Czarni Żagań

Czarni Żagań

Pełna nazwa	Miejski Klub Sportowy Czarni Żagań 1957
Przydomek	Czarne Diabły[1][2] Pancerni[3] Wojskowi[2][1]
Maskotka	czarny diabeł
Barwy	czarno-białe[1][4]
Data założenia	październik 1957[1]
Liga	IV liga lubuska
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Adres	ul. Karpińskiego 4 68-100 Żagań
Stadion	Stadion MKS Czarni w Żaganiu (pojemność: 1300) Arena Żagań (pojemność: 2068)
Prezes	Roman Chruścicki
Menedżer	Marcin Szymański
Trener	Artur Sobczyk
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Strona internetowa

Czarni Żagań – polski klub piłki nożnej (dawniej wielosekcyjny), który został założony w październiku 1957 przez żołnierzy służących w Żaganiu pod przewodnictwem majora Czesława Moczorodyńskiego, jako Wojskowy Klub Sportowy. Czarni występują w rejestrze stowarzyszeń KRS pod numerem 0000824904.

Ogólne dzieje klubu

Przez prawie pół wieku w klubie działało 10 sekcji sportowych:

• bokserska (istniała w latach 1957–1962)
• brydża sportowego (istniała w latach 1971–1977)
• kolarska (istniała w latach 1958–1971)
• koszykówki (istniała w latach 1958–1963)
• piłki siatkowej (istniała w latach 1958–1987)
• piłki nożnej (istnieje od 1957 do dziś)
• piłki ręcznej (istnieje, z przerwami, od 1958 do dziś)
• szachowa (istniała w latach 1958–1976)
• podnoszenia ciężarów (istniała w latach 1958–1963)
• strzelectwa sportowego (istniała w latach 1952–1967)

Do końca 1978 roku Czarni byli klubem wojskowym, jednak po likwidacji Wojskowych Klubów Sportowych przez Ministerstwo Obrony Narodowej zmieniono nazwę klubu na LKS Czarni Żagań. W 1994 roku zmieniono nazwę klubu na KS Zarzecki Żagań. Prezesem klubu został wówczas major Adam Sikora, a głównymi sponsorami klubu stali się Danuta Zarzecka i Tadeusz Zarzecki. W dniu 22.01.1999 roku nadzwyczajne Walne Zebranie wybrało nowy zarząd. Prezesem klubu został Stefan Żelazek, a głównym sponsorem klubu – firma P.T.P. „Unipol-Żelazek”. Podczas zebrania zmieniono nazwę klubu na Miejski Klub Sportowy Czarni Żagań. Dnia 24 czerwca 2002 roku na Nadzwyczajnym Walnym Zebraniu Członków Klubu został wybrany nowy zarząd. Prezesem klubu został Andrzej Baran.

Historyczne nazwy klubu

• 1957 – WKS Czarni Żagań (Wojskowy Klub Sportowy Czarni Żagań)
• 1978 – LKS Czarni Żagań
• 1994 – KS Zarzecki Żagań
• 1999 – MKS Czarni Żagań (Miejski Klub Sportowy Czarni Żagań)
• 2012 – UKS Czarni Żagań (Uczniowski Klub Sportowy Czarni Żagań)
• 2020 – MKS Czarni Żagań 1957 (Miejski Klub Sportowy Czarni Żagań 1957)^[5]

Dzieje sekcji piłki nożnej

Podczas swojego pierwszego sezonu, Czarni Żagań zdobyli mistrzostwo klasy B 1958. W roku 1959 drużyna zajęła pierwsze miejsce w klasie A i awansowała do klasy okręgowej. W kolejnych sezonach żaganianie wielokrotnie zdobywali tytuł mistrza klasy okręgowej. Pomimo mistrzowskich tytułów, klub nigdy nie dostał się II ligi z powodu porażek w barażach z mistrzami sąsiednich okręgów.

W sezonie 1964/65 Czarni Żagań awansowali do finału Pucharu Polski. Ich przeciwnikiem był Górnik Zabrze. Obie drużyny spotkały się 2 czerwca 1965 roku na neutralnym boisku w Zielonej Górze. Choć Czarni przegrali 0:4, to należy uznać, że jest to największy sukces, jaki dokonał jakikolwiek klub z obszaru województwa lubuskiego.

W następnych sezonach gra zespołu systematycznie pogarszała się, aż w 1971 roku spadł on do klasy A. Rok 1977 okazał się szczęśliwy dla „żagańskiej jedenastki”, ponieważ powróciła ona do klasy okręgowej. W sezonie 1985/86 zespół Czarnych opuszcza 3. ligę i w następnych latach występuje w klasie międzyokręgowej w grupie zielonogórsko-leszczyńskiej. W sezonie 1990/91 piłkarze Czarnych wywalczyli sobie na krótko awans do 3. ligi, powracając dwa lata później do klasy okręgowej.

Po zmianie sponsora drużyna Czarnych awansowała w sezonie 1999/2000 do 3. ligi. Z przyczyn głównie finansowych drużyna została w 2002 roku ponownie zdegradowana do IV ligi. Sezon piłkarski 2007/08 Czarni zakończyli na pozycji lidera swojej grupy i wygrywając dwumecz barażowy z drużyną ze Świdnicy awansowali do nowej II ligi (trzeciego poziomu rozgrywek ligowych).

Dnia 29 marca 2009 odbył się mecz o mistrzostwo II ligi z Jarotą Jarocin, który Czarni Żagań wygrali 3:1. Pokonując rywali, żaganianie zdobyli Tarczę 65-lecia Wielkiej Ucieczki ze Stalagu Luft III. W 2010 roku sponsorem tytularnym pierwszej drużyny została spółka Arena Żagań. W związku z tym w rozgrywkach II ligi drużyna występowała pod nazwą Czarni Arena Żagań.

W roku 2012 klub z powodów finansowych nie otrzymał licencji na grę w II lidze zachodniej w sezonie 2012/13. Ostatecznie stowarzyszenie Miejski Klub Sportowy Czarni Żagań nie przystąpił do jakichkolwiek rozgrywek piłki nożnej w sezonie 2012/13. W związku z tym, w sezonie 2012/2013 do rozgrywek żagańskiej klasy B przystąpiła drużyna prowadzona przez nowo powstały Uczniowski Klub Czarni Żagań. W 2020 roku, UKS Czarni Żagań przekazał drużynę seniorów nowo powstałemu stowarzyszeniu MKS Czarni Żagań 1957, które od tego momentu krzewi tradycje Czarnych.

Od 21 kwietnia 2011 do końca 2019 roku mecze Czarnych były rozgrywane na zmodernizowanym stadionie Areny przy ul. Kochanowskiego. W latach 2019–2021 działała seniorska drużyna piłki nożnej kobiet. Od sezonu 2020/2021 mecze są rozgrywane na stadionie przy ulicy Karpińskiego. Powstały kryzys na granicy polsko-białoruskiej spowodował, że na początku listopada 2021 większość piłkarzy Czarnych służących w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej otrzymała polecenia służbowe, które uniemożliwiły im reprezentowanie Czarnych w ostatnich czterech spotkaniach IV ligi w 2021^[6]. Ze względu na możliwość zawieszania rozgrywek w związku z pandemią COVID-19 Lubuski Związek Piłki Nożnej nie zezwolił na przełożenie meczów Czarnych^[7][8][9]

Czarni w poszczególnych sezonach

Kobiety

Sezon	Rozgrywki ligowe									Uwagi
	Liga		Miejsce	M	W	R	P	B+	B-
2019/2020	IV	III liga	4/5	8	3	0	5	9	37	Rozgrywki nie zostały dokończone w związku z pandemią COVID-19
2020/2021	V	IV liga	2/4	12	5	1	6	35	29
2021/2022	IV	III liga	W							Zarząd klubu zlikwidował drużynę przed rozpoczęciem sezonu

Mężczyźni

Sezon	Rozgrywki ligowe									Uwagi	PP	Rozgrywki europejskie
	Liga		Miejsce	M	W	R	P	B+	B-			Puchar	Etap
1958	V	Klasa B	1/?								Nie
1959	IV	Klasa A	1/13
1960	III	III liga	1/12							Przegrane baraże o awans do II ligi z Górnikiem Konin i Lechią Szczecinek
1960/1961		III liga	1/13							Przegrane baraże o awans do II ligi z Czarnymi Szczecin, Wartą Poznań i Lechią Szczecinek
1961/1962		III liga	3/13
1962/1963		III liga	1/13							Przegrane baraże o awans do II ligi z Zawiszą Bydgoszcz, Arką Gdynia, Czarnymi Szczecin i Gwardią Koszalin
1963/1964		III liga	1/13							Przegrane baraże o awans do II ligi z Arką Gdynia, Gryfem Słupsk, Pomorzaninem Toruń i Wiarusem Szczecin	I runda
1964/1965		III liga	1/12	22				42	24	Przegrany dodatkowy mecz o mistrzostwo ligi ze Stilonem Gorzów Wlkp.	finał
1965/1966		III liga	4/12	22				32	18	Zespoły z miejsc 4-10 spadły do Klasy Okręgowej		Puchar Zdobywców Pucharów	W[10]
1966/1967	IV	Klasa okręgowa	7/12	22				33	30
1967/1968		Klasa okręgowa	5/12	22				43	33
1968/1969		Klasa okręgowa	6/13	24				40	39
1969/1970		Klasa okręgowa	12/14	26				31	55
1970/1971		Klasa okręgowa	14/14	26				36	54
1984/1985	III	III liga (grupa I)	8/14	26				30	29
1985/1986		III liga (grupa V)	11/14	26				31	44
1986/1987	IV	IV liga	3/14	26				44	23
1987/1988		IV liga	6/14	26				41	32
1988/1989		IV liga	1/14	26				54	11	Przegrane baraże o awans do III ligi z rezerwami Śląska Wrocław
1989/1990		IV liga	13/16	30				38	46
1990/1991		IV liga	3/16	26				48	22
1991/1992	III	III liga (grupa VII)	15/16	30				32	70
1992/1993	IV	IV liga	7/16	30				44	23
1993/1994		IV liga	8/16	30				47	47
1994/1995		IV liga	7/16	30				43	36
1995/1996		IV liga	11/16	30				41	54
1996/1997		IV liga	6/18	34				66	57
1997/1998		IV liga	8/20	32				66	57	Drużyny Chrobry II Głogów, Lech Sulechów i Piast Kobylin wycofały się z rozgrywek; ich wyniki anulowano
1998/1999		IV liga	13/18	34				73	61
1999/2000		IV liga	1/20	38				101	23
2000/2001	III	III liga (grupa III)	9/20	38	17	5	16	57	61		II runda
2001/2002		III liga (grupa III)	16/18	38	8	10	16	30	52
2002/2003	IV	IV liga (grupa lubuska)	5/18	34	15	12	7	52	30
2003/2004		IV liga (grupa lubuska)	7/18	34	16	5	13	64	52
2004/2005		IV liga (grupa lubuska)	10/18	34	14	5	15	48	39
2005/2006		IV liga (grupa lubuska)	3/18	34	21	4	9	65	32
2006/2007		IV liga (grupa lubuska)	10/16	30	9	11	10	39	35
2007/2008		IV liga (grupa lubuska)	1/16	30	21	4	5	70	27	Wygrane baraże o awans do II ligi z Polonią Świdnica
2008/2009	III	II liga (grupa zachodnia)	14/18	34	9	11	14	31	50	Wygrane baraże o utrzymanie w II lidze z Goplanią Inowrocław
2009/2010		II liga (grupa zachodnia)	9/18	34	12	11	11	46	42		RP
2010/2011		II liga (grupa zachodnia)	12/18	34	12	9	13	54	47		RP
2011/2012		II liga (grupa zachodnia)	12/18	34	12	8	14	34	53	Klub nie uzyskał licencji na następny sezon	RP[11]
2012/2013	VIII	Klasa B (grupa Żagań)	1/12	22	15	2	4	71	12		W
2013/2014	VII	Klasa A (grupa Zielona Góra III)	2/16	30	21	3	6	108	39
2014/2015	VI	Klasa okręgowa (grupa Zielona Góra)	6/16	30	17	4	9	73	49
2015/2016		Klasa okręgowa (grupa Zielona Góra)	5/16	30	14	5	11	46	35
2016/2017		Klasa okręgowa (grupa Zielona Góra)	6/16	30	16	6	8	66	30
2017/2018		Klasa okręgowa (grupa Zielona Góra)	4/16	30	18	7	5	87	42
2018/2019		Klasa okręgowa (grupa Zielona Góra)	2/16	30	26	2	2	88	21
2019/2020	V	IV liga (grupa lubuska)	14/16	15	4	2	9	22	36	Rozgrywki nie zostały dokończone w związku z pandemią COVID-19
2020/2021		IV liga (grupa lubuska)	15/19	36	11	10	15	60	64
2021/2022		IV liga (grupa lubuska)	8/18	34	14	5	15	56	51
2022/2023		IV liga (grupa lubuska)

Piłkarze Czarnych Żagań w Pucharze Polski (rozgrywki krajowe)

Sukcesy sekcji piłki nożnej

Pozostałe sekcje klubu

Sekcja piłki siatkowej

Sekcja piłki siatkowej powstała w 1958 roku. Jej największe osiągnięcia z lat 50. i 60. to:

• zajęcie I miejsca w rozgrywkach organizowanych przez miasto Żagań z okazji Święta Kultury Fizycznej,
• I miejsce w turnieju o Puchar 15-lecia ZKS Zawiszy Sulechów,
• zajęcie I miejsca w rozgrywkach o Puchar Przewodniczącego Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki w Żaganiu,
• Zdobycie mistrzostwa klasy okręgowej w sezonie 1962/63,
• zajęcie pierwszego miejsca w zimowej spartakiadzie w 1964 roku.

Na przełomie lat 1972–1973 zespół siatkówki przechodził poważny kryzys spowodowany brakiem młodych zawodników. Fakt ten spowodował, że w czasie rundy wiosennej w 1973 roku z drużyny wystąpiło kilku starszych zawodników, co poważnie osłabiło drużynę. Po zajęciu ostatniego miejsca w klasie okręgowej zespół spadł do klasy „A”.

Jesienią 1974 roku klub Czarnych Żagań w porozumieniu z Zarządem SZS „Spartak” działającym przy Zespole Szkół Mechanicznych w Żaganiu przejął sekcję piłki siatkowej i wkrótce drużyna ponownie awansowała do klasy okręgowej.

W sezonie 1980/81 drużynę zasiliło wielu utalentowanych zawodników, którzy zakończyli odbywanie zasadniczej służby wojskowej. W tym okresie drużyna Czarnych uzyskała awans do klasy „M”. W latach 1980–1984 siatkarze Czarnych uczestniczyli w rozgrywkach klasy makroregionalnej. Od 1984 do 1987 roku drużyna przeżywała wzloty i upadki. Ostatecznie sekcję piłki siatkowej rozwiązano w 1987 roku.

Sekcja koszykówki

Sekcja koszykówki powstała 22 października 1958 roku z inicjatywy byłego zawodnika Kolejarza Gniezno, Edmunda Raczka. Początkowo drużyna nie odnosiła większych sukcesów, jednak po fuzji Czarnych z drużyną koszykarską Promienia Żary zespół awansował do klasy A, gdyż na takim szczeblu grał wówczas Promień Żary. Największym sukcesem zespołu było IV miejsce w rozgrywkach A klasy w sezonie 1960/61. Pomimo tego, że drużyna była nie najgorsza, sekcję rozwiązano jesienią 1963 roku z powodu braku nowych zawodników.

Sekcja bokserska

Sekcję bokserską utworzono w 1957 roku dzięki staraniom działacza sportowego chor. Zbigniewa Wyspiańskiego. Jej największe sukcesy to:

• Zdobycie pucharu Polskiego Związku Bokserskiego w sezonie 1957/58,
• Zwycięstwo w rozgrywkach pucharowych w sezonie 1958/59,
• Zdobycie przez trzech zawodników tytułu mistrza okręgu zielonogórskiego w IX Mistrzostwach okręgu seniorów w boksie,
• Wywalczenie III miejsca w lidze okręgowej w sezonie 1960/61,
• Zdobycie wicemistrzostwa klasy A w sezonie 1961/62.

Powodem likwidacji sekcji bokserskiej w 1962 roku był słaby napływ zawodników z innych regionów Polski, a z zawodników miejscowych nie można było zestawić zespołu gwarantującego przyszłe osiągnięcia.

Sekcja szachowa

Sekcję szachową utworzono w 1958 roku. Jej największe sukcesy to:

• Występ Haliny Rawskiej na Mistrzostwach Świata Juniorów we Lwowie w 1967 roku,
• 4. miejsce w rozgrywkach ligi wojewódzkiej w 1973 roku,
• 3. miejsce i zdobycie „Brązowej Wieży” podczas centralnego turnieju w Szczecinie w 1973 roku,
• 4. miejsce podczas centralnego turnieju w Płocku w 1974 roku,

Sekcja szachowa zakończyła swą działalność w 1976 roku.

Sekcja brydża sportowego

Sekcja brydża sportowego istniała w latach 1971–1977. Jej największe sukcesy to:

• Awans drużyny do ligi okręgowej w 1971 roku, a następnie zdobycie tytułu mistrza tejże ligi,
• 2. miejsce podczas rozgrywek pucharowych na szczeblu okręgu w 1975 roku,
• 1. miejsce podczas rozgrywek pucharowych na szczeblu okręgu w 1976 roku,

Sekcja organizowała także wiele turniejów o znaczeniu lokalnym, np. mistrzostwa powiatu żagańskiego, przyczyniając się do popularyzacji tego sportu w Żaganiu i okolicach.

Sekcja kolarska

Sekcja kolarska istniała w latach 1958–1971. Do ważniejszych osiągnięć żagańskich kolarzy można zaliczyć:

• 1. miejsce w kolarskim Dziennym Kryterium Ulicznym w kategorii juniorów na dystansie 62 km rozgrywanym z okazji XXV-lecia PRL w Gorzowie Wielkopolskim w 1969 roku,
• 1. miejsce w dorocznym wyścigu kolarskim o puchar Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki w kategorii młodzików w Lubsku w 1969 roku,
• 1. miejsce w przełajowych mistrzostwach Polski, które odbywały się w Olsztynie, wywalczone przez Lecha Walczaka,

Na skutek trudności finansowych w 1971 roku sekcję przejął Kombinat PGR Bożnów.

Sekcja piłki ręcznej

Sekcja piłki ręcznej powstała wiosną 1958 roku i przetrwała 30 lat. Jej największe sukcesy to:

• 1. miejsce w turnieju z okazji Święta Pracy rozgrywanym w 1962 w Świebodzinie,
• Zwycięstwo w turnieju zorganizowanym z okazji 1000-lecia Państwa Polskiego w Krapkowicach w 1966,
• Kilkakrotny awans do ligi międzywojewódzkiej,
• Dwukrotne zdobycie Pucharu Prezesa OPZR w 1985 i 1987,

Sekcja strzelecka i podnoszenia ciężarów

Sekcja strzelecka istniała w Żaganiu już od 1952 roku w Jednostce Wojskowej 1588. Do ważniejszych osiągnięć sekcji można zaliczyć zdobycie drugiego miejsca zespołowo w zawodach strzeleckich o Puchar Ziemi Szczecińskiej w wieloboju w 1962.

Sekcja podnoszenia ciężarów, która powstała w 1958, nie odniosła większych sukcesów, jedynie 1. miejsce drużynowo w powiatowej spartakiadzie zorganizowanej w 1962 z okazji 1000-lecia Państwa Polskiego w Żaganiu.

Obie sekcje nie znalazły uznania ze strony kibiców i z czasem uległy rozwiązaniu.

Prezesi klubu

Przypisy

Bibliografia

• Marian Stefaniuk: 45-lecie działalności klubu Czarni Żagań. 2002.