Czarnocin (województwo świętokrzyskie)

Czarnocin
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Czarnocinie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kazimierski

Gmina

Czarnocin

Liczba ludności (2011)

382[1][2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-506[3]

Tablice rejestracyjne

TKA

SIMC

0235795[4]

Położenie na mapie gminy Czarnocin
Mapa konturowa gminy Czarnocin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego
Mapa konturowa powiatu kazimierskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Ziemia50°20′40″N 20°31′10″E/50,344444 20,519444

Czarnocinwieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[4][5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Integralne części wsi Czarnocin[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0235803Gościniecczęść
0235810Koloniaczęść wsi
0235826Zagrodyczęść wsi

Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.

W Czarnocinie działają: Ochotnicza Straż Pożarna, przedszkole, szkoła podstawowa, młyn, Gminna Biblioteka Publiczna, stacja paliw i nawozów oraz kilka sklepów.

Historia

Nazwa wsi pochodzi od imienia Czarnota (nazwa dzierżawcza utworzona sufiksem męskim -in). Najstarsza wzmianka źródłowa o Czarnocinie pochodzi z lat 1325–1327, kiedy to została wymieniona jako de Czarnocin i już wówczas była siedzibą parafii. W pierwszej połowie XV w. właścicielem wsi był Jan Długosz z Niedzielska ojciec Jana Długosza. W XVI w. wieś była terenem działalności braci polskich[6].

W latach 1470–1480 wymieniany jako Czarnoczyn. Od 1856 Czarnocin jest siedzibą władz gminnych.

Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1326. W 1340 ludność parafii wynosiła 540 osób, a w połowie XVIII wieku – 780. W okresie I wojny światowej w parafii mieszkało 1520 ludzi, a w 1999 – 1162. W 1827 wieś liczyła 37 domów i 250 mieszkańców, w 1997 – 124 domy i 435 mieszkańców, a obecnie mieszka 410 osób (2008).

Zabytki

Kościół w Czarnocinie
  • Gotycki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz cmentarz kościelny wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.177/1-2 z 20.01.1933, z 11.11.1947 i z 11.02.1967)[7]. W 1557 zamieniony najpierw na zbór kalwiński, a potem na zbór ariański.
  • Park z I połowy XIX w. (nr rej.: A.178 z 30.09.1959)[7].
  • Dwór. Przekazywana w Czarnocinie legenda mówi o trzech siostrach: jedna miała wybudować pałac, druga wyniosły kopiec, a trzecia kościół. Pałacu we wsi już nie ma. Drewniany dwór, który Moszkowscy w 1937 sprzedali Janowi Slaskiemu dla jego syna Juliusza Slaskiego, został rozebrany ponad 25 lat temu. Zachowało się tylko część drzew z dworskiego parku, w cieniu których stoi obecnie budynek urzędu gminy.
  • Kopiec. Ma kształt ściętego stożka i kilkanaście metrów wysokości. Na szczycie, na który prowadzą prowizoryczne schodki, stoi barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena z 1761. Wokół niej i na zboczach rośnie bujna trawa oraz akacje. To prawdopodobnie kurhan prasłowiański. Przez mieszkańców był jednak nazywany Górką Luterską, a w opracowaniach historycznych można przeczytać o „domniemanym grobowcu ariańskim”. Józef Szymański w pracy Szlakiem Braci Polskich wspomina o znalezieniu w Czarnocinie butelek z umieszczonymi w nich życiorysami zmarłych arian[8].

Sport

W Czarnocinie działa klub Ludowy Zespół Sportowy Czarnocin. Klub istniał już w latach 70. XX wieku i posiadał sekcje piłki nożnej i tenisa stołowego. Obecnie jest jednosekcyjny. Początkowo brał udział tylko w rozgrywkach lokalnych, a w sezonie 2014/2015 klub został zgłoszony do rozgrywek świętokrzyskiej klasy B[9].

Części wsi

Gościniec, Kolonia, Zagrody

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Czarnocin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-02] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 175 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Starostwo Powiatowe w Kazimierzy Wielkiej Rys historyczny powiatu kazimierskiego. [dostęp 2014-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
  7. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 13 [dostęp 2015-10-21].
  8. Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s. 108.
  9. Krótka historia. czarnocin.futbolowo.pl. [dostęp 2016-06-08]. (pol.).

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom I, s. 754
  • Michał Jurecki, Grzegorz Matyja, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-16-8, OCLC 830623047.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Kazimierza County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kazimierza County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.40 N
  • S: 50.17 N
  • W: 20.28 E
  • E: 20.79 E
POL gmina Czarnocin COA.svg
Herb gminy Czarnocin
Czarnocin-church.jpg
Autor: Robert Mucha, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czarnocin - kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP (zabytek nr rejestr. A.177/1-2)
20160423 Kościół w Czarnocinie 5236.jpg
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Wniebowzięcia NMP w Czarnocinie