Czeczotka tundrowa

Czeczotka tundrowa
Acanthis hornemanni[1]
(Holböll, 1843)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

łuszczakowate

Podrodzina

łuskacze

Plemię

Carduelini

Rodzaj

Acanthis

Gatunek

czeczotka tundrowa

Synonimy
  • Linota hornemanni Holböll, 1843[2]
  • Carduelis hornemanni (Holböll, 1843)[2]
Podgatunki
  • A. h. exilipes (Coues, 1862)
  • A. h. hornemanni (Holböll, 1843)

Czeczotka tundrowa[3] (Acanthis hornemanni) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zamieszkujący północną Eurazję i północną część Ameryki Północnej (wraz z Grenlandią).

Do Polski zalatuje. Do końca 2016 stwierdzono ją 155 razy (łącznie obserwowano 330 osobników)[4]. W 2017 miał miejsce nalot tych ptaków, który objął swym zasięgiem niemal cały kraj – odnotowano wówczas 107 stwierdzeń (136 osobników)[4].

Systematyka

Wyróżniono dwa podgatunki A. hornemanni[5][3]:

  • czeczotka blada (A. hornemanni exilipes) – północna Eurazja, Alaska i północno-zachodnia Kanada.
  • czeczotka tundrowa (A. hornemanni hornemanni) – północno-wschodnia Kanada i Grenlandia.

Autorzy Handbook of the Birds of the World i IUCN klasyfikują czeczotkę tundrową jako podgatunek czeczotki zwyczajnej (Acanthis flammea)[2][6].

Jaja podgatunku A. h. exilipes z kolekcji muzealnej

Morfologia

długość ciała: 11,5–14 cm[2]
masa ciała: 17–20 g (A. h. hornemanni), 10–16 g (A. h. exilipes)[2]

Rozród

Sezon lęgowy trwa od maja do lipca. Gniazduje w samotnych parach lub luźnych koloniach. Wyprowadza jeden lęg w roku, na północy Kanady i na Syberii niekiedy dwa[7].

Gniazdo w kształcie kubka buduje samica z gałązek, trawy i korzonków. Wyściółkę stanowi miękka trawa, pióra i sierść zwierzęca. Gniazdo umieszczone jest w niskim krzewie, na ziemi (osłonięte skałami lub roślinnością), w skalnej szczelinie lub na niskim drzewie na wysokości 0,5–2 m nad ziemią. Często umieszczone jest w pobliżu wody lub nawet nad wodą[7].

Samica składa 3–6 (zwykle 4–5) jasnozielononiebieskich jaj z ciemnym plamkowaniem. Wysiaduje samotnie przez 11–13 dni, a samiec karmi ją w gnieździe. Pisklęta karmione są przez oboje rodziców, głównie stawonogami o miękkim ciele i larwami. Młode są w pełni opierzone 12–15 dni po wykluciu[7].

Pożywienie

Żywi się głównie nasionami roślin, w tym zimą olchy i brzozy. Zjada również pąki i pędy różnych roślin, w tym drzew. Na Alasce w okresie lęgowym żywi się niektórymi bezkręgowcami, zwykle owadami i ich larwami (zwłaszcza pluskwiakami, muchówkami, motylami i chrząszczami), a także pająkami. Zimą żeruje głównie na ziemi i wśród roślinności, potrafi zawisnąć do góry nogami, aby dostać się do pożywienia. Używa stóp do przytrzymywania jedzenia[7].

Ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Acanthis hornemanni, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b c d e Clement, P., Arkhipov, V. & Christie, D.A.: Arctic Redpoll (Carduelis hornemanni). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
  3. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-24].
  4. ↑ a b Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018. 
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  6. ↑ BirdLife International, Acanthis flammea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-24] (ang.).
  7. ↑ a b c d N. Bouglouan: Arctic Redpoll or Hoary Redpoll. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  8. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

  • Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie