Czesław Czapliński (1904–1993)

Czesław Czapliński

Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1904 Tajno
Data i miejsce śmierci	27 października 1993 Londyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Czesław Czapliński (ur. 25 sierpnia 1904 w Tajnie, zm. 27 października 1993 w Londynie) – oficer rezerwy Wojska Polskiego, działacz oświatowy na emigracji, minister Rządu RP na uchodźstwie, prezes Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą (1966-1989).

Życiorys

Jako ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, studiował etnologię i historię na Wydziale Humanistycznym Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, równocześnie pracując jako urzędnik w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Brześciu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 3321. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[1]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 76 Pułku Piechoty w Lidzie^[2].

Walczył w wojnie obronnej 1939, następnie był więziony w łagrze sowieckim. Z ZSRR wydostał się z Armią Andersa, służył jako kierownik referatu kultury i prasy 5 Kresowej Dywizji Piechoty i zastępca szefa Wydziału Kultury i Prasy 2 Korpusu Polskiego. Po II wojnie światowej pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Należał do organizatorów polskiego szkolnictwa na emigracji, był wieloletnim członkiem władz Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskich Zagranicą, od 1959 kierował sekcją społeczno-oświatową ZNPZ, od 1964 był wiceprezesem, od 1965 p.o. prezesa, od 1966 do 1989 prezesem ZNPZ, od 1970 redagował pismo „Wiadomości nauczycielskie”. Od 1975 był wykładowcą, a od 1979 kierownikiem Studium Pedagogicznego dla nauczycieli polskich. Należał także do władz Stowarzyszenia Polskich Kombatantów.

W latach 1949-1970 był członkiem Stronnictwa Ludowego „Wolność”. W 1970 został członkiem emigracyjnego Polskiego Stronnictwa Ludowego i członkiem jego Naczelnego Komitetu Wykonawczego. W lipcu 1971 wszedł w skład Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego, odpowiadając za sprawy kultury. Po zjednoczeniu politycznym emigracji był członkiem kolejnych gabinetów Rządu RP na uchodźstwie, jako minister wyznań religijnych, oświaty i kultury w drugim rządzie Alfreda Urbańskiego (1974-1976), pierwszym (1976-1978) i drugim rządzie (1978-1979) Kazimierza Sabbata oraz minister oświaty i kultury w czwartym rządzie Kazimierza Sabbata (1984-1986) i pierwszym rządzie Edwarda Szczepanika (1986-1989). Z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego zasiadał także w V Radzie Narodowej RP (1973-1977), a z nominacji Prezydenta w VII Radzie Narodowej RP (1983-1989). Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie^[3].

14 lipca 1979 odznaczony przez prezydenta RP na uchodźstwie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[4].

Pochowany na Gunnersbury Cemetery w Londynie^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Tadeusz Radzik Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą w latach 1941-1991, wyd. Lublin 1992
• Karolina Grodziska Polskie groby na cmentarzach Londynu. Tom 1, wyd. Kraków 1995
• Zbigniew Andrzej Judycki Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie. Słownik biograficzny pracowników naukowych, wyd. Londyn 2008

Drugi rząd Alfreda Urbańskiego (1974-1976)

W dniu zaprzysiężenia	Alfred Urbański Jerzy Gawenda Bronisław Hełczyński Józef Poniatowski Stanisław Wiszniewski Zygmunt Szadkowski Stefan Brzeszczyński Sylwester Karalus Czesław Czapliński
Późniejsi członkowie rządu	Bolesław Dziedzic

Pierwszy rząd Edwarda Szczepanika (1986-1989)

W dniu zaprzysiężenia	Edward Szczepanik Czesław Czapliński Stanisław Borczyk Zbigniew Scholtz Ryszard Kaczorowski Jerzy Przemysław Morawicz Zygmunt Szkopiak Stanisław Wiszniewski Andrzej Czyżowski Tadeusz Drzewicki Aleksander Snastin Jerzy Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Bolesław Grzybowski