Czulice

Czulice
	wieś
	; Centrum miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Kocmyrzów-Luborzyca
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-010
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0322123
	Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca Czulice
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Czulice
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Czulice
	Położenie na mapie powiatu krakowskiego Czulice
	50°07′35″N 20°11′17″E/50,126389 20,188056

Artykuł	50°07′35″N 20°11′17″E
- błąd	39 m
WD	50°8'N, 20°11'E
- błąd	2326 m
Odległość	890 m

Czulice – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.

W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czulice, po jej zniesieniu w gromadzie Kocmyrzów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Toponimia

1325 Czulicz, 1374 Zulicz, 1397 Czuslicz, 1400 Czulicze, 1415 Culicze, 1420 Czulycze^[2]

Dawna przynależność terytorialna

1325 – dek. Płaszów^[3]
1470-80 – archidiakonat krak.^[4]
1490 – pow. krakowski
1529 – dek. Witów^[5]
1581 – pow. proszowski^[6]

Historia

Pierwsze wzmianki o Czulicach pochodzą z 1325 roku. W XIV w. wieś była własnością Czulickich herbu Czewoja, fundatorów znajdującego się tutaj kościoła. W 1370 roku jest odnotowany Chwalisz (Falisz) z Czulic^[7],. W 1410 roku senior rodu, Imram, Imbram, Imramko senior, nazywany też antiquus Czulicki z Czulic (także z: Pobiednika i Wronińca)^[8] poległ w bitwie pod Grunwaldem.
We wsi przebywali ponoć kronikarze Janko z Czarnkowa i Jan Długosz. Czuliccy byli w posiadaniu Czulic (i szeregu innych miejscowości) jeszcze przez ok. pięć wieków.
Kolejnymi właścicielami wsi byli Morscy (pierwszy z nich hrabia Zygmunt Morski był burgrabią zamku krakowskiego). Po roku 1820 wieś przeszła w posiadanie ordynata, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Adama Krzyżanowskiego (1785–1847)^[9], a pod koniec tego wieku należała do Antoniego Dąbskiego. Ostatnim właścicielem Czulic był Franciszek Van Wollen. W czasie wojny w Czulicach ukrywało się wielu powstańców warszawskich wśród nich Władysław Bartoszewski i Kazimierz Kumaniecki. Po roku 1945 dobra dworskie przejął Związek Hodowców Roślin, a po roku 1950 Państwowe gospodarstwo rolne.

Jan Długosz w Liber beneficiorum diecesis Cracoviensis pisze:

Czulice Posiadłość, na terenie której położony jest drewniany parafialny kościół, poświęcony św. Mikołajowi, której dziedzic to Jan Czulicki herbu Czewoja, w której leży 8 łanów kmiecych, z których uwalnia się i odprowadza dziesięcinę zwykłą i konopną przez 4 [...]dla prebendy Krakowskiej zwanej Goszycką, której wartość ocenia się na 12 grzywien. Jest również w tej samej posiadłości dwór rycerski, w którego posiadaniu są pola, również 4 karczmy, posiadające pola, również 6 zagród posiadających pola, z których jest odprowadzana dziesięcina zwykła i konopna dla kościoła i jego plebana w Czulicach, a wartość jej ocenia się na 4 grzywny. Ma również tam kościół i pleban własne pola wolne i łąki dla swego pożytku i potrzeby.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego:^[10]

Części wsi

Integralne części wsi Czulice^[11]^[12]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0322130	Krzyżówki	część wsi
0322146	Podgórze	część wsi
0322152	Zabłocie	część wsi

(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0
Kościół św. Mikołaja.
Dwór van Wollenów
Cmentarz wojenny nr 394
Cmentarz wojenny nr 396

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 201 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, cz.I, s.476-478; IH PAN; wer. internet. [dostęp: 20-04-2020]
↑ Monumenta Poloniae Vaticana (tzw. Rejestr Świętopietrza) , t. 1-6, wyd. J. Ptaśnik, s. 139
↑ J. Długosz Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, ed. L. Łętowski, t. 1-3, Kraków 1863-1864, t. 2, s. 40
↑ Księga dochodów i beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber Retaxationum), wyd. L. Leszczynska-Skrętowa, Wrocław 1968, s. 157
↑ Źródła dziejowe, t. 14-15: "Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym"; t.2-4 Małopolska, opr. A. Pawiński, Warszawa 1886, s. 17, 443
↑ Księgi ławnicze krakowskie 1365-1376 et 1390-1397 (Acta Scabinalia Cracoviensia), wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1904, 502
↑ Starodawne Prawa Polskiego Pomniki ("Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracociensis"), ed. B. Ulanowski, Kraków 1884-1886, cz. 2, 801, 823, 940
↑ Libicki Piotr: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu, Poznań, Dom Wydawniczy „Rebis” Sp. z o.o. ISBN 978-83-7510-597-1 s. 63.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

Bibliografia

L. Rotter, 450 lat kościoła w Czulicach, Kraków 1997.
L. Rotter, Kościół pw. św. Mikołaja w Czulicach Historia i sztuka, Kraków 2004.
Władysław Bartoszewski, Wspomnienia z ostatniego kwartału 1944 roku.

Linki zewnętrzne

Czulice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 880 .
Czulice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 380 .

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 201 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[2] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, cz.I, s.476-478; IH PAN; wer. internet. [dostęp: 20-04-2020]

[3] Monumenta Poloniae Vaticana (tzw. Rejestr Świętopietrza) , t. 1-6, wyd. J. Ptaśnik, s. 139

[4] J. Długosz Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, ed. L. Łętowski, t. 1-3, Kraków 1863-1864, t. 2, s. 40

[5] Księga dochodów i beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber Retaxationum), wyd. L. Leszczynska-Skrętowa, Wrocław 1968, s. 157

[6] Źródła dziejowe, t. 14-15: "Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym"; t.2-4 Małopolska, opr. A. Pawiński, Warszawa 1886, s. 17, 443

[7] Księgi ławnicze krakowskie 1365-1376 et 1390-1397 (Acta Scabinalia Cracoviensia), wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1904, 502

[8] Starodawne Prawa Polskiego Pomniki ("Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracociensis"), ed. B. Ulanowski, Kraków 1884-1886, cz. 2, 801, 823, 940

[9] Libicki Piotr: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu, Poznań, Dom Wydawniczy „Rebis” Sp. z o.o. ISBN 978-83-7510-597-1 s. 63.

[10] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .

[Dz.U._29/2013-11] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-12] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Baranówka Czulice Dojazdów Głęboka Goszcza Goszyce Karniów Kocmyrzów Krzysztoforzyce Luborzyca Łososkowice Łuczyce Maciejowice Marszowice Pietrzejowice Prusy Rawałowice Sadowie Skrzeszowice Sulechów Wiktorowice Wilków Wola Luborzycka Wysiołek Luborzycki Zastów
Kolonia	Legionówka Goszycka
Integralne części wsi	Baran (Kocmyrzów) Baran (Luborzyca) Baranówka (Wiktorowice) Brzeziny Dąbrowa Firlejów Góry Kielnik Kolonia (Głęboka) Kolonia (Karniów) Kolonia (Krzysztoforzyce) Kolonia (Wilków) Kroski Krzyżówki Las Luborzycki Młyn Moczyłki Na Błoniu Niewarca Niewarcza Parcelacja Druga Parcelacja Pierwsza Piotrowiec Podgoszcze Podgórze (Czulice) Podgórze (Luborzyca) Podporąbcze Podwilków Prukop Radwany Rosja Słotwiny Stara Wieś (Goszcza) Stara Wieś (Marszowice) Za Lasem Zabłocie Zabłonie Załącze Zalipie Załuczek Zapusta Zatorze Zielona

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne