Czesław Przybylski

Czesław Piotr Przybylski
	; Czesław Przybylski, ok. 1900 r.
Data i miejsce urodzenia	19 maja 1880 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 1936 ; Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	architektura
Epoka	eklektyzm; modernizm
	Ważne dzieła
	Teatr Polski w Warszawie; Teatr Miejski w Kaliszu; Dworzec Główny w Warszawie;
	Odznaczenia

Gmach Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie (1923)

Budynek Teatru Polskiego w Warszawie

Dom Bez Kantów

Grób Czesława Przybylskiego na cmentarzu Powązkowskim

Tablica pamiątkowa na budynku Teatru Polskiego w Warszawie

Czesław Piotr Przybylski (ur. 19 maja 1880 w Warszawie, zm. 14 stycznia 1936 tamże) – polski architekt, reprezentant eklektyzmu i modernizmu.

Życiorys

Po ukończeniu w 1904 Politechniki Warszawskiej studiował do 1908 w Paryżu, Karlsruhe i Wiedniu^[1]. Po powrocie do kraju pracował zawodowo w Warszawie^[1], a w czasie I wojny światowej w Rosji, m.in. w Kijowie.

Od 1919 był profesorem Politechniki Warszawskiej^[1] i wychowawcą oraz promotorem wielu wybitnych architektów, m.in. Bohdana Pniewskiego. Publikował wielokrotnie w prasie branżowej, działał w Kole Architektów przy Stowarzyszeniu Techników (poprzedniku SARP), a od 1908 także w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości.

W swojej twórczości początkowo nawiązywał do spuścizny historycznej (zwłaszcza do klasycyzmu), uwzględniając jednak zasady funkcjonalności budynku i nowoczesności konstrukcji. Po I wojnie światowej jego budynki uzyskiwały coraz prostsze, minimalistyczne formy przy coraz bardziej monumentalnej skali.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 198-6-4)^[2].

Ważniejsze projekty i realizacje

pawilon wystawowy Zagroda Włościańska w Częstochowie (1908–1909, wspólnie ze Zdzisławem Kalinowskim),
pasaż handlowy Galeria Luxenburga wraz z Grand Hotelem w Warszawie (1909, wspólnie z Leonem Drewsem),
budynek Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Warszawie (1911),
restauracja Kamienicy Baryczkowskiej na Rynku Starego Miasta w Warszawie (1911, członek zespołu),
konkurs na plan miasta-ogrodu w majątku Ronikierów w Ząbkach (1912, III nagroda),
gmach Teatru Polskiego w Warszawie (1912),
wille Mironówka i Halina w Milanówku (przed 1914, wspólnie ze Zdzisławem Kalinowskim),
gmach Teatru Miejskiego w Wilnie (1914, niezrealizowany),
gmach Teatru Miejskiego w Kaliszu (1920–1923, realizacja wnętrz do 1936),
siedziba Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie (1922),
gmach Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie (1923),
dom własny na warszawskim Powiślu, ul. Górnośląska 43 (dziś siedziba władz Opus Dei) (1923–1926),
dom z pracownią rzeźbiarską dla Mieczysława Lubelskiego przy ul. Jakubowskiej 16 na warszawskiej Saskiej Kępie (1928)^[3],
gmachy Wydziału Elektrotechniki i Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej (1929, realizacja do 1934),
konkurs na projekt Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie (1931, II nagroda),
dom Funduszu Kwaterunku Wojskowego (tzw. dom Bez Kantów) na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie (1933, realizacja do 1935),
Dworzec Główny w Warszawie (1928–1932, realizacja do 1940),
willa „Julisin” w Konstancinie (1934).

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 17 stycznia 1936)^[4]
Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)^[5]

Upamiętnienie

Tablica na budynku Teatru Polskiego w Warszawie zaprojektowana przez Mieczysława Lubelskiego^[6].
W styczniu 1979 jego imieniem nazwano ulicę na warszawskim Ursynowie^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 169 .
↑ Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA PRZYBYLSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-24] .
↑ Dom Funkcjonalny. Lokatorzy. Wczoraj. domfunkcjonalny.org. [dostęp 2014-06-15].
↑ M.P. z 1936 r. nr 28, poz. 48 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.
↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitne zasługi dla polskiej sztuki wogóle”.
↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 113. ISBN 83-912463-4-5.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 399. ISBN 83-86619-97X.

Bibliografia

Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 709. ISBN 83-01-08836-2.
G. Jonkajtys-Luba, Czesław Przybylski, Warszawa 1996.

Linki zewnętrzne

[album169-1] Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 169 .

[2] Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA PRZYBYLSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-24] .

[3] Dom Funkcjonalny. Lokatorzy. Wczoraj. domfunkcjonalny.org. [dostęp 2014-06-15].

[4] M.P. z 1936 r. nr 28, poz. 48 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.

[5] M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitne zasługi dla polskiej sztuki wogóle”.

[6] Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 113. ISBN 83-912463-4-5.

[7] Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 399. ISBN 83-86619-97X.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne