Czarna Ławka

Czarna Ławka
Ilustracja
Czarna Ławka – powyżej Czarnego Stawu Polskiego
Państwo

 Polska
 Słowacja

Wysokość

1968 m n.p.m.

Pasmo

Karpaty, Tatry

Sąsiednie szczyty

Niżni Kostur, Czarna Kotelnica

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Czarna Ławka”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czarna Ławka”
Ziemia49°11′59,8″N 20°01′46,0″E/49,199944 20,029444

Czarna Ławka (słow. Čierna lávka, niem. Schwarzer Pass, węg. Fekete-hágó)[1] – znajdująca się na wysokości 1968 m przełęcz w grani głównej Tatr Wysokich, pomiędzy Czarną Kotelnicą w grani Kotelnicy a Niżnim Kosturem (Nižný kostúr). Znajduje się na granicy polsko-słowackiej[2]. Południowe stoki opadają do Doliny Koprowej. Są piarżysto-trawiaste, tylko poniżej przełęczy znajdują się na nich podgraniowe upłazy i niewielki żleb. Stoki północne opadają do Doliny Pięciu Stawów Polskich (w okolice Czarnego Stawu)[3].

Czarna Ławka nie jest najniższym obniżeniem w grani Liptowskich Murów – niżej, na wysokości 1950 m, leży Niżnia Czarna Ławka, znajdująca się na zachód od Czarnej Ławki, po przeciwnej stronie Czarnej Kotelnicy. Geodetom polskim i słowackim nie udało się uzgodnić wysokości, na której znajduje się Czarna Ławka. Witold Henryk Paryski w 1959 r. podawał wysokość 1968 m, w Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej w 1995 r. 1969 m, Puškaš w 1981 r. i Bohuš w 1996 r. 1950 m, wojskowa mapa WIG z 1988 r. – 1968,8 m. Trudno przypuszczać, by geodeci tak bardzo różnili się w pomiarach, prawdopodobnie ich pomiary odnoszą się do różnych punktów grani[3].

W tatrologii słowem ławka określa się zazwyczaj mniej więcej poziomą terenową formację podobną do zachodu lub półki. Później nazwę tę często przenoszono na znajdujące się nad nimi przełęcze i przełączki[4]. Na północnych zboczach Czarnej Ławki rzeczywiście istnieje podobna do zachodu pozioma formacja skalna[5].

Historia zdobycia

Przełęcz stanowiła łatwe i od dawna znane góralom przejście z Doliny Pięciu Stawów Polskich do Doliny Ciemnosmreczyńskiej (odnoga Doliny Koprowej). Nie jest znane pierwsze turystyczne przejście. Możliwe, że drogą tą przeszedł Baltazar Hacquet z osobami towarzyszącymi już w 1792 r. Odnotowane jest przejście Leopolda Świerza z towarzyszami 26 lipca 1893 r.[4]

Przypisy

  1. Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [dostęp 2018-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
  2. Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
  3. a b Władysław Cywiński, Szpiglasowy Wierch, t. 11, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2005, ISBN 83-7104-034-2.
  4. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  5. Geoportal. Mapa lotnicza [dostęp 2022-07-10].
Czarna Ławka i Niżnia Czarna Ławka wśród podpisanych obiektów Liptowskich Murów

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Dolina 5 Stawów Polskich a7.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Czarny Staw Polski) (Dolina 5 Stawów Polskich)
Kotelnica z Doliny Pieciu Stawow 2.jpg
Autor: ToSter (Krzysztof Dudzik), Licencja: CC BY-SA 4.0
Kotelnica z Doliny Pięciu Stawów Polskich
Mountain pass 12x12 n.svg
oriented mountain pass symbol : n ne e se