Cztery modernizacje

Cztery modernizacje
Nazwa chińska
Pismo uproszczone四个现代化
Pismo tradycyjne四個現代化
Hanyu pinyinSì gè xiàndàihuà
Wade-GilesSsu ke hsien-tai-hua

Cztery modernizacje – program sformułowany w styczniu 1963 roku podczas konferencji naukowej w Szanghaju przez ówczesnego premiera Chin Zhou Enlaia, zapowiadające przeprowadzenie w niedługim czasie kompleksowego programu przebudowy i unowocześnienia Państwa Środka w czterech sektorach: rolnictwa, przemysłu, obronności oraz nauki i techniki[1].

Pojęcie czterech modernizacji przeniknęło do języka publicznego po wystąpieniu Zhou Enlaia 13 stycznia 1975 roku, na pierwszej sesji OZPL IV kadencji. Zaprezentowany wówczas program czterech modernizacji stanowił odważną zapowiedź reform gospodarczo-społecznych i deklarację zerwania z kursem wciąż trwającej jeszcze rewolucji kulturalnej[2]. Zawierał w sobie krytykę doktryn maoistowskich, na pierwszym miejscu zamiast ideologii stawiając gospodarkę oraz postulując pragmatyzm w polityce socjoekonomicznej w miejsce idealizmu i doktrynerstwa[3].

Po śmierci Mao Zedonga w 1976 roku hasło czterech modernizacji stało się jednym z punktów programu reformistów skupionych wokół Deng Xiaopinga. W sierpniu 1977 roku Komitet Centralny Komunistycznej Partii Chin zapowiedział ich realizację do końca XX wieku. Cztery modernizacje stanowiły jedno z głównych haseł wolnorynkowych reform gospodarczych w Chinach w latach 80[4].

Nawiązania

W grudniu 1978 roku dysydent Wei Jingsheng wywiesił w Pekinie dazibao o piątej modernizacji, w którym utrzymywał, że realizacja reform gospodarczych wymaga również demokratyzacji życia politycznego.

Przypisy

  1. Colin Mackerras, Donald Hugh McMillen, Andrew Watson: Dictionary of the Politics of the People's Republic of China. London: Routledge, 2001, s. 130. ISBN 0-415-25067-6. (ang.)
  2. James T. Myers, Jürgen Domes, Erik von Groeling: Chinese Politics: Ninth Party Congress (1969) to the Death of Mao (1976). T. 2. Columbia, South Carolina: University of South Carolina Press, 1989, s. 28. ISBN 0-87249-601-5. (ang.)
  3. Wang Ke-wen: Modern China: An Encyclopedia of History, Culture, and Nationalism. New York: Garland Publishing, 1998, s. 119. ISBN 0-8153-0720-9. (ang.)
  4. Lawrence C. Reardon: The Reluctant Dragon: Crisis Cycles in Chinese Foreign Economic Policy. Seattle: University of Washington Press, 2002, s. 111. ISBN 0-295-98121-0. (ang.)

Bibliografia

  • Henry Yuhuai He: Dictionary of the political thought of the People's Republic of China. Armonk, New York: M.E. Sharpe Inc., 2001. ISBN 0-7656-0569-4. (ang.)