Czesław Szystowski

Czesław Szystowski

Ppłk Czesław Szystowski przed 1932
generał brygady
Pełne imię i nazwisko	Czesław Stefan Szystowski
Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 1893 Ryga
Data i miejsce śmierci	17 czerwca 1970 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914-1949
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego, Wojsko Polskie, ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	I Korpus Polski, 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich, 14 Wielkopolska Dywizja Piechoty, Wyższa Szkoła Wojenna, Oddział IV Sztabu Generalnego WP, 11 Karpacki Pułk Artylerii Lekkiej, 25 Pułk Artylerii Lekkiej, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty, Łódzki Okręg Wojskowy, Głównego Inspektorat Artylerii WP, Akademia Sztabu Generalnego
Stanowiska	oficer operacyjny sztabu dywizji, asystent w W.S.Woj., zastępca dowódcy pułku artylerii, dowódca pułku artylerii, dowódca artylerii dywizyjnej, dowódca artylerii OW, szef sztabu Głównego Inspektoratu Artylerii WP, szef sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa: kampania wrześniowa
Odznaczenia

Czesław Stefan Szystowski (ur. 10 sierpnia 1893 w Rydze, zm. 17 czerwca 1970 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Do 1912 ukończył 7 klas Szkoły Realnej w Mińsku. W październiku 1912 został powołany do odbycia jednorocznej obowiązkowej służby wojskowej w armii rosyjskiej. Został przydzielony do 6 baterii 30 Brygady Artylerii w Mińsku i do marca 1913 odbywał szkolenie w brygadowej szkole podoficerskiej. Po ukończeniu szkolenia został zwolniony do rezerwy w stopniu chorążego arylerii. W maju 1914 został powołany na ćwiczenia na Pologonie Artyleryjskim w Baranowiczach. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany jako dowódca 2 plutonu 5 baterii 76 Brygady Artylerii. Brał udział w walkach na Froncie Północno-Zachodnim, m.in. w Prusach Wschodnich. W 1915 był kontuzjowany podczas walk. W lipcu 1915 awansował na podporucznika artylerii. Od października 1915 był oficerem zwiadu 11 baterii 76 Brygady Artylerii, a później adiutantem dywizjonu artylerii. W kwietniu 1916 awansował na porucznika, a od czerwca 1916 był oficerem do zleceń Inspektora Artylerii 27 Korpusu Armijnego. Po rewolucji bolszewickiej wystąpił w listopadzie 1917 z armii rosyjskiej i wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji. Był kolejno młodszym oficerem 5 baterii 11 Brygady Artylerii, oficerem do zleceń wydziału operacyjnego i starszym adiutantem wydziału operacyjnego Sztabu Korpusu.

Po demobilizacji korpusu przebywał bez przydziału do grudnia 1918, a następnie był oficerem sztabu Dowództwa Samoobrony Litwy i Białorusi w Wilnie. Na początku 1919 przyjęty został do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim i wyznaczony na stanowisko I adiutanta dowódcy, a następnie oficera sztabu 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Dekretem Naczelnej Rady Ludowej Nr 56 z 23 maja 1919 awansowany na kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1916^[1]. W grudniu 1919 ukończył kurs doskonalący w Wyższej Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Po ukończeniu kursu został I oficerem sztabu - szefem wydziału operacyjnego i informacji 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, a od maja 1920 szefem sztabu Dowództwa Grupy Operacyjnej gen. Władysława Pobojewskiego. 1 czerwca 1920 został szefem sztabu 14 Dywizji Strzelców Wielkopolskich i na tym stanowisku wziął udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami.

Po powrocie dywizji do Poznania nadal pełnił funkcję szefa sztabu dywizji. Od lutego do marca 1921 ukończył Kurs Informacyjny Wyższych Dowódców w Poznaniu. W maju 1922 awansował do stopnia majora. W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, pozostając oficerem nadetatowym 14 pułku artylerii polowej w Poznaniu^[2]. Z dniem 15 października 1923 otrzymał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej, w charakterze asystenta, pozostając nadal oficerem nadetatowym 14 pułku artylerii polowej^[3].

1 grudnia 1924 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 25. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[4]. W październiku 1925 został dowódcą 1 dywizjonu w 15 Pułku Artylerii Lekkiej, pełnił także czasowo funkcję zastępcy dowódcy pułku. Od listopada 1926 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Głównego w Warszawie jako inspektor transportu i szef grupy inspektorów, pozostając w ewidencji kadry oficerów artylerii^[5]. Od listopada 1927 był szefem wydziału komunikacji i transportu oraz zastępcą szefa Komunikacji Wojskowej Oddziału IV Sztabu Generalnego (od 1928 Sztabu Głównego WP). 21 stycznia 1930 roku został przeniesiony do 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[6][7]. Z dniem 1 października 1931 roku został przeniesiony do 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu na stanowisko dowódcy pułku^[8][9]. 17 grudnia 1933 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[10]. W maju 1935 ukończył Kurs Wyższych Oficerów Artylerii w Wilnie. W dniach 28 listopada–7 grudnia 1938 był słuchaczem kursu doskonalącego dla wyższych dowódców w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.

W 1938 został dowódcą artylerii dywizyjnej 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, z którą odbył kampanię wrześniową w składzie Armii „Poznań”. Brał udział w walkach pod Łęczycą (9-12 września 1939), pod Sochaczewem (16 września 1939) i w Puszczy Kampinoskiej (17-21 września 1939). Podczas walk nad Bzurą był czasowo dowódcą dywizji, po tym gdy do niewoli dostał się dotychczasowy jej dowódca płk Mieczysław Mozdyniewicz. 21 września został ranny w prawą rękę i w twarz, przebywał na leczeniu w Warszawie. Od 29 września 1939 przebywał w niewoli niemieckiej, kolejno w Oflagu II A Prenzlau (do marca 1941), w Oflagu II D Neubrandenburg (do sierpnia 1943 był starszym obozu), a następnie do 31 stycznia 1945 w Oflagu II C Woldenberg^[11]. Bezpośrednio przed wyzywoleniem oflagu stanął na czele grupy jeńców i zorganizował czynny opór przeciwko konwojowi niemieckiemu ewakuującemu obóz na zachód^[12].

Po II wojnie światowej przyjęty w lipcu 1945 do ludowego Wojska Polskiego w stopniu pułkownika dyplomowanego artylerii. W sierpniu 1945 został wyznaczony na członka Komisji Kwalifikacyjnej przy Departamencie Personalnym MON - 23 sierpnia 1945 został przewodniczącym tej komisji. W okresie od 25 listopada 1945 do 1 września 1946 dowodził artylerią Okręgu Wojskowego Nr VI w Łodzi^[13], następnie objął stanowisko szefa sztabu Głównego Inspektoratu Artylerii WP. Na mocy uchwały Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 17 grudnia 1946 został nominowany na stopień generała brygady z prawem do noszenia dystynkcji od 24 grudnia 1946. Od marca 1949 był starszym wykładowcą artylerii w Akademii Sztabu Generalnego WP. 10 listopada 1949 został zwolniony z tego stanowiska, a na mocy rozkazu personalnego MON z 23 listopada 1949 został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 21 listopada 1949.

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 18 B-5-8)^[14].

Życie prywatne

Był synem Mieczysława (1859-1915), inżyniera drogowo-komunikacyjnego i Władysławy z Knapskich (1870-1949). Żonaty z Aleksandrą z domu Janiszewską (ur. 1896)^[15].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4619 (1922)^[16]
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (6 grudnia 1946)^[17]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie: 1920, po raz drugi w 1921^[18], 1922^[19])
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[20]
• Medal Niepodległości (13 września 1933)^[21]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
• Order Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława II klasy z mieczami i koroną (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława III klasy z mieczami (Imperium Rosyjskie)
• Medal międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”^[22]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
• Spis pochowanych na Cmentarzu Komunalnym Powązki (d. Powązki Wojskowe) w Warszawie,
• http://www.jesionowo.prv.pl/hist.html Wyzwolenie Jasionowa],
• Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie, Warszawa 1989 r., s. 149.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV:S-Z, Toruń 2010, s. 84–87.
• Jan Olesik: Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07518-2.