Czartoria (Poznań)

ulica Czartoria
Chwaliszewo
Ilustracja
Czartoria – rejon Tylnego Chwaliszewa
Państwo Polska
MiejscowośćPoznań
Długość0,2 km
Przebieg
Ikona ulica początek T.svgul. Chwaliszewo0 m
Ikona ulica z lewej.svgul. Tylne Chwaliszewo20 m
Ikona ulica ślepy koniec.svg200 m
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica Czartoria”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Czartoria”
Ziemia52°24′28,8″N 16°56′34,9″E/52,407997 16,943033

Czartoria – ulica oraz nazwa małej części miasta Poznania na terenie Starego Miasta. Pierwotnie stanowiła niewielką osadę powstałą na warcianej wyspie, wśród rzecznych rozlewisk, która została z czasem wchłonięta przez położone na sąsiedniej wysepce miasteczko – Chwaliszewo, a następnie wraz z nim w 1800 roku włączona w granice Poznania.

Nazwa

Źródłosłów nazwy pochodzi od dwóch staropolskich określeń: czart oznaczającego diabła, demona, złego ducha oraz ryja oznaczającego trudno dostępne podmokłe łąki, moczary. Prawdopodobnie w ten sposób określano nadwarciańskie łąki, do których dostęp był utrudniony. Wierzono wówczas, że tego typu obszary zamieszkiwane są przez lokalne demony[1].

W czasach zaborów oraz podczas okupacji niemieckiej ulica nosiła nazwę Dammstrasse (ulica Tamowa).

Charakterystyka

Do 1945 był to obszar bardzo gęsto zabudowany i przeludniony[2].

Czartoria stanowi obecnie niewielką uliczkę boczną od ulicy Chwaliszewo. Gęsta zabudowa, która powstała w XIX i XX wieku, została w niemal 90% zniszczona podczas walk o Poznań w 1945 roku. Degradację Czartorii pogłębiła regulacja Warty w 1969 roku i wybudowanie trasy przez mosty Bolesława Chrobrego i Mieszka I.

Obecnie ta historyczna część miasta poddawana jest sukcesywnej rewitalizacji – wybudowano już część nowych plomb, w 2009 wyremontowano zabytkowe, brukowe (kocie łby) ulice Czartoria i Tylne Chwaliszewo, zaś w roku 2010 przy ulicach tych zamontowano latarnie w stylu retro.

19 września 2015 przy dawnym murze przeciwpowodziowym otwarto Zaułek Ślepego Antka – związanego z Chwaliszewem bojownika Armii KrajowejAntoniego Gąsiorowskiego[3].

Festiwal Urban Legend

Przy ul. Czartoria (w pobliżu skrzyżowania z ul. Tylne Chwaliszewo) w ramach festiwalu sztuki Urban Legend w 2009 r. umieszczono na elewacji kamienicy tablicę autorstwa Jakuba Czyszczonia i Honzy Zamojskiego[4] następującej treści:

W tej okolicy kilkadziesiąt lat temu po raz pierwszy w Poznaniu zaobserwowano i sfotografowano niezwykłe zjawisko – piorun kulisty / Pamięci anonimowego fotografa, który swoje odkrycie i pracę przypłacił życiem / Jakub & Jan, Poznań, A.D.2009[5]

Zobacz też

Przypisy

  1. NAZEWNICZE ZABYTKI POZNANIA - Bogdanka, Czartoria. Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  2. Słownik ulic Poznania - dodatek do Gazety Wyborczej, Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu, 24.3.2007, s.7
  3. mat, Bohater Ślepy Antek, w: Informator Samorządowy Metropolii Poznań, wrzesień 2015, s.5
  4. Izabela Kowalczyk: Kontrowersje wokół „Urban Legend”. obieg.pl, 2009-07-15. [dostęp 2010-10-11].
  5. Fotografia tablicy dostęp 2012-01-21

Media użyte na tej stronie

Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Ikona ulica początek T.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - początek skrzyżowanie T
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Poznan Czartoria Street.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czartoria w Poznaniu.
Ikona ulica ślepy koniec.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy - ślepy koniec