Czart szybowiec
Exhyalanthrax afer | |||||
(Fabricius, 1794) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Gromada | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | Exoprosopinae | ||||
Plemię | Villini | ||||
Rodzaj | Exhyalanthrax | ||||
Gatunek | czart szybowiec | ||||
|
Czart szybowiec[1] (Exhyalanthrax afer) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Exoprosopinae. Zamieszkuje Palearktykę i północną część krainy etiopskiej.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1794 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Anthrax ater[2]. Później klasyfikowany był w rodzaju Thyridanthrax[3].
Morfologia
Muchówka o ciele długości od 4,5 do 11 mm. Oskórek na całym ciele jest czarny. Głowę porastają ochrowożółte łuski i czarne włoski. Twarz jest dziobowato przedłużona. Czułki mają człon trzeci o kształcie gruszkowatym. Tułów ma krezę z włosków ubarwioną w górnej części żółto. Skrzydła mają w części nasadowo-przedniej rozległe zaczernienie obejmujące całość obu komórek nasadowych i część drugiej komórki kubitalnej, pozbawione przejrzystych okienek. Odnóża mają golenie pozbawione kolców, a stopy pozbawione przylg i zwieńczone prostej budowy pazurkami. Ubarwienie odnóży jest czarne z brunatnożółtymi łuskami. Odwłok ma owłosienie i opylenie czarne z kępkami białych włosków na bokach pierwszego i drugiego tergitu, przepaskami z białych łusek na tylnych krawędziach tergitów pierwszego, trzeciego i szóstego oraz ze złociście żółtymi łuskami na sternitach. Samica ma pokładełko włącznie z kolcami ubarwione czarno[3].
Ekologia i występowanie
Owad ten zasiedla ciepłe i otwarte stanowiska[1]. Wykazuje nadpasożytnictwo. Larwy są parazytoidami poczwarek gąsienicznikowatych i rączycowatych pasożytujących na gąsienicach i poczwarkach korowódki sosnowej z rodziny garbatkowatych oraz poczwarkach borecznika rudego z rodziny borecznikowatych[4]. Owady dorosłe aktywne są głównie od czerwca do sierpnia[1]. Odżywiają się nektarem[4][1].
W Europie gatunek ten znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty Danii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Grecji, Ukrainy oraz europejskiej części Rosji[2][5]. W Azji zamieszkuje Syberię, Gruzję, Armenię, Azerbejdżan, Cypr, Turcję, Izrael, Arabię Saudyjską, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Oman, jemen, Kazachstan, Turkmenistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Kirgistan, Afganistan, Pakistan, Mongolię oraz Chiny – Sinciang, Tybet, Syczuan i Mongolię Wewnętrzną. W Afryce występuje w Maroku, Libii, Egipcie, Czadzie, Erytrei, Ghanie i Kenii[5].
Przypisy
- ↑ a b c d Exhyalanthrax afer – Czart szybowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-04-29].
- ↑ a b Exhyalanthrax afer (Fabricius, 1794). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-06-28].
- ↑ a b Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b D.J. Greathead, P. Grandcolas. A new host association for the Bombyliidae (Diptera): an Exhyalanthrax sp. reared from cockroach oothecae, Heterogamisca chopardi (Dictyoptera: Polyphagidae) in Saudi Arabia. „The Entomologist”. 114 (2), s. 91–99, 1995.
- ↑ a b World Catalog Family Bombyliidae Latreille (part 1 (Oligodraninae through Bombyliinae) Revised ed.). Bishop Museum, 2003. s. 1-206. [dostęp 2021-06-28].
Media użyte na tej stronie
Autor: Alvesgaspar, Licencja: CC BY-SA 3.0
A fly (Exhyalanthrax afer) on a flower