Czerwona Gwardia (Polska)

Czerwona Gwardia – organizacja zbrojna utworzona 10 listopada 1918 roku w Sosnowcu przez Radę Delegatów Robotniczych Zagłębia Dąbrowskiego z inicjatywy SDKPiL oraz PPS – Lewica w celu ochrony wieców, lokali związkowych, robotniczych, klasowych. Kierował nią wydział uzbrojenia robotniczego RDR Zagłębia[1]. W Sosnowcu na wielkim wiecu (10 listopada 1918 r.) wezwano do wyborów delegatów do RDR; utworzono także uzbrojoną Czerwoną Gwardię. 14 listopada wybuchł w Sosnowcu strajk powszechny jako wyraz protestu przeciw próbom rozbrojenia Czerwonej Gwardii przez oddziały wojskowe. Rząd gromadził w Zagłębiu siły wojskowe w celu rozbrojenia Czerwonej Gwardii, odebrania robotnikom ukrytej broni i zdławienia akcji robotniczych. 6 grudnia oddział wojskowy podjął próbę odebrania broni oddziałowi Czerwonej Gwardii kopalni „Ksawer”. W odpowiedzi wybuchł w Zagłębiu strajk powszechny. 20 grudnia oddziały wojskowe przystąpiły do rozbrajania posterunków Czerwonej Gwardii, dochodziło do ostrych starć. I chociaż wojsku nie udało się odebrać broni robotnikom, to jednak rozpoczął się upadek Czerwonej Gwardii, która wczesną wiosną 1919 r. przestała istnieć.[2] Oddziały zostały rozbite przez polską policję w połowie 1919 roku. Czerwoną Gwardią nazywały się też oddziały robotnicze działające m. in. w Zamościu, Płocku i Lublinie w końcu 1918 roku[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Czerwona Gwardia, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 66.
  2. ↑ Aleksander Litwin, Rady Delegatów Robotniczych w Polsce, „Encyklopedia Powszechna”, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957, s. 74-77.

Bibliografia

  • Encyklopedia Powszechna PWN, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, W-wa 1975, t. I – IV, s. 535