Czarnobylska Elektrownia Jądrowa

Czarnobylska Elektrownia Jądrowa
Чорнобильська атомна електростанція
Czornobylśka atomna elektrostancija
Ilustracja
Reaktory nr 3 i 4
Państwo

 Ukraina

Obwód

 kijowski

Status

w stanie likwidacji

Liczba bloków energetycznych

4

Zajmowana pow.

4,8 km²

Moce
Łączna moc:
- elektr. netto

3515 (do 26.04.1986) MW

- elektryczna brutto

3 × 1000, 1 × 800 (do 26.04.1986) MW

- moc termiczna

4 × 3200 MW

Roczna prod. elektr.

0 TWh

Źródła energii
Źródła energii:
- główne

Uran

Kluczowe daty
Rozpoczęcie budowy

15 sierpnia 1972

Włączenie do sieci

26 września 1977

Trwałe wyłączenie

15 grudnia 2000

Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego
Mapa konturowa Kijowa i obwodu kijowskiego, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czarnobylska Elektrownia Jądrowa”
Położenie na mapie Ukrainy
51,38955°N 30,09915°E/51,389553 30,099147
Strona internetowa

Czarnobylska Elektrownia Jądrowa[1] (ukr.  Чорнобильська атомна електростанція, Czornobylśka atomna ełektrostancija) – elektrownia jądrowa (zasilana materiałami rozszczepialnymi) na terenie Ukrainy. Leży 4 km od opuszczonego miasta Prypeć, 18 km od Czarnobyla i 110 km od Kijowa.

Lokalizację elektrowni wybrano u schyłku 1966 r, w bezpośredniej bliskości wioski Kopaczi[2]. W 1972 r. rozpoczęto wylewanie fundamentów pod pierwszy blok[3].

W skład elektrowni wchodziły:

  • reaktor nr 1 – oddany do eksploatacji 26 września 1977 (najstarszy). 1 września 1982 doszło tam do drobnego wypadku i ulotnienia się nieznacznych skażeń z kilku uszkodzonych jednostek paliwowych; został naprawiony i uruchomiony ponownie. Ostatecznie został wyłączony 30 listopada 1996[4].
  • reaktor nr 2 – uruchomiony 21 grudnia 1978, zamknięty 11 października 1991. Decyzja zamknięcia nastąpiła po pożarze turbiny prądotwórczej (nie było jednak zagrożenia skażeniem).
  • reaktor nr 3 – uruchomiony 3 grudnia 1981, zamknięty 15 grudnia 2000.
  • reaktor nr 4 – oddany do eksploatacji 21 grudnia 1983. 26 kwietnia 1986 doszło w nim do wybuchu o charakterze chemicznym.

Planowano również uruchomienie budowanych reaktorów nr 5 i 6, jednak po katastrofie budowę przerwano (docelowo elektrownia miała składać się z sześciu reaktorów)[5] i miała być największym tego typu obiektem na świecie.

Nr blokuBlok 1Blok 2Blok 3Blok 4Blok 5Blok 6
TypRBMKRBMKRBMKRBMKRBMKRBMK
ModelRBMK-1000RBMK-1000RBMK-1000RBMK-1000RBMK-1000RBMK-1000
Statuswyłączonywyłączonywyłączonyzniszczonybudowa przerwanabudowa przerwana
Data włączenia do sieci1977197819811983n.d.n.d.
Data trwałego wyłączenia1996199120001986n.d.n.d.
Moc elektryczna brutto1000 MW1000 MW1000 MW1000 MWn.d.n.d.
Moc termiczna3200 MW3200 MW3200 MW3200 MWn.d.n.d.

W grudniu 1995 Ukraina pod presją państw zachodnich i organizacji międzynarodowych podpisała w Ottawie memorandum, w którym zobowiązała się zamknąć elektrownię do końca 2000 roku. W zamian państwa tzw. wielkiej siódemki zobowiązały się przeznaczyć pomoc finansową na wyłączenie z eksploatacji elektrowni oraz wspierać Ukrainę w procesie modernizacji sektora energetycznego. Mimo oporu wielu ukraińskich parlamentarzystów i personelu elektrowni, a także osobistej niechęci prezydenta Łeonida Kuczmy, 15 grudnia 2000 nastąpiło zamknięcie ostatniego reaktora[6].

Pomimo zamknięcia elektrowni reaktory z paliwem jądrowym pozostawały wciąż aktywne, nasilił się problem przechowywania wypalonego paliwa jądrowego i zabezpieczenia poszczególnych obiektów. Elektrownia w Czarnobylu była głównym źródłem dochodów miejskiego budżetu Sławutycza (miasta-następcy ewakuowanej w 1986 r. Prypeci), a jej zamknięcie doprowadziło do pojawienia się szeregu problemów w sferze socjalnej i ekonomicznej miasta[6].

Obecnie elektrownia w Czarnobylu jest wyłączona z eksploatacji. Dostęp do bloków energetycznych elektrowni w Czarnobylu mają tylko pracownicy całą dobę czuwający nad wygaszonymi już reaktorami oraz okazjonalnie delegacje naukowe i niektóre specjalne wycieczki[7].

29 listopada 2016 roku wstępnie ukończono budowę nowego sarkofagu (Nowa Bezpieczna Powłoka, także: Arka), który nasunięto na uszkodzony reaktor[8]. Finalnie Arkę oddano do użytku 10 lipca 2019 roku[9].

24 lutego 2022 roku w trakcie inwazji Rosji na Ukrainę, elektrownia została przejęta przez wojska rosyjskie, a jej pracownicy zostali w niej uwięzieni[10][11].

Przypisy

  1. Czarnobylska Elektrownia Jądrowa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-08-27].
  2. Plokhy s. 52, 53.
  3. Plokhy s. 54.
  4. Chronology – Website of the City of Pripyat – Chernobyl disaster, news, articles, media. [dostęp 2015-12-21].
  5. Czarnobyl – w cieniu reaktora, film dokumentalny, 2008, Discovery Historia.
  6. a b Paweł Sekuła. Ekonomia i polityka na Ukrainie po 1991 roku wobec zagrożeń eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka” 2018, nr 2 (XXXI), s. 135–147.
  7. Krzysztof Wojciech Fornalski. Byłem w Czarnobylu, byłem w Fukuszimie, byłem w Hiroszimie.... „Postępy Techniki Jądrowej”. 58 (Z.4), s. 22–26, 2015. 
  8. Piotr Andrusieczko. Ważąca 29 tys. ton arka przykryła reaktor w Czarnobylu. „Yes, zrobiliśmy to!”. „wyborcza.pl”, 2016-11-29. [dostęp 2016-12-02]. 
  9. W Czarnobylu oddano do eksploatacji nową osłonę na zniszczony reaktor, www.rmf24.pl [dostęp 2020-04-28] (pol.).
  10. Przejęcie elektrowni w Czarnobylu. Państwowa Agencja Atomistyki uspokaja, www.rmf24.pl [dostęp 2022-02-28] (pol.).
  11. Rosjanie zajęli elektrownię w Czarnobylu. Podwyższone promieniowanie w pobliżu, sytuacja w Polsce w normie, www.gazetaprawna.pl, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-02-28] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kyiv oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kiev region, from July 17, 2020
P Ukraine.svg
Autor: derivative work: AlexKozur, Licencja: LGPL
P-icon Ukraine
Kiev oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kiev region, from July 17, 2020
Lightning Bolt on Circle.svg
en:SVG logo of a stylized en:lightning bolt on a en:circle. This was designed by me, en:User:Crotalus horridus, as a public domain image that could be used on en:Template:User Metroid. It is similar in style to the screw attack power up.
Crystal energy.svg
Autor: Dhatfield, Licencja: LGPL
Vector conversion of raster
Chernobyl npp.jpg
Autor: Cs szabo z węgierskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Chernobyl nuclear power plant in north-west view. From the roof of a 16-storey apartment building (1/14 Lazaryev street, Pripyat, Ukraine)
Flag of Kyiv Oblast.svg
Flag of Kyiv Oblast, Ukraine