Czekan (wspinaczka)

Czekan turystyczny
1 – dziób
2 – głowica
3 – łopatka
4 – pętla (smycz)
5 – ogranicznik pętli
6 – stylisko z gumowym uchwytem
7 – grot
Czekan do wspinaczki w lodzie (tzw. dziaba, dziabka)

Czekan – sprzęt używany w alpinizmie, wspinaczce lodowej, drytoolingu oraz zimowej turystyce górskiej. Ma postać laski zakończonej głowicą.

Stylisko ma zwykle długość między 50 a 90 cm, wykonane jest ze stali lub stopów aluminium, czasem z drewna lub kompozytu, może być pokryte częściowo lub całkowicie gumą albo tworzywem sztucznym dla zapewnienia lepszego chwytu i izolacji termicznej. Najczęściej posiada u dołu grot do wbijania w śnieg oraz pętlę (smycz) zakładaną na nadgarstek, zapobiegającą zgubieniu czekana. Ze względu na wytrzymałość styliska dzielą się na dwa typy: B (od ang. Basic axe) o wytrzymałości 280 kg oraz T (od ang. Technical axe) o wytrzymałości 400 kg.

Głowica wykonana jest zwykle ze stali węglowej lub stopowej (CrMo, NiCrMo i inne), rzadziej ze stopów aluminium lub tytanu. W tradycyjnym czekanie z jednej strony głowicy znajduje się ostrze (dziób), a z drugiej łopatka. Czekan, którego głowica z jednej strony zamiast łopatki ma niewielki młotek nazywany jest czekanomłotkiem.

Czekan to narzędzie wielofunkcyjne, służy do wspinaczki, wyrąbywania stopni w lodzie, jako laska do podpierania, do hamowania podczas ześlizgnięcia się oraz do asekuracji, m.in. zakładania stanowisk.

Poza tradycyjnymi, uniwersalnymi czekanami (określanymi jako turystyczne) istnieją czekany specjalistyczne do wspinaczki w lodzie i w terenie skalno-lodowym, posiadające krótsze, wygięte stylisko (ułatwiające wbijanie ostrza) oraz głowicę, często pozbawioną łopatki. Ten rodzaj czekana jest zamiennie nazywany dziabką lub dziabą. Ponieważ ostrze niszczy się najszybciej, w czekanach tych wprowadzono modułową konstrukcję głowicy umożliwiającą wymianę ostrzy, a także mocowanie i zdejmowanie łopatki albo młotka[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. Damian Granowski. Jaki czekan wybrać do alpinizmu, drytoolingu, wspinaczki lodowej i mikstowej? drytooling.com.pl [dostęp: 2018-11-15]

Bibliografia

  • Craig Luebben: Wspinaczka w skale. tłumaczenie: Tomasz Kliś. Łódź: "Galaktyka", 2006. ISBN 83-89896-51-6.
  • Allen Fyffe, Iain Peter: Podręcznik wspinaczki. Łódź: "Galaktyka", 2003. ISBN 83-87914-09-6.

Media użyte na tej stronie

Icetool.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Telnet~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
A modern icetool for steep ice/icefall climbing
Ice axe.png
Autor: Lacen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ice axe