Czesław Filipowicz

Czesław Filipowicz

pułkownik obserwator inżynier
Data i miejsce urodzenia	23 kwietnia 1892 Uciana
Data i miejsce śmierci	9 września 1967 Londyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	21 eskadra niszczycielska, 1 pułk lotniczy, Departament Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji, Kierownictwo Zaopatrzenia Lotnictwa, Dowództwo Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych
Stanowiska	dyrektor departamentu ministerstwa, szef KZL, szef kontroli w DL MSW
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Czesław Filipowicz (ur. 23 kwietnia 1892 w Ucianej, zm. 9 września 1967 w Londynie) – pułkownik obserwator inżynier Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 23 kwietnia 1892^[1] jako syn Feliksa^[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W lotnictwie wojskowym II RP został zweryfikowany w stopniu porucznika. W tym stopniu brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920–1921 jako obserwator 21 eskadry niszczycielskiej, pododdziale lotnictwa bombowego Wojska Polskiego. Od 3 do 10 września 1922 wraz z mjr. pil. Ludomiłem Rayskim na samolocie Breguet 14A2 brał udział I Międzynarodowych Zawodach Lotniczych w Zurychu uzyskując wyróżnienie i nagrodę specjalną w okrężnym locie alpejskim^[3]. Jako oficer nadetatowy 1 pułku lotniczego w stopniu kapitana w 1923 pracował w Departamencie IV Żeglugi Powietrznej^[4]. Ukończył studia z tytułem inżyniera. 23 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa. Pełnił wówczas służbę w Ministerstwie Komunikacji, pozostając w kadrze oficerów lotnictwa^[5]. W lipcu 1932 roku został dyrektorem (naczelnikiem) samodzielnego Departamentu Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji (wcześniej Wydziału)^[6][7][8]. W tej funkcji m.in. uczestniczył w obradach Międzynarodowej Federacji Lotniczej^[9] i wygłaszał odczyty przez radio w Rozgłośni Lwowskiej^[10].

11 września 1933 podjął wraz z kpt. pil. Józefem Lewoniewskim próbę pobicia międzynarodowego rekordu długości lotu w linii prostej bez lądowania dla samolotów turystycznych I kategorii (w 1929 ustanowionego przez pilota Lalouetta), na trasie Warszawa – Kazań – Swierdłowsk – Omsk (3400 km) oraz ewentualnie – Krasnojarsk (4600 km), na specjalnie przerobionym samolocie PZL.19 (m.in. dodanie dodatkowych zbiorników z paliwem) ze znakami SP-AHH. Po starcie z lotniska Okęcie i ośmiu i pół godzinach lotu, w wyniku silnej turbulencji w chmurach, doszło do przeciągnięcia i wejścia w niezamierzony korkociąg. Samolot udało się wyprowadzić z korkociągu tuż nad ziemią, jednak maszyna zahaczyła skrzydłem o ziemię i rozbiła się we wsi Zasurskoje koło miejscowości Jadrino pod Kazaniem. Pilot Józef Lewoniewski zginął, a Czesław Filipowicz został lekko ranny^[11][12]. Zbiegiem okoliczności, wypadek miał miejsce dokładnie rok po wypadku śmiertelnym Żwirki i Wigury. Do wypadku mogła się przyczynić cecha samolotu PZL.19 jaką była mała stateczność w ślizgu i przesunięty do tyłu środek masy (w wyniku zabudowy dodatkowych zbiorników z paliwem) – co zmniejszało zapas stateczności podłużnej. Po powrocie do Polski Czesław Filipowicz przebywał w szpitalu^[13][13][14].

W maju 1935 roku został przeniesiony z dyspozycji szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych do Kierownictwa Zaopatrzenia Lotnictwa na stanowisko kierownika^[15][16][17]. 27 czerwca 1935 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki^[18]. W 1937, po utworzeniu korpusu oficerów lotnictwa, został zaliczony do grupy technicznej^[19].

W 1939 był szefem kontroli przemysłowej Dowództwa Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. Działał w ramach Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej^[20][21]

Po wybuchu II wojny światowej 1939 i kampanii wrześniowej przedostał się na Zachód. Został oficerem Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Posiadał numer służbowy RAF P-0893 ^[22].

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 9 września 1967 w Londynie. Pochowany na cmentarzu Gunnersbury. Był żonaty.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[4]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[4][23]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie^[4], po raz pierwszy w 1922)^[24]
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 19 marca 1931^[25], 11 listopada 1934^[26])
• Medal Niepodległości (20 lipca 1932)^[27]
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 5 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920” (11 listopada 1928)^[28]
• Złota Odznaka Honorowa LOPP I stopnia^[29]
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria, 1936)^[30]
• Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1934)^[30][31]
• Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1931)^[32]
• Krzyż Kawalerski Orderu Krzyża Południa (Brazylia)^[33]
• Krzyż Wojenny („Croix de guerre”) (Francja)
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)
• Medal Zwycięstwa (międzysojuszniczy)

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Czesław Filipowicz. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2015-04-13].
• Czesław Filipowicz. listakrzystka.pl. [dostęp 2015-04-13].