Czarnogłów (mitologia)
| bóg zwycięstwa i wojny | |
| Teren kultu | |
|---|---|
| Szczególne miejsce kultu | |
Czarnogłów (staroislandzki: Tjarnaglofi) – bóg zwycięstwa i wojny czczony na Rugii, prawdopodobnie w grodzie Jasmund, wymieniony razem ze Świętowitem, Rugiewitem, Turupitem, Puruwitem (Porewitem lub Porenutem) i Pizamarem w islandzkiej Knýtlinga-sadze.
Piąty bóg nazywał się Pizamar z miejsca zwanego Jasmund i został zniszczony przez ogień. Był też Tjarnaglofi, ich bóg zwycięstwa, który towarzyszył im w kampaniach wojskowych. Miał srebrne wąsy i stawiał opór dłużej niż inni, ale jego również udało się po latach dostać. W sumie podczas tej wyprawy ochrzczono pięć tysięcy[1].
Aleksander Gieysztor[2] oraz Andrzej Szyjewski[3] odczytali imię jako „Czarnogłów”. Aleksander Brückner uważał natomiast, że jedynym słusznym zapisem imienia jest „Trzygłów”[4]. Jerzy Strzelczyk zauważa, że wojenny charakter boga może przemawiać na korzyść odczytu „Trzygłów”, lecz wojenny charakter był cechą wspólną dla wielu bogów połabskich i pomorskich[5]. Henryk Łowmiański uznał, że Czarnogłów jest „cmentarną transformacją Czarnoboga”, a Leszek Moszyński zaproponował odczyt „T'arnogłowy” oznaczający „z głową ukoronowaną cierniem”, co ma nawiązywać do korony cierniowej Jezusa i być wpływem chrześcijańskim na późne pogaństwo połabskie[5]. Według Jarosława Gorbaczowa posąg Czarnogłowa mógł być w istocie posągiem Jarowita lub Peruna[6].
Przypisy
- ↑ The Gods and Holy Places of the Knýtlinga Saga | In Nomine Jassa [dostęp 2020-09-22] (ang.).
- ↑ Aleksander Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, s. 153, ISBN 978-83-235-0234-0.
- ↑ Andrzej Szyjewski, Religia Słowian, Kraków: Wydawn. WAM, 2003, s. 121, ISBN 83-7318-205-5, OCLC 54865580 [dostęp 2020-09-22].
- ↑ Brückner, Aleksander, 1856-1939., Mitologia słowiańska i polska, wyd. Wyd. 2, Warszawa: Państwowe Wydawn. Naukowe, 1985, s. 193, ISBN 83-01-06245-2, OCLC 15184747 [dostęp 2020-09-22].
- ↑ a b Jerzy. Strzelczyk, Mity, podania i wierzania dawnych Słowian, wyd. Wyd. 1, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 1998, s. 212-213, ISBN 83-7120-688-7, OCLC 41479163 [dostęp 2020-09-22].
- ↑ Yaroslav Gorbachov, What Do We Know about *Čьrnobogъ and *Bělъ Bogъ?, „Russian History”, 44 (2-3), 2017, s. 209–242, DOI: 10.1163/18763316-04402011, ISSN 1876-3316 [dostęp 2020-09-27] (ang.).
Media użyte na tej stronie
The Zbruch Idol (sometimes identified as Światowid) found in Ukraine propably represents four old Slavic deities and other symbolism
The Zbruch Idol (sometimes identified as Światowid) found in Ukraine propably represents four old Slavic deities and other symbolism