Czerwończyk nieparek

Czerwończyk nieparek
Lycaena dispar
(Haworth, 1802)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

motyle

Rodzina

modraszkowate

Podrodzina

czerwończyki

Rodzaj

Lycaena

Gatunek

czerwończyk nieparek

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
Status iucn3.1 NT pl.svg

Czerwończyk nieparek, czerwończyk większy (Lycaena dispar) – motyl dzienny z rodziny modraszkowatych. Gatunek objęty ochroną ścisłą[2], znajdujący się na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce (znajduje się wśród gatunków niższego ryzyka).

Opis

Samiec: Skrzydła obu par pomarańczowe, z metalicznym połyskiem. Na skrzydle przednim ciemna plamka, na skrzydle tylnym brunatna przepaska i dość szeroka brunatna plama znajdująca się przy wewnętrznym brzegu skrzydła.

Samica: Skrzydło przednie pomarańczowe z dwiema czarnymi plamkami pośrodku oraz rządkiem ciemnych plamek równoległym do brzegu bocznego skrzydła. Przepaska przy brzegu skrzydła szersza niż u samca, u samic dodatkowo występuje przyprószenie żyłek w okolicy brzegu skrzydła na brunatno. Skrzydło tylne brunatno-pomarańczowe z szeroką pomarańczową przepaską i kilkoma prześwitującymi czarnymi plamkami na środku skrzydła.

Dolna strona skrzydeł samicy

Spód skrzydeł: Tło skrzydła przedniego żółto-pomarańczowe. Na nim znajdują się czarne plamki ułożone w podobny sposób, jak na wierzchu skrzydła, dodatkowo występuje kilka plamek blisko krawędzi skrzydła. Brzeg skrzydła przedniego koloru szaro-pomarańczowego. Skrzydło tylne szaro-błękitne, zwłaszcza przy nasadzie. Na nim znajduje się kilka czarnych plamek w białej obwódce, rządek nieregularnych plamek czarnych w białej obwódce w okolicy brzegu oraz rozmyta pomarańczowa przepaska ograniczona z obu stron kilkoma czarnymi plamkami.

Skrzydła mają rozpiętość 30-45 mm.

Występowanie

Motyl ten występuje skupiskowo praktycznie w całej Polsce, szczególnie w północno-wschodniej części kraju. Spotykany na wilgotnych łąkach, moczarach, w lasach łęgowych. Jest aktywny zwłaszcza przy ciepłej pogodzie.

Cykl rozwojowy

Gąsienice wylęgają się z zimujących jaj wczesną wiosną. Żerują do początku czerwca, kiedy to przepoczwarczają się na roślinie żywicielskiej. Poczwarka jest koloru brunatnego. Wylęg dorosłych motyli następuje w drugiej dekadzie czerwca. Gąsienice czerwończyka nieparka wydzielają substancje, które eliminują atak mrówek. Zwabione mrówki nie tylko nie atakują gąsienic ale swoją obecnością odstraszają inne, potencjalne drapieżniki, groźne dla gąsienic. Larwy czerwończyka nieparka spotkać można w towarzystwie mrówki wścieklicy zwyczajnej (Myrmica rubra). [3]

Przypisy

  1. Lycaena dispar, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  2. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2014 poz. 1348)
  3. Stanisław Czachorowski, Czerwończyk nieparek z osuszonego Jeziora Płociduga Mała w Olsztynie [1] (blog popularnonaukowy)

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 NT pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Lycaena dispar.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Severus (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Czerwończyk nieparek (samica)

Lycaena dispar (femineus)
Lycaena dispar02.jpg
Autor: Jeffdelonge, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lycaena dispar large copper, male. Vantoux-et-Longevelle 70700 France.
Lycaena dispar female Warsaw.jpg
Autor: Traper Bemowski, Licencja: CC BY 3.0
Samica czerwończyka nieparka. Warszawa-Bemowo