Czarnocin (województwo świętokrzyskie)
| wieś | |
 Kościół Wniebowzięcia NMP w Czarnocinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 41 |
| Kod pocztowy | 28-506[3] |
| Tablice rejestracyjne | TKA |
| SIMC | 0235795[4] |
Położenie na mapie gminy Czarnocin _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Czarnocin") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | |
 50°20′40″N 20°31′10″E/50,344444 20,519444 | |
Czarnocin – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[4][5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0235803 | Gościniec | część |
| 0235810 | Kolonia | część wsi |
| 0235826 | Zagrody | część wsi |
Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.
W Czarnocinie działają: Ochotnicza Straż Pożarna, przedszkole, szkoła podstawowa, młyn, Gminna Biblioteka Publiczna, stacja paliw i nawozów oraz kilka sklepów.
Historia
Nazwa wsi pochodzi od imienia Czarnota (nazwa dzierżawcza utworzona sufiksem męskim -in). Najstarsza wzmianka źródłowa o Czarnocinie pochodzi z lat 1325–1327, kiedy to została wymieniona jako de Czarnocin i już wówczas była siedzibą parafii. W pierwszej połowie XV w. właścicielem wsi był Jan Długosz z Niedzielska ojciec Jana Długosza. W XVI w. wieś była terenem działalności braci polskich[6].
W latach 1470–1480 wymieniany jako Czarnoczyn. Od 1856 Czarnocin jest siedzibą władz gminnych.
Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1326. W 1340 ludność parafii wynosiła 540 osób, a w połowie XVIII wieku – 780. W okresie I wojny światowej w parafii mieszkało 1520 ludzi, a w 1999 – 1162. W 1827 wieś liczyła 37 domów i 250 mieszkańców, w 1997 – 124 domy i 435 mieszkańców, a obecnie mieszka 410 osób (2008).
Zabytki
- Gotycki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz cmentarz kościelny wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.177/1-2 z 20.01.1933, z 11.11.1947 i z 11.02.1967)[7]. W 1557 zamieniony najpierw na zbór kalwiński, a potem na zbór ariański.
- Park z I połowy XIX w. (nr rej.: A.178 z 30.09.1959)[7].
- Dwór. Przekazywana w Czarnocinie legenda mówi o trzech siostrach: jedna miała wybudować pałac, druga wyniosły kopiec, a trzecia kościół. Pałacu we wsi już nie ma. Drewniany dwór, który Moszkowscy w 1937 sprzedali Janowi Slaskiemu dla jego syna Juliusza Slaskiego, został rozebrany ponad 25 lat temu. Zachowało się tylko część drzew z dworskiego parku, w cieniu których stoi obecnie budynek urzędu gminy.
- Kopiec. Ma kształt ściętego stożka i kilkanaście metrów wysokości. Na szczycie, na który prowadzą prowizoryczne schodki, stoi barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena z 1761. Wokół niej i na zboczach rośnie bujna trawa oraz akacje. To prawdopodobnie kurhan prasłowiański. Przez mieszkańców był jednak nazywany Górką Luterską, a w opracowaniach historycznych można przeczytać o „domniemanym grobowcu ariańskim”. Józef Szymański w pracy Szlakiem Braci Polskich wspomina o znalezieniu w Czarnocinie butelek z umieszczonymi w nich życiorysami zmarłych arian[8].
Sport
W Czarnocinie działa klub Ludowy Zespół Sportowy Czarnocin. Klub istniał już w latach 70. XX wieku i posiadał sekcje piłki nożnej i tenisa stołowego. Obecnie jest jednosekcyjny. Początkowo brał udział tylko w rozgrywkach lokalnych, a w sezonie 2014/2015 klub został zgłoszony do rozgrywek świętokrzyskiej klasy B[9].
Części wsi
Gościniec, Kolonia, Zagrody
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wieś Czarnocin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-02] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 175 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Starostwo Powiatowe w Kazimierzy Wielkiej Rys historyczny powiatu kazimierskiego. [dostęp 2014-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 13 [dostęp 2015-10-21].
- ↑ Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s. 108.
- ↑ Krótka historia. czarnocin.futbolowo.pl. [dostęp 2016-06-08]. (pol.).
Bibliografia
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom I, s. 754
- Michał Jurecki, Grzegorz Matyja, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-16-8, OCLC 830623047.
Linki zewnętrzne
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kazimierza County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.40 N
- S: 50.17 N
- W: 20.28 E
- E: 20.79 E
Herb gminy Czarnocin
Autor: Robert Mucha, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czarnocin - kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP (zabytek nr rejestr. A.177/1-2)
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Wniebowzięcia NMP w Czarnocinie