Czerwone Brygady

Flaga używana przez ugrupowanie

Czerwone Brygady (wł. Brigate Rosse, BR) – skrajnie lewicowa włoska organizacja terrorystyczna.

Geneza

Renato Curcio w 2008 roku

Powstały na fali studenckich protestów z końca lat 60^[1]. Jej twórcami byli student Renato Curcio i jego żona Margherita Cagol^[2]. Mieszkająca w Mediolanie para była aktywistami skrajnie lewicowego Miejskiego Kolektywu Politycznego^[2].

Małżeństwo skłoniło się ku walce zbrojnej po fali przemocy politycznej, jaka w latach 60. przetoczyła się przez kraj^[2]. Autorami najbardziej krwawych aktów terroru byli neofaszyści, których działalność była często lekceważona przez władze^[2]: po zamachu bombowym na Piazza Fontana w Mediolanie służby wzięły się za aktywistów lewicowych, pomimo że sprawcami zamachu byli sympatycy skrajnej prawicy^[2]. Jednym z pierwszych zatrzymanych działaczy był anarchista Pino Pinneli. Trzy dni po aresztowaniu wyskoczył on z okna aresztu i zginął, sympatycy radykalnej lewicy uznali, że Pinneli został tak naprawdę zamordowany przez policjantów^[2]. Na radykalizację Curcio wpłynęły też wydarzenia z miejscowości Avola, w której spędzał wakacje – działacz był świadkiem demonstracji robotniczej, w trakcie której policjanci zastrzelili dwóch protestujących^[3].

Historia

Na początku 1970 roku utworzona została organizacja Lewica Proletariacka (Sinistra Proletaria), która od kwietnia zaczęła tworzyć bojówki nazwane Czerwonymi Brygadami^[4][2]. Początkowo celem ataków Czerwonych Brygad były wielkie zakłady przemysłowe^[5]. Atakując wielki przemysł, bojówkarze chcieli zastraszyć kapitalistów oraz ożywić konflikt między robotnikami a ich pracodawcami^[5]. Pierwsze akcje Brygad polegały na podkładaniu ładunków wybuchowych w budynkach fabryk^[5]. Porywano też członków dyrekcji fabryk, jednak po przesłuchaniu ich przez „trybunał ludowy“ zawsze wypuszczano ich na wolność^[5]. W lutym 1973 roku na kilka godzin porwano aktywistę nacjonalistycznych związków zawodowych CISNAL Brunona Labate^[6]. Aktywiści ogolili mu głowę, rozebrali i przykuli do bramy fabryki Fiata. Na szyi związkowca zawieszona została tabliczka informująca, że jest on zdrajcą sprawy robotniczej. Bojówkarze w podobny sposób ośmieszali innych działaczy związków i członków zarządu większych fabryk^[5].

W 1974 roku grupa zmieniła taktykę i uległa dalszej radykalizacji^[5]. W kwietniu 1974 roku porwany został sędzia Maria Sossi, tym samym grupa ogłosiła, że jej celem stali się odtąd funkcjonariusze państwa włoskiego^[5]. Sossi został zwolniony z niewoli terrorystów po 35 dniach^[7]. Porwanie było dla Brygad dużym sukcesem propagandowym, niemniej jednak policja przeprowadziła wzmożone akcje przeciwko ekstremistom^[7]. Służby odkryły wiele kryjówek oraz składów broni i amunicji należących do Brygad^[7].

17 czerwca 1974 roku podczas ataku na siedzibę neofaszystowskiej partii Włoski Ruch Społeczny w Padwie, Czerwone Brygady zabiły dwóch neofaszystów^[8][9]. Były to pierwsze zabójstwa, jakich dopuściła się formacja. Czerwone Brygady w oświadczeniu stwierdziły, że ofiary śmiertelne były przypadkowe, co nie znaczy, że były niewinne^[9].

Jesienią 1974 roku służby ujęły Renata Curcio. Terrorysta został uwolniony kilka miesięcy później przez komando dowodzone przez Margheritę Cagol^[2].

W 1975 roku w więzieniach przebywało niemal całe kierownictwo Brygad i prawie 100 osób oskarżonych o członkostwo w formacji^[9].

5 czerwca 1975 roku Margherita Cagol zginęła w strzelaninie z karabinierami, którzy próbowali uwolnić porwanego przez nią przedsiębiorcę. Czerwone Brygady uznały, że na Cagol wykonano wyrok^[2].

18 lutego 1976 roku Curcio został ponownie aresztowany^[2]. Na czele organizacji stanęli reprezentanci „twardej” linii pod wodzą Mario Morettiego^[6].

16 listopada 1977 roku terroryści zastrzelili Carlo Casalegno, dziennikarza pracującego dla pisma La Stampa^[8].

Aldo Moro w niewoli Czerwonych Brygad

16 marca 1978 roku przeprowadziły swoją najsłynniejszą akcję jaką było porwanie Aldo Moro^[10]. Samochód, w którym jechał polityk został zatrzymany przez oddział ekstremistów^[10]. Wywiązała się strzelanina, w której trakcie zginęło pięciu ochroniarzy polityka^[10]. Polityk został zamordowany 9 maja 1978 roku^[11], a jego ciało wyrzucono w centrum Rzymu^[12].

Niebawem w Czerwonych Brygadach doszło do rozłamu na „ortodoksów” i zwolenników „zbrojnego reformizmu”, co osłabia organizację. Dziełem „ortodoksów” było m.in. zabójstwo komunistycznego związkowca Guido Rossa, które przyczyniło się do kompromitacji BR wśród robotników^[13].

W lutym 1980 roku aresztowany został dowódca kolumny turyńskiej BR Patrizio Peci, jego zeznania pozwoliły na rozbicie kierownictwa Brygad (w kwietniu 1981 roku schwytany został Moretti)^[14]. Około 1981 roku rozpadła się^[8]. Ostatnią wielką akcją Czerwonych Brygad było porwanie amerykańskiego generała Jamesa L. Doziera w grudniu 1981 roku, który jednak w styczniu 1982 roku został odbity przez włoską policję^[14].

Dotychczasowi członkowie założyli nowe formacje, z których największą były Czerwone Brygady Walcząca Partia Komunistyczna (BR-PCC)^[8]. Mniejszymi organizacjami były Czerwone Brygady Partia Partyzancka (BR-PG), Czerwone Brygady Kolumna Walter Alasia (BR-WA) i Czerwone Brygady Unia Bojowników Komunistycznych (BR-UCC)^[8][15].

W latach 1999–2003 działały Nowe Czerwone Brygady^[16][17]. Pomiędzy oryginalną formacją a Nowymi Czerwonymi Brygadami nie występowała ciągłość struktur^[18]. Ponadto członkowie pierwszej generacji Czerwonych Brygad dystansowali się od działalności ich naśladowców^[18].

Relacje z innymi grupami terrorystycznymi

Czerwone Brygady współpracowały z zagranicznymi grupami terrorystycznymi. Wśród nich znajdowały się niemiecka Frakcja Czerwonej Armii, hiszpańskie Grupy Oporu Antyfaszystowskiego 1 Października, baskijska ETA oraz prawdopodobnie francuska Akcja Bezpośrednia^[8][19][20].

Na arenie krajowej wchłonęły mniejsze organizacje: Grupy Akcji Partyzanckiej i Zbrojne Jednostki Proletariatu^[8]. W lewicowym ruchu terrorystycznym rywalizowały z ugrupowaniem Linia Frontu^[8].

Struktury i liczebność

Były zbudowane hierarchicznie. Najniżej znajdowały się brygady liczące 2–5 członków^[9]. Istniały brygady odpowiedzialne za między innymi logistykę, sporządzanie fałszywych dokumentów, organizowanie broni, zakonspirowanych mieszkań czy samochodów oraz odpowiedzialne za zamachy^[21]. Brygady polityczne zajmowały się zbieraniem informacji o politykach, brygady obronne natomiast szukały informacji o służbach, wymiarze sprawiedliwości oraz więziennictwie^[22]. Wyżej niż brygady znajdowały się kolumny, które grupowały kilka brygad z tego samego regionu^[22]. W 1980 roku istniało pięć kolumn, każdą z nich kierował jeden dowódca. Przywódcy kolumn decydowali o podejmowaniu zamachów terrorystycznych o znaczeniu regionalnym. Niekiedy kolumny łączyły się we fronty^[22].

Na czele całej formacji stał Komitet Wykonawczy i Kierownictwo Strategiczne^[22]. Komitet Wykonawczy zajmował się sprawami politycznymi, Kierownictwo Strategiczne natomiast wojskowymi^[22]. Członkowie Komitetu wchodzili jednocześnie do Kierownictwa Strategicznego^[22].

Formacja składała się z regularnych członków i współpracowników. Ich liczba kształtowała się w następujący sposób:^[8]

• 1970: 50 członków

• 1979: 1000 członków i 2000 współpracowników

• 1983: 100 członków i 200 współpracowników

Wsparcie zagraniczne

Byli członkowie Czerwonych Brygad donieśli władzom, że kupowali broń od Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny. Pośrednikiem w transakcjach miała być Libia. Transakcje trwały od 1978 roku. Według włoskiego rządu w pobliżu Bengazi znajdować się miał obóz, gdzie szkolono lewicowych terrorystów. Czerwone Brygady zaprzeczały doniesieniom, twierdząc, że tworzyły własne obozy szkoleniowe w opuszczonych kopalniach na terenie Włoch^[8].

Także według Barry'ego Rubina bojownicy przechodzili szkolenia na Bliskim Wschodzie. Wśród ich trenerów mieli być rzekomo północnokoreańscy wojskowi^[23].

Istnieją sporne poszlaki mówiące o tym, że Czerwone Brygady otrzymywały wsparcie finansowe z Jugosławii, Czechosłowacji i Bułgarii. Sami członkowie grupy zaprzeczali tym oskarżeniom. Według członków Czerwonych Brygad w ugrupowaniu zabronione było kontaktowanie się z przedstawicielami państw bloku wschodniego^[8].

Wiadomo, że liderzy grupy Renato Curcio i Margherita Cagol odwiedzili Kubę. Nie wiadomo jednak jaki był charakter wizyt^[8].

Ideologia

Oficjalnie wyznawała poglądy marksistowsko-leninowskie^[1][5] i maoistowskie^[8]. Celem formacji było wprowadzenie we Włoszech ustroju komunistycznego^[2] opartego o dyktaturę proletariatu^[8] i wycofanie kraju z członkostwa w NATO^[24]. Jej działacze za jedyną metodę obrali walkę zbrojną^[1]. W myśl koncepcji Czerwonych Brygad „imperialistyczne państwo spółek wielonarodowych” (włoski skrót SIM), czyli współczesny kapitalizm ma charakter kryptofaszystowski. Faszyzacji państwa musi przeciwstawić się „proletariacki ruch ofensywnego oporu” (włoski skrót MPRO). W tym celu komunistyczna „partia zbrojna” (partito armato) ma doprowadzić do „militaryzacji walki klasowej”, czyli rozwiązywania sporów ekonomicznych w fabrykach przemocą. Proklamacja BR po porwaniu Sossiego głosiła: „wkraczamy w nową fazę wojny klasowej, fazę, w której głównym zadaniem sił rewolucyjnych jest wyrwać z okrążenia walczący proletariat, rozszerzając i przenosząc ruch oporu i zbrojną inicjatywę ku żywotnym ośrodkom państwowym”. Zostało to nazwane strategią „ciosu w serce państwa”^[25]. Choć jej działacze uważali się za głosicieli marksizmu-leninizmu w najczystszej postaci, pod koniec działalności, ideologia formacji przepełniona była neomarksizmem i anarchizmem – stąd też często klasyfikuje się ją jak grupę anarchistyczno-komunistyczną^[24].

Przypisy

Bibliografia

• Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7.
• Robert M. Barnas: Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena. Wrocław: Kirke, 2001. ISBN 978-83-914970-4-3.
• Victor Grotowicz: Terroryzm w Europie Zachodniej. Wrocław-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 978-83-01-13114-2.
• Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice, 2000. ISBN 83-907096-2-7.