Czerwin

Artykuł

52°57′0″N 21°45′35″E

- błąd

38 m

WD

52°56'47.00"N, 21°45'40.00"E, 52°56'N, 21°46'E

- błąd

1 m

Odległość

435 m

Czerwin
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Świętej Trójcy
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ostrołęcki

Gmina

Czerwin

Wysokość

100–150 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

800[1][2]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-407[3]

Tablice rejestracyjne

WOS

SIMC

0508158[4]

Położenie na mapie gminy Czerwin
Mapa konturowa gminy Czerwin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Czerwin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Czerwin”
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego
Mapa konturowa powiatu ostrołęckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Czerwin”
Ziemia52°57′00″N 21°45′35″E/52,950000 21,759722
Strona internetowa

Czerwinwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Czerwin[4][5].

Integralne części wsi Czerwin[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
1056735Czerwin-Koloniaczęść wsi

Charakter miejscowości

Czerwin leży nad niewielką rzeką Orz, będącą dopływem Narwi. Miejscowość jest wsią liczącą ok. 800 mieszkańców. Składa się z kilkunastu ulic.

Czerwin jest siedzibą gminy Czerwin.

We wsi znajdują się m.in. urząd gminy, szkoła podstawowa oraz średnia, gimnazjum, ośrodek pomocy społecznej, kościół, cmentarz, sklepy i zakłady usługowe.

Historia

Pierwsza wzmianka o Czerwinie pochodzi z końca XIV w. Na początku XVI w. miejscowość była dużą i znaczącą wsią, spełniającą nie tylko funkcje rolnicze. Istniały tu m.in. kościół, szkoła i karczma, odbywały się jarmarki, zaś ludność poza chłopami stanowili też rzemieślnicy. Wieś szlachecka Czerwino położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie ostrowskim ziemi nurskiej[6]. W czasie potopu szwedzkiego Czerwin został zniszczony, a następnie miejscowość znacznie podupadła. W II poł. XVII w. liczyła niespełna 40 mieszkańców.

W latach 1921–1939 ówczesna osada miejska i folwark leżał w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Czerwin.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:

  • osadę – 362 osoby, 144 było wyznania rzymskokatolickiego a 217 mojżeszowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 27 budynków mieszkalnych
  • folwark – 197 osób w 5 budynkach mieszkalnych[7]. Majątek posiadał T. Rudnicki (459 mórg). Była tu gorzelnia, trzy wiatraki i młyn[8].

Miejscowości należały do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegały pod Sąd Grodzki w Ostrołęce i Okręgowy w Łomży. Był tu również urząd pocztowy[9].

W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Generalnego Gubernatorstwa.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czerwin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

Zabytki

  • Barokowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z 1777 r.
  • Bramy cmentarza parafialnego z 1854 i z 1890 r.
  • Neogotycka kaplica nagrobna rodziny Andlauerów z 1890 r.
  • Dwór z przełomu XVIII i XIX w.

Kościół i parafia

Parafia w Czerwinie pw. Trójcy Przenajświętszej została erygowana w 1442 r. przez ówczesnego biskupa płockiego Pawła Giżyckiego.

Budynek obecnego kościoła jest kolejną świątynią w historii Czerwina. Jest to obiekt murowany; zbudowany został w 1777 r. w stylu barokowym, zaś fundatorami budowy byli J. i M. Celińscy. W latach 1995–2000 kościół został częściowo wyremontowany. Oskarpowane prezbiterium obecnej budowli jest pozostałością starszego, późnogotyckiego kościoła z pocz. XVI w.

Obok kościoła znajduje się plebania z połowy lat 70. XX w.

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Czerwin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-10-29] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-10-08].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 179 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47.
  8. The 1929 Polish Business Directory Project, data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-02].
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 292.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
POL gmina Czerwin COA.svg
Herb gminy Czerwin
Powiat ostrołęcki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu ostrołęckiego, Polska
Czerwin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Czerwin, Polska
Holy Trinity Church in Czerwin.jpg
Autor: Mateusz Giełczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Świętej Trójcy w Czerwinie, powiat ostrołęcki (1777)