Czarna wojna

Czarna wojna
Ilustracja
Plakat wydany na Ziemi van Diemena podczas czarnej wojny, ilustrujący zasadę gubernatora Daveya – przyjaźni i równej sprawiedliwości wobec tubylców i kolonistów
Czas

1828-1832

Miejsce

Tasmania

Terytorium

Ziemia van Diemena (ob. Tasmania)

Wynik

niemal totalna zagłada Aborygenów tasmańskich, pozostali przy życiu nieliczni

Strony konfliktu
Imperium brytyjskieAborygeni tasmańscy
Dowódcy
George Arthur
Siły
różne, przeciętnie 500-1000ok. 5000-10 000 (w tym nie biorący udziału w walkach)
Straty
188oficjalnie 388, szacunki mówią o liczbie 5000-9000 ofiar
brak współrzędnych

Czarna wojna – konflikt pomiędzy brytyjskimi kolonistami a Aborygenami tasmańskimi, jaki miał miejsce na Ziemi van Diemena (obecnie Tasmania) na początku XIX wieku. Konflikt zyskał opinię ludobójstwa ze względu na niemal całkowitą zagładę rdzennych mieszkańców. Jednakże współcześnie liczna grupa mieszkańców Tasmanii deklaruje swoje aborygeńsko-tasmańskie pochodzenie.

Nigdy nie nastąpiło formalne wypowiedzenie wojny, w związku z czym występują rozbieżności w źródłach odnośnie do dat rozpoczęcia i zakończenia konfliktu. Niektóre źródła jako datę rozpoczęcia konfliktu podają rok 1803, w którym miało miejsce założenie pierwszej stałej osady przez kolonistów. Z największą intensywnością walki przebiegały w latach 20. XIX wieku, który to okres najczęściej jest określany mianem „czarnej wojny”. Konflikt zasadniczo wygasł na początku lat 30., kiedy pozostałych przy życiu Aborygenów stopniowo przesiedlono na Wyspę Flindersa[1].

Odniesienia w kulturze

O konflikcie wspomina H.G. Wells w pierwszym rozdziale „Wojny światów”:

Zanim osądzimy ich zbyt surowo, przypomnijmy sobie, jak bezlitośnie tępił własny nasz gatunek nie tylko zwierzęta, bizony czy ptaki dodo, ale i inne rasy ludzkie, na niższym stojące szczeblu rozwoju. Choćby Tasmańczycy wybici doszczętnie w ciągu pięćdziesięciu lat przez przybyszów z Europy[2].

Przypisy

  1. ↑ Osoby obecnie podające jako narodowość Aborygen tasmański są potomkami tych przesiedleńców, repatriujących się na Tasmanię w 1847
  2. ↑ H.G. Wells, Wojna światów, tł. H. Józefowicz, ISKRY, Warszawa 1987, ISBN 83-207-0815-X, s. 8,9.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gov Davey's proclamation.jpg

Governor Davey's [sic] Proclamation to the Aborigines, 1816 [sic].
Painting - oil painting on huon pine board, rectangular in shape with rounded corners and hole at top centre for suspension - 35.7 x 22.6 x 1 cm.

The image depicts four scenes:

  1. Peaceful intermingling of white settlers and Aborigines, all dressed in European clothing
  2. An Aboriginal group shake hands with Governor Arthur watched on by peaceful white soldiers/settlers
  3. An Aboriginal man spears a white settler, and is consequently hanged by the military under the watch of Governor Arthur
  4. An white settler shoots an Aboriginal man and is consequently hanged by the military under the watch of Governor Arthur
Notes: Some decades after these panels (of unknown number and artist/s) were created, an original was located and mistakenly thought to have been produced during the time of Thomas Davey, Lieutenant Governor of Van Diemen's Land from 1813 to 1817. They were thus incorrectly labelled as "Governor Davey's Proclamation to the Aborigines" (and are still popularly known as such). In fact it depicts Lieutenant-Governor George Arthur's proclamation of c.1828-1830.

Originally conceived by Surveyor General George Frankland as a way of communicating the proclamation to Aborigines, his original drawing was reproduced onto boards and mounted on trees in remote areas of Van Diemen's Land (Tasmania) where Aborigines would see them. Later lithographic reproductions were also mislabelled (see Other versions below).