Czarny Bór (Litwa)

Czarny Bór
Juodšiliai
Ilustracja
Państwo Litwa
Okręgwileński
Rejonwileński
GminaCzarny Bór
Populacja (2011)
• liczba ludności
1744
Kod pocztowyLT-14001
Położenie na mapie rejonu wileńskiego
Mapa konturowa rejonu wileńskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Czarny Bór”
Położenie na mapie Litwy
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia54°34′50″N 25°16′00″E/54,580556 25,266667
Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Czarny Bór (lit. Juodšiliai) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileński, siedziba gminy Czarny Bór. Leży na południe od Wilna, przy linii kolejowej Wilno – Lida. Siedziba gminy. W 2011 roku liczył 1744 mieszkańców.

Znajduje tu się przystanek kolejowy Czarny Bór.

Historia

Swą nazwę osiedle zawdzięcza gęstym, otaczającym go ze wszystkich stron lasom. W 1914 roku, gdy żołnierze wojsk kajzerowskich prowadzili tu wyręby lasów, ułożono tory kolejowe i zbudowano stację kolejową Reslerowo. Nazwa upamiętniała inicjatora budowy Reislera, dyrektora „Poleskich Żelaznych Dróg”. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po 1920 roku, przywrócono starą nazwę „Czarny Bór”[1].

Malowniczą miejscowość nad rzeką Waką upodobała ówczesna wileńska twórcza inteligencja. Założono tu letnisko. W latach 1924–1946 był w Czarnym Borze klasztor sióstr urszulanek. Zakonnice prowadziły szkołę początkową i sierociniec. W 1934 roku otwarto gimnazjum[2]. W czasie II wojny światowej korzystając z pomocy sióstr urszulanek w Czarnym Borze[3], przez 2 lata ukrywał się ks. Michał Sopoćko[4]. Gestapo ścigało go za pomaganie Żydom. Mieszkańcy znali go jako Wacława Rodziewicza, stolarza i cieślę[5]. Po kryjomu u sióstr urszulanek odprawiał msze święte i spowiadał.

W 1948 roku władze Litwy sowieckiej umieściły w Czarnym Borze zgromadzenia zakonne z Litwy, w tym wileńskie wizytki. Każdemu zgromadzeniu przydzielono dom po „repatriowanych” Polakach. Stąd sporo z nich udało się potem wprost do Polski.

Akcja powieści Józefa Mackiewicza Droga donikąd zawiera jego przeżycia z Czarnego Boru[6] po czerwcu 1940, gdzie pracował jako drwal i woźnica[7][8].

W miejscowości znajduje się szpital.

Demografia

Oświata

W 1919 roku w Czarnym Borze została założona szkoła powszechna. W 1992 roku szkoła została zreorganizowana na rosyjską (Nr 1) i polską (Nr 2). Powstała samodzielna polska Szkoła Średnia w Czarnym Borze. W 2002 roku szkoła otrzymała imię Urszuli Ledóchowskiej. W 2014 roku szkoła otrzymała status gimnazjum[9]. Gimnazjum ma filię nauczania początkowego w Wołczunach[10].

Kościół katolicki

Fundamenty pod budowę kościoła na terenie klasztoru urszulanek zostały założone jeszcze przed II wojną światową. Po wojnie w miejscu, gdzie miał stanąć kościół, działał dom dziecka, następnie szpital i przychodnia. Po pożarze w 1991 roku, który zniszczył budynek, mieszkańcy postanowili dokończyć dzieło zainicjowane przez urszulanki – zebrali środki i w 2003 roku rozpoczęli budowę kościoła. Jesienią 2012 roku sprowadzone zostały relikwie bł. Sopoćki, a przy domu, w którym podczas wojny się ukrywał, umieszczono tablicę pamiątkową[11]. 15 lutego 2016 roku kościół został konsekrowany pod wezwaniem bł. ks. Michała Sopoćki przez abp Gintarasa Grušasa[12]. Kościół leży w parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Dobrej Rady w Rudaminie[13].

Kościół bł ks. Michała Sopoćki

Znane osoby

W Czarnym Borze urodził się litewski polityk Petras Auštrevičius.

Przypisy

  1. ↑ Czarny Bór na skrzyżowaniu ludzkich losów, Wierzę Ufam Miłuję [dostęp 2016-02-16].
  2. ↑ Nasza Gazeta, archiwum2000.tripod.com [dostęp 2016-02-16].
  3. ↑ NIEZWYKŁE LISTY Z CZARNEGO BORU bl. ks. Michała Sopoćki w recenzji Leonarda Drożdżewicza, 2015
  4. ↑ Leonard Drożdżewicz, Czarny Bór, ŚLADAMI MICHAŁA SOPOĆKI I JÓZEFA MACKIEWICZA, „Znad Wilii”, nr 2 (58), 2014, s. 66–77.
  5. ↑ Zgromadzenie Siostr Jezusa Milosiernego, Biografia – Ksiądz Sopoćko – Profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, www.faustyna.eu [dostęp 2016-02-16].
  6. ↑ Leonard Drożdżewicz, Śladami ks. Michała Sopoćki i Józefa Mackiewicza – Czarny Bór, „Znad Wilii”, nr 2 (58), 2014, s. 66–77.
  7. ↑ Zbigniew S. Siemaszko. Józef Mackiewicz na tle Rzeczypospolitej wielu narodów.
  8. ↑ Antoni Radczenko, W Czarnym Borze powstanie plac imienia Józefa Mackiewicza, Delfi [dostęp 2016-02-16].
  9. ↑ Juodšilių šv. Uršulės Leduchovskos vidurinė mokykla, www.leduchovskos.vilniausr.lm.lt [dostęp 2016-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24].
  10. ↑ „Żyć dla szczęścia innych…” w Czarnym Borze | Wilnoteka, www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16].
  11. ↑ Litwa upamiętnia księdza Michała Sopoćko, PolskieRadio.pl [dostęp 2016-02-16].
  12. ↑ Konsekracja kościoła pw. bł. Michała Sopoćki w Czarnym Borze | Wilnoteka, www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16].
  13. ↑ Vilniaus arkivyskupija | Parafia, www.vilnensis.lt [dostęp 2016-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24].

Media użyte na tej stronie