Czas przyszły w języku angielskim

Czas przyszły w języku angielskim – opis sposobów i konstrukcji gramatycznych służących do opisywania w języku angielskim przyszłości z teraźniejszego punktu widzenia. W angielszczyźnie nie ma formy czasownika w czasie przyszłym, wszelkie metody wyrażania czynności przyszłych albo wyrażane są przy pomocy czasowników modalnych, albo też stosuje się czasy teraźniejsze lub konstrukcję to be going to. Najczęściej stosowanym czasem przyszłym jest Future Simple, najrzadziej – Future Perfect Progressive, który jest pomocny do opisu tylko jednej relacji czasowej i nie używa się go w stronie biernej. W angielszczyźnie używanej jeszcze kilkadziesiąt lat temu występowało zjawisko coloured future, wyrażane głównie przy pomocy czasownika shall, dziś pojawia się stosunkowo rzadko, a współczesne podręczniki gramatyki polecają formę z użyciem czasownika will. W języku angielskim istnieje również odrębna gramatycznie możliwość odniesienia się do przyszłości z punktu widzenia przeszłości, reprezentuje ją grupa czasów czasów przyszłych w przeszłości.

W języku angielskim istnieją cztery formalne czasy przyszłe: Future Simple, Future Progressive, Future Perfect i Future Perfect Progressive. Nie wyczerpuje to jednak wszystkich sposobów przedstawiania przyszłości, można ją wyrazić na więcej sposobów.

Sposoby wyrażania przyszłości

Istnieją następujące sposoby mówienia o wydarzeniach przyszłych[1]:

  1. Future Simple
  2. be going to + czasownik
  3. Present Simple
  4. Present Progressive
  5. Future Progressive

i kilka pozostałych, o niezbyt istotnym znaczeniu.

Present Simple

Jednym ze sposobów mówienia o przyszłości jest czas Present Simple. Używa się go w następujących przypadkach[2]:

  • Gdy wydarzenie jest częścią stałego rytmu, elementem rozkładu, urzędowo przydzielonych godzin itp.[2] : What time does the bus arrive in TauntonO której autobus przyjeżdża do Taunton? My plane leaves at three o'clockMój samolot odlatuje o trzeciej. The sun sets at 7 pm tomorrowJutro słońce zachodzi o siódmej.
  • W zdaniach podrzędnych, z reguły okolicznikowych, zaczynających się od when, until, where[2]: You'll pay me back when you get a jobOddasz mi, jak dostaniesz pracę. He'll know what I thinkBędzie wiedział, co myślę.
  • Służy do wydawania instrukcji i wskazówek[2]: When you get there, you leave the train station and you take the tram number 23Kiedy już tam będziesz, wychodzisz z dworca i wsiadasz w tramwaj 23.
  • W pierwszym trybie warunkowym określa warunek, możliwy do zajścia w przyszłości[3]: If you come down with a flu, take these pillsJeśli złapiesz grypę, weź te tabletki.

Present Progressive

Czasu Present Progressive używa się do:

  • opisu tych przyszłych wydarzeń, które mają związek z czasem teraźniejszym. Jest najczęstszy w dyskusjach i przy informacji o planach, których czas i miejsce jest już ustalone[2]: What are you doing tomorrow morning? I am going to the doctor with my sonCo robisz jutro rano? Idę z synem do lekarza. They are travelling to Cornwall this summerLatem jadą do Kornwalii.
  • opisu czynności, które właśnie się zaczęły. W tym kontekście czas występuje często z czasownikami ruchu[2]: Are you going to the pub? → Idziesz do pubu? See you later! I am taking Rex to the vet.Na razie! Zabieram Reksa do weterynarza.
  • informowania o czynnościach już w jakiś sposób zaaranżowanych, bardziej niż o zamiarach i decyzjach, do których bardziej pasuje struktura to be going to[2]. Who's painting the room? jest pytaniem o to, co już zostało ustalone (osoba jest już wyznaczona). Who`s going to paint the room? jest pytaniem o decyzję (jeszcze nie wiadomo)
  • wywarcia nacisku na rozmówcę, by wykonał daną czynność, lub emfatycznego wydania zakazu[2]: You're not going to the match, You've got homework to do.Nie pójdziesz na mecz, masz lekcje do odrobienia.

To be going to

Konstrukcja to be going to sygnalizuje, że zdarzenie będzie miało miejsce w niedalekiej przyszłości: They're going to swim.

Jest to forma będąca czasem Present Progressive czasownika to go. Uzywa się jej do mówienia o wydarzeniach, które mają związek z teraźniejszością: zostały zaplanowane, mają się zaraz zacząć albo już się zaczynają. Struktura ta jest bardzo powszechna w nieformalnej angielszczyźnie, zwłaszcza mówionej, gdyż często rozmawia się o najbliższej przyszłości[2]. Ponadto struktury używa się w następujących sytuacjach:

  • Do mówienia o planach. Często w takiej sytuacji podkreśla się zamiar albo fakt, że decyzja została już podjęta[2]: She`s going to buy a new dressOna ma zamiar kupić nową sukienkę. When are you going to finish painting your house? → Kiedy zamierzasz skończyć malować dom?
  • Do sygnalizowania, że coś jest "w drodze", że zaszły przesłanki, że niedługo się zdarzy[2]: She`s going to have a babyOna będzie miała dziecko. Look, it`s going to rainPatrz, zaraz będzie padać.
  • Do wydawania poleceń[2]: You're going to finish your dinner even if you sit here till midnight!Skończysz ten obiad, nawet jeśli będziesz siedział do północy. You`re not going to sleep nowNie będziesz teraz spał.

W języku nieformalnym, zwłaszcza amerykańskim, going to zapisuje się i wymawia gonna. Nothing`s gonna stop me nowNic mnie teraz nie zatrzyma.

Future Simple (Czas przyszły prosty)

Czas przyszły prosty jest tworzony za pomocą operatora will lub shall i formy podstawowej czasownika głównego. Jest najczęstszym sposobem informowania o przyszłości[2].

OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall readwill/shall I read?I will/shall not readYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plyou will readwill you read?you will not readYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will readwill he/she/it read?he/she/it has not readYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plweI will/shall readwill/shall we read?I will/shall not readYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will readwill they read?they will not readYes, they willNo, they will not

Strona bierna czasu:

OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall be seenwill/shall I be seen?I will/shall not be seenYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plyou will be seenwill you be seen?you will not be seenYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will be seenwill he/she/it be seen?he/she/it has not be seenYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plweI will/shall be seenwill/shall we be seen?I will/shall not be seenYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will be seenwill they be seen?they will not be seenYes, they willNo, they will not
Rozbiór zdania w czasie Future Simple

Czas Future Simple jest używany w następujących sytuacjach:

  • do oznajmiania decyzji o podjęciu czynności, która zdarzy się w przyszłości[2]: Oh, I can see you've forgotten your pen. I shall lend you mine.Ach, widzę, że zapomniałeś pióra. Pożyczę ci swoje. OK, we`ll buy the ticketsW porządku, kupimy te bilety.
  • czynność przyszłą, niezależną od woli mówiącego, niezaplanowaną i nierozpoczętą. Czas ten służy do przewidywania przyszłości[2]: Np.: I am sure, he will comeJestem pewien, że przyjdzie (ale nie mam na to wpływu ani też nie ma oznak zaplanowania lub rozpoczęcia akcji). Jeśli czynność jest nieunikniona, bo np. już się zaczęła, używa się to be going to[2] He's going to come – przyjdzie (bo już wyszedł z domu, a więc sama czynność się rozpoczęła, albo też podjął już decyzję o przyjściu).
  • W pierwszym trybie warunkowym, kiedy przyszłość jest określona warunkiem możliwym do spełnienia[2]: If he's driving fast, he`ll be on time.
  • Używa się go do wygłaszania obietnic i gróźb[2]: I`'ll phone you tonightZadzwonię do ciebie wieczorem.
  • Może oznaczać odmowę[2]: The car will not startSamochód nie ruszy.
  • Czas przyszły prosty może służyć do wydawania poleceń[2]: Will you get me a cheese sandwich, please? → Możesz mi zrobić kanapkę z serem?
  • Czas przyszły prosty może wyrażać pewność o teraźniejszości bądź przeszłości: Open the door, there`ll be the postmanOtwórz drzwi, to na pewno listonosz.

Future Progressive (Czas przyszły postępujący)

Czas przyszły postępujący, zwany również Future Continuous (przyszły ciągły), jest tworzony za pomocą operatora will/shall, czasownika be i formy gerund czasownika głównego.

OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall be readingwill/shall I be reading?I will/shall not be readingYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plYou will be readingwill you be reading?you will not be readingYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will be readingwill he/she/it be reading?he/she/it will not be readingYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plwe will/shall be readingwill/shall we be reading?we will/shall not be readingYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will be readingwill they be reading?they will not be readingYes, they willNo, they will not

Odmiana w stronie biernej:

OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall be being watchedwill/shall I be being watched?I will/shall not be being watchedYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plYou will be being watchedwill you be being watched?you will not be being watchedYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will be being watchedwill he/she/it be being watched?he/she/it will not be being watchedYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plwe will/shall be being watchedwill/shall we be being watched?we will/shall not be being watchedYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will be being watchedwill they be being watched?they will not be being watchedYes, they willNo, they will not

Czasu przyszłego postępującego używa się:

  • Do stwierdzenia, że dane wydarzenie będzie trwało w określonym punkcie w przyszłości[2]: This time tomorrow I`ll be driving home → Jutro o tej porze będę jechał do domu. Good luck at the test. I`ll be thinking of youPowodzenia na teście. Będę myślała o tobie.
  • Do określenia czynności, która jeszcze się nie rozpoczęła i będzie trwała przez pewien czas[4]: I shall be listeningbędę słuchał. You`ll be living in a tent for two whole monthsPrzez dwa pełne miesiące będziesz mieszkał w namiocie.
  • Do komunikowania o wydarzeniach, które są ustalone albo oczekiwane[2]: At the same time next week, professor Smith will be giving a lecture on future tenses in EnglishZa tydzień o tej samej porze prof. Smith będzie wykładał o czasie przyszłym w języku angielskim.
  • Do mówienia o wydarzeniach nie w kontekście decyzji, a zwykłej czynności[2]: Shall I make you a sandwich? No, thanks, I`ll be having lunch anywayZrobić ci kanapkę? – Nie, dzięki, będę przecież jadł lunch.
  • Służy do uprzejmego pytania o plany[2]: Will you be watching TV tonight?Czy wieczorem będziesz oglądał telewizję?

Future Perfect (Czas zaprzyszły)

Czas zaprzyszły tworzony jest przy pomocy operatora will lub shall oraz formy podstawowej czasownika have i imiesłowu biernego czasownika głównego: I will have listened. Jego podstawową funkcją jest mówienie o przeszłości z przyszłego punktu widzenia[5].

Graficzne wyobrażenie Future Perfect. Ukończenie danej czynności (czerwony) ma miejsce w przyszłości względem mówiącego, ale w przeszłości względem innej chwili w przyszłości (zielony), o której mówi zdanie
OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall have readwill/shall I have read?I will/shall not have readYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plyou will have readwill you have read?you will not have readYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will have readwill he/she/it have read?he/she/it will not have readYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plI will/shall have readwill/shall we have read?I will/shall not have readYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will have readwill they have read?they will not have readYes, they willNo, they will not

Odmiana w stronie biernej:

OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall have been seenwill/shall I have been seen?I will/shall not have been seenYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plyou will have been seenwill you have been seen?you will not have been seenYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will have been seenwill he/she/it have been seen?he/she/it will not have been seenYes, he/she/it willNo, he/she/it has will
1 plweI will/shall have been seenwill/shall we have been seen?I will/shall not have been seenYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will have been seenwill they have been seen?they will not have been seenYes, they willNo, they will not

Czas zaprzyszły używany jest w następujących sytuacjach:

  • Do wyrażenia czynności zakończonej w przyszłości przed jakąś inną czynnością[2], np. I shall know the tune next week because I will have listened to itza tydzień się już nauczę tej piosenki, bo ją wcześniej wysłucham.
  • Do wyrażenia czynności zakończonej w przyszłości przed określonym momentem[5]: The USA will have sent humans to Mars by 2015USA wyślą człowieka na Marsa do roku 2015.
  • Służy do wyrażania pewności, że dane zdarzenie miało miejsce w przeszłości bądź właśnie zachodzi[6]: As you will have noticed, we have a new managerJak zapewne zauważyliście, mamy nowego dyrektora.

Future Perfect Progressive (Czas zaprzyszły postępujący)

Czas zaprzyszły postępujący zwany również czasem zaprzyszłym ciągłym tworzony jest za pomocą operatora will lub shall, czasownika have, imiesłowu biernego czasownika bebeen – oraz czasownika w formie gerund.

Graficzne wyobrażenie Future Perfect Progressive. Dana czynność będzie dobywać się w sposób ciągły do pewnej chwili w przyszłości
OsobaForma twierdzącaForma pytającaForma przeczącaSkrócona odpowiedź
twierdząca
Skrócona odpowiedź
przecząca
1 sgI will/shall have been readingwill/shall I have been reading?I will/shall not have been readingYes, I will/shallNo, I will/shall not
2 sg + plYou will have been readingwill you have been reading?you will not have been readingYes, you willNo, you will not
3 sghe/she/it will have been readingwill he/she/it have been reading?he/she/it will have not been readingYes, he/she/it willNo, he/she/it will not
1 plwe will/shall have been readingwill/shall we have been reading?I will/shall not have been readingYes, we will/shallNo, we will/shall not
3 plthey will have been readingwill they have been reading?they will not have been readingYes, they willNo, they will not

Czas zaprzyszły ciągły używany jest do określenia czynności, która najczęściej już trwa, a która będzie odbywała się nieustannie do określonego momentu w przyszłości[2]: By the end of May I'll have been working here for 5 yearsW maju minie 5 lat odkąd tutaj pracuję.

Różnica między Future Perfect Continuous a Future Perfect polega jedynie na tym, że podkreślana jest ciągłość i okres trwania[5], nie efekty czynności.

Przypisy

  1. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 173. ISBN 0-582-40574-2.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 186-196. ISBN 978-0-19-442098-3.
  3. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 97. ISBN 0-582-40574-2.
  4. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 430-431. ISBN 0-582-40574-2.
  5. a b c Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 384. ISBN 0-582-40574-2.
  6. Michael Swan: English Grammar Course. Oksford: Oxford University Press, 2011, s. 36. ISBN 978-0-19-431250-9.

Media użyte na tej stronie

EN English Language Symbol ISO 639-1 IETF Language Tag Icon.svg
Autor: AhoiSpace, Licencja: CC0
EN icon, a simple symbol for the English language in two-letter global ISO 639-1 code, also used as the IETF language tag. Vector graphic, free use.
EGG Future perfect continuous.svg
Autor: Robbiemuffin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grammatical Tense - The future perfect continuous
Mr Smith will buy a house.png
Autor: Kicior99, Licencja: CC BY-SA 4.0
Future Simple
EGG Future perfect.svg
Autor: Robbiemuffin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grammatical Tense -The Future perfecf
Largada 100 Parapan.jpg
Autor: Foto: Marcello Casal Jr/ABr, Licencja: CC BY 3.0 br
Rio de Janeiro - Largada masculina nos 100 metros, no parque aquático Maria Lenk, nos Jogos Parapan-Americanos 2007.