Czyściec górski

Czyściec górski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządjasnotowce
Rodzinajasnotowate
Rodzajczyściec
Gatunekczyściec górski
Nazwa systematyczna
Stachys alpina L.
Sp. Pl. 581 1753[3]

Czyściec górski (Stachys alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae).

Zasięg występowania

Europa zachodnia i środkowa; zawleczony do Wielkiej Brytanii. W Polsce roślina osiąga północną granicę zasięgu. Występuje w Karpatach oraz Sudetach sięgając piętra kosodrzewiny. Na niżu rzadka.

Morfologia

Łodyga
Wysokości 40-100 cm, czworokątna, prosta, z gruczołowatymi włoskami u górnej części.
Liście
Nakrzyżległe, z ogonkami o długości od 1 do 14 cm, zielone z obu stron. Dolne kształtu sercowatojajowatego, górne podłużnie jajowatego; wierzchołki liści zaostrzone. Wymiary: 7-19 x 5-11 cm, na brzegach karbowano-ząbkowane.
Kwiaty
Krótsze od liści wspierających, zebrane po 10-20 w nibyokółki, tworzą szczytowy, kwiatostan kłosokształtny. Kielich z szydlastymi ząbkami, owłosiony gruczołowato, o długości 8-13 mm. Korona dwuwargowa, barwy brudnopurpurowej, o długości 15 do 20 mm. Górna warga pojedyncza, dolna trzyłatkowa.
Owoc
Rozłupki o długości około 3 mm.

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie na glebach świeżych, żyznych, zasadowych i obojętnych. Zasiedla lasy liściaste: żyzne buczyny i grądy, gdzie preferuje okrajki i poręby. Kwitnie od lipca do września.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2014-08-26].

Bibliografia

  • Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Stachys alpina fontaine-des-carmes 55 080602 1.JPG
Autor: Olivier Pichard, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stachys alpina Fontaine des Carmes (Meuse), France