Czesław Dęga

Czesław Dęga

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	23 stycznia 1923 Szczecyn
Data śmierci	19 marca 2008
Przebieg służby
Lata służby	1943–1990
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Jednostki	Zgrupowanie Partyzanckie „Jeszcze Polska nie zginęła” 37 Pułk Artylerii Lekkiej 18 Brygada Artylerii Śląski Okręg Wojskowy Wojska Obrony Powietrznej Kraju Akademia Sztabu Generalnego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	ambasador PRL na Kubie i Jamajce
Odznaczenia

Nagrobek Czesława Dęgi

Czesław Dęga (ur. 23 stycznia 1923^[1] w Szczecynie, zm. 19 marca 2008) – polski wojskowy i dyplomata, generał brygady Wojska Polskiego, profesor doktor habilitowany nauk wojskowych, ambasador PRL na Kubie i Jamajce, działacz PZPR.

Życiorys

Urodził się w rodzinie nauczyciela^[2]. W czasie II wojny światowej od sierpnia 1943–1945 roku walczył w szeregach Zgrupowania Partyzanckiego „Jeszcze Polska nie zginęła” pod dowództwem Roberta Satanowskiego)^[2], od 1944 roku służył w 37 pułku artylerii lekkiej jako dowódca plutonu. Z jednostką przeszedł cały szlak bojowy^[2]. Został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy.

Po zakończeniu działań wojennych służył w artylerii WP. Następnie został skierowany do Zarządu II Sztabu Generalnego WP, gdzie pełnił funkcję attaché wojskowego w Londynie. Skompromitował tę placówkę swoim postępowaniem jako rezydent. W latach 1962–1964 dowodził 18 Brygadą Artylerii w Bolesławcu^[3]. Na tym stanowisku w 1963 roku awansował na stopień generała brygady. W 1964 roku został dowódcą Wojsk Rakietowych i Artylerii Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu. W latach 1967–1970 był zastępcą dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju ds. liniowych. W latach 1971–1981 był komendantem Wydziału Wojsk Lądowych Akademii Sztabu Generalnego WP. W 1975 roku był członkiem Misji Pokojowej w Wietnamie.

W okresie stanu wojennego był komisarzem wojskowym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, następnie (1984–1985) był kierownikiem Wydziału Zagranicznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a od sierpnia 1985 do października 1989 pełnił misję ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego PRL na Kubie i Jamajce^[4].

W 1983 wybrany w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

15 grudnia 1989 oficjalnie pożegnany przez ministra obrony narodowej, gen. armii Floriana Siwickiego w związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej. W stan spoczynku przeniesiony został w marcu 1990.

Pochowany 27 marca 2008 roku na Wojskowych Powązkach w Warszawie (kwatera FII-4-10)^[5].

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe^[6]:

• podporucznik - 1944
• porucznik - 1946
• kapitan - 1948
• major - 1950
• podpułkownik - 1952
• pułkownik - 1958
• generał brygady - 1963

Odznaczenia

• Order Virtuti Militari V klasy (1946)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1983)^[7]
• Krzyż Partyzancki (1946)
• Krzyż Batalionów Chłopskich (1992)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, 1968)
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR, 1989)
• Order Lwa Białego (Czechosłowacja, 1970)
• Komandoria Orderu Tadj (Iran, 1976)

I inne.

Wybrane publikacje

• W pokojowej misji, Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1977.
• W lesie i na froncie, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1981, ISBN 83-11-06666-3, Warszawa 1986, ISBN 83-11-07188-8.
• Środki walki wojsk lądowych, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1986, ISBN 83-11-07270-1.
• Z dziejów zgrupowania partyzanckiego "Jeszcze Polska nie zginęła", Bellona, Warszawa 1988, ISBN 978-83-11-11013-7.
• Uzbrojenie i pole walki wojsk lądowych do 2020 roku (1995), Bellona, Warszawa 1995, ISBN 83-11-08383-5.
• Oficerowie XXI wieku, Bellona, Warszawa 2003, ISBN 83-11-09600-7.

Przypisy

Bibliografia

• Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Wydawnictwo Czasopism WLOP - Dom Wydawniczy Bellona, Poznań - Warszawa 2003, s. 35-37
• Mariusz Jędrzejko, Mariusz L. Krogulski, Marek Paszkowski, Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989-2002), Wydawnictwo von Borowiecky, Warszawa 2002, ISBN 83-87689-46-7
• Henryk P. Kosk, Generalicja polska, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1999
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 327-331.
• nekrologi „Gazeta Wyborcza” 22-23 marca 2008 r.
• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989
• Wojskowy Przegląd Historyczny, 1990, nr 1-2 (131-132), str. 277
• Jan Szostak: Zeszyty Historyczne – Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari w kraju i na obczyźnie, część II – Wojenne i powojenne losy Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (noty biograficzne). Warszawa: Stowarzyszenie–Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2008. ISSN 1895–9482.