielki wydał wówczas polecenie zaadaptowania wyspy pod ufortyfikowane magazyny, nazwane Lyck Fort[2] (wcześniej istniały tu kurhany Galindów z urnami całopalnymi[3]). Wygląd wyspy zmienił się znacznie, uformowano ziemię w strome nasypy, w sześciu miejscach urządzono szańce pod armaty, a całość dodatkowo otoczono wałem. W centralnej części wybudowano duże piętrowe spichlerze. Jeden był przeznaczony na mąkę, natomiast drugi na inne głównie spożywcze produkty. Obok stanęły koszary i mniejszy budynek dla oficerów. Przy nich znajdowała się prymitywna latryna. Po drugiej stronie leżała spora piekarnia, a obok niej mała pralnia. Na południowo-zachodnim krańcu istniał mały port. Powyżej niego znajdował się ogródek warzywny na potrzeby załogi. Na północnym skraju mieścił się niewielki magazynek ppoż., a za nim malutkie laboratorium prochowe. W dole, nad wodą dla bezpieczeństwa stał arsenał prochowy[4][5] .

Kiedy w 1843 roku zapadła decyzja o budowie twierdzy Boyen w Giżycku Fort Lyck poszedł w zapomnienie. Magazyny rozebrano i przeniesiono na teren nowo powstającej twierdzy. Pozostałe konstrukcje powoli podupadły i uległy totalnej degradacji. Po budynkach zachowały się tylko ślady fundamentów[6].

Około 100 m od wyspy znajduje się Wyspa Pajęcza.

Na wyspie rozgrywa się ważny epizod powieści Zatoka Żarłocznego Szczupaka autorstwa Eugeniusza Paukszty z 1957. Wyspa pojawia się także w książkach Zbigniewa Nienackiego: Pan Samochodzik i Winnetou (1976) oraz Pan Samochodzik i Niewidzialni z (1977)

Przypisy

  1. B. Konopka, C. Mazur, S. Starzewski, Grosse Masurische Seen. Touristenkarte, wyd. Copernicus, PPWK Warszawa 2003, ISBN 83-7329-245-4
  2. Ełk, niem. ''Lyck Fort'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 351.
  3. Śniardwy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 929.
  4. Tomasz Sowiński: "Kolejne tajemnice Warmii i Mazur", 2010, s. 7-8
  5. Fort Lyck na wyspie Czarci Ostrów. [dostęp 2012-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-01)].
  6. Tomasz Sowiński: "Kolejne tajemnice Warmii i Mazur", 2010, s. 8-9

Bibliografia

  • J.Szynkowski, Mazury. Przewodnik; Kengraf-Kętrzyn 2003
  • T. Sowiński, Kolejne tajemnice Warmii i Mazur; Regionalista Olsztyn 2010

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Czarci Ostrów - widok z wsi Niedźwiedzi Róg.JPG
Autor: PanSG, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czarci Ostrów - widok z wsi Niedźwiedzi Róg
Warmian-Masurian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Sniardwy jezioro.jpeg
Jezioro Śniardwy(największe jezioro w Polsce) - Widok na jezioro Śniardwy z widocznymi dwiema wyspami - Pajęczą oraz Czarcim Ostrowem. Zdjęcie zostało wykonane od strony wsi Niedźwiedzi Róg.