Czerniejówka

Czerniejówka
Ilustracja
Czerniejówka w Mętowie
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

województwo lubelskie

Rzeka
Długość25,78 km
Powierzchnia zlewni

171,4[1] km²

Źródło
MiejscePiotrków Pierwszy
Wysokość

247,5 m n.p.m.

Współrzędne

51°02′03,0″N 22°38′25,3″E/51,034167 22,640361

Ujście
Recypient

Bystrzyca

Miejscew Lublinie
Wysokość

169 m n.p.m.

Współrzędne

51°14′24,0″N 22°34′23,6″E/51,240000 22,573222

Szlak
RiverIcon-Spring.svgok. 26Piotrków Pierwszy
245 m n.p.m.
RiverIcon-AffluentL.svgSkrzyniczanka
RiverIcon-delta.svg0→
Lublin
Położenie na mapie powiatu lubelskiego
Mapa konturowa powiatu lubelskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Most na Czerniejówce w Lublinie przy ulicy Wolskiej
Ujście Czerniejówki do Bystrzycy

Czerniejówka (daw. Jabłonka[2]) – prawobrzeżny dopływ Bystrzycy, rzeka odwadniająca północną cześć Wyniosłości Giełczewskiej (Wyżyna Lubelska).

Jej źródła znajdują się we wsi Piotrków Pierwszy, gdzie – po 3 km biegu rzeki – woda w ilości kilkunastu litrów na sekundę ginie w spękanym podłożu dna doliny. Na następnych 4 km koryto rzeki jest suche, woda pojawia się w nim jedynie w okresach wysokich spływów powierzchniowych. Początek stałemu biegowi rzeki dają źródła znajdujące się powyżej Jabłonny. Poniżej rzeka zasilana jest z wielu źródeł o zróżnicowanych wydajnościach, z których największe znajdują się w Czerniejowie[3]. Do Bystrzycy uchodzi w Lublinie, na terenie dzielnicy Bronowice.

Jej jedyny dopływ to Skrzyniczanka. Przyczyną małej gęstości sieci rzecznej w zlewni jest dobra przepuszczalności skał powierzchniowych (margle, wapienie i opoki górnego mastrychtu i paleoceńskie gezy), rzeźby terenu (płaskie wierzchowiny, strome stoki, głęboko wycięte rynny erozyjne) oraz układu wód podziemnych (piętra: kredowe i paleogeńskie na wierzchowinach oraz czwartorzędowe w dnie doliny)[4].

W dolinie istnieje szereg źródeł o małej wydajności (co najwyżej 5,0 litrów na sekundę). Tworzą one linie wypływów szczelinowych o łącznej wydajności kilkunastu lub kilkudziesięciu dm3∙s-1. Bezpośrednio ze szczelin skał kredowych wypływają wody w źródłach przykorytowych o wydajności do kilkunastu litrów na sekundę[3].

Średni odpływ jednostkowy ze zlewni Czerniejówki do Głuszczyzny to 4,3 dm3∙s-1∙km-2, a w zlewni do Wólki Abramowickiej 4,2 dm3∙s-1∙km-2. Średnie przepływy rzeki (1979–1988) w profilu Głuszczyzna wynosił 0,24 m3∙s-1, zaś w profilu Wólka Abramowicka – 0,44 m3∙s-1[3].

Czerniejówka do lat 80. XX wieku była czystą i rybną rzeką. Obecnie zaniedbania administracyjne gmin i miasta Lublin leżących nad rzeką doprowadziły do zamulania i zarastania koryta i źródeł, a także do degeneracji biologicznej przez zanieczyszczenia[5].

W zlewni Czerniejówki znajdują się dwa ważne dla Lublina ujęcia wód podziemnych (w dzielnicy Dziesiąta i we wsi Wilczopole) zaopatrujące w wodę pitną aż 40% miasta[3].

Planowana jest stopniowa rewitalizacja doliny Czerniejówki[6].

Miejscowości położone wzdłuż biegu rzeki

Dzielnice Lublina leżące w dorzeczu Czerniejówki

Przypisy

  1. ↑ Czerniejówka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej – geoportal.kzgw.gov.pl. [dostęp 2017-04-07].
  2. ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786
  3. ↑ a b c d Michalczyk Z., Bartoszewski S., Głowacki S., Sposób J., 2011: Charakterystyka hydrologiczna dorzecza Czerniejówki. Annales UMCS, sec. B., LXVI, 2, 49-63.
  4. ↑ Albrycht A., Michalczyk Z., 1992: Warunki występowania wód podziemnych w północnej części Wyniosłości Giełczewskiej (Wyżyna Lubelska). Kwart. Geol., t. 36, nr 1, Warszawa; 151-164.
  5. ↑ Czerniejówka. Regiopedia, Lubelskie, encyklopedia regionów, lubelskie.regiopedia.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  6. ↑ Wyborcza.pl, lublin.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-22].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Most czerniejówka.jpg
Autor: Wojtek303, Licencja: CC0
Most na Czerniejówce w Lublinie przy ulicy Wolskiej
RiverIcon-delta.svg
Icon for riverfloating diagrams. Informations on the Category Page
Czerniejowkametow1.jpg
Autor: Merc777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeczka Czerniejówka w Mętowie
Lublin Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E