Czesław Madajczyk

Czesław Madajczyk

Data i miejsce urodzenia	25 października 1919 Jarocin
Data i miejsce śmierci	15 lutego 2008 Warszawa
Odznaczenia

Grób Czełsława Madajczyka na Cmentarzu w Wilanowie

Czesław Madajczyk (ur. 27 maja 1921 w Jarocinie, zm. 15 lutego 2008 w Warszawie) – polski historyk, polityk, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych.

Życiorys

W 1939 ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Jarocinie, a w 1947 studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1955 został docentem, w 1963 profesorem nadzwyczajnym, a w 1972 profesorem zwyczajnym.

W okresie 1954–1958 wykładał w Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR, a od 1954 do 1956 w Wojskowej Akademii Politycznej^[1].

Był profesorem Instytutu Historii PAN w Warszawie. Od 1979 był członkiem korespondentem PAN, od 1991 członkiem rzeczywistym Akademii. Przewodniczył Komisji Historii I i II Wojny Światowej w latach 1980–1995. Był wiceprezesem Międzynarodowego Komitetu Historii II Wojny Światowej, a w latach 1982-1995 członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii Europy w Moguncji. Był także założycielem i redaktorem kwartalnika Dzieje Najnowsze oraz członkiem zespołów redakcyjnych następujących publikacji: "Kwartalnik Historyczny", "Polski Słownik Biograficzny", "Miesięcznik Literacki", "Słownik polskich towarzystw naukowych", "Rocznik Nauk Politycznych". W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.

Niektórzy historycy zarzucają mu polityczne zaangażowanie i dyspozycyjność w stosunku do władz komunistycznych^[2][3].

Wydał ponad 600 prac z zakresu najnowszej historii Polski i Europy. Do dnia dzisiejszego jest autorem jedynej, cenionej także poza Polską, syntezy niemieckiej polityki okupacyjnej w Polsce w okresie II wojny światowej pt. Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce. Prowadził badania nad kulturą w latach wojny (Inter Arma non silent Musae. The War and the Culture 1939-1945 1939-1945). Pod jego redakcją wydany został kilkutomowy zbiór dokumentów o Powstaniu Warszawskim (Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim]. Nie straciły na znaczeniu także badania nad Generalnym Planem Wschodnim (Vom Generalplan Ost zum Generalsiedlungsplan). W 1989 wydał publikację dotyczącą zbrodni katyńskiej.

W 1948 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Do 1990 był członkiem polsko-radzieckiej partyjnej komisji historyków PZPR i KPZR.

Odznaczenia

W okresie PRL otrzymał m.in. nagrody państwowe II stopnia w 1972 i 1986, Nagrodę MON, Nagrodę Sekretarza Naukowego PAN, Krzyż Kawalerski oraz Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Order Sztandaru Pracy II klasy.

Życie prywatne

Był synem Stanisława i Heleny z domu Nicke. Z małżeństwa z Zofią Wojtasińską miał dwóch synów: profesora historii Piotra i Jacka. Mieszkał w Warszawie.

Wybrane publikacje

• Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. I, II, Wyd. PWN, Warszawa 1970
  • Die Okkupationspolitik Nazideutschlands in Polen 1939-1945, Akademie-Verlag, Berlin 1987 (skrócona wersja w języku niemieckim)
• Inter Arma non silent Musae. Wojna i kultura 1939–1945, PIW, Warszawa 1977
• Kultura europejska a faszyzm, Warszawa 1979
• Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim (red.), PIW, Warszawa 1974
• Faszyzm i okupacje 1938–1945. Wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie, t. I-II. Warszawa 1983
• Dramat katyński, Warszawa 1989
• Generalny Plan Wschodni. Zbiór dokumentów, pod red. Cz. Madajczyka, Warszawa 1990
• Vom Generalplan Ost zum Generalsiedlungsplan, Saur, München - New Providence - London - Paris 1994
• Klerk czy intelektualista zaangażowany? Świat polityki wobec twórców kultury i naukowców europejskich w pierwszej połowie XX wieku, Poznań 1999

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Czesław Madajczyk, Okupacja Niemiec 1945-1948, oprac. Piotr Madajczyk, Warszawa 2009 (ostatnia niedokończona praca prof. Czesława Madajczyka)